بیگ بنگ: یکی از اشتباهات رایج در نجوم این است که سیارک، ریز سیاره و سیاره کوتوله را یک نوع جرم فضایی حساب می‌کنند اما اتحادیه بین المللی ستاره‌شناسی برای هرکدام تعریف جداگانه‌ای را به تصویب رسانده است.

asteroids_comets_sc_0-000-100_2010_2سیارک‌ (asteroid)

سیارک‌ها بخشی از اجرام کوچک نامنظم در منظومه شمسی هستند که به دور خورشید می‌گردند. میلیون‌ها سیارک در منظومه شمسی وجود دارند؛ بسیاری از سیارک‌ها در فاصله میان مدار مریخ و مدار مشتری قرار دارند و یک کمربند سیارکی ایجاد کرده‌اند. در حال حاضر کلمه «سیارک» به طور خاص به همین اجرام متشکل از سنگ و فلز و یخ در بخش درونی منظومه شمسی در فاصله مریخ و مشتری اطلاق می‌شود. احتمالاً در مدار بین این دو سیاره، سیارهٔ دیگری نیز وجود داشته است که به علت جاذبهٔ شدید مشتری متلاشی شده است و سیارک‌ها را پدید آورده است.

rr245orbit_labeledریزسیاره (minor planet)

ریز سیاره جرمی فضایی است که در یک مدار مستقیم به دور خورشید می‌گردد، اما نه یک سیاره بزرگ است و نه یک دنباله‌دار (comet)، و به این ترتیب این اصطلاح «سیاره‌های کوتوله» (dwarf planets) را هم در برمی‌گیرد. اتحادیه بین المللی ستاره‌شناسی در یک گروه بندی خاص ریزسیاره‌ها و دنباله‌دارها را به دو گروه «سیاره‌‌ کوتوله» و «اجرام کوچک منظومه شمسی» تقسیم کرد.

tno-size-albedo-color-comparisonسیاره کوتوله (dwarf planet)

بر اساس تعریف اتحادیه بین المللی ستاره‌شناسی سیاره کوتوله جرمی فضایی است که به دور خورشید می‌گردد و جرم آن قدر هست که بتواند در نتیجه جاذبه‌اش شکل کرویش را حفظ کند و دارای تعادل هیدروستاتیک باشد، و قمر یک سیاره دیگر هم نیست. این اتحادیه پنج سیاره کوتوله را به رسمیت می‌شناسد‌: سرس، پلوتو، هومه‌آ، ماکی ماکی و اریس. این پنج سیاره به جز سرس، که در کمربند سیارکی میان مریخ و مشتری قرار دارد، در ماورای مدار نپتون در بخش بیرونی منظومه شمسی قرار دارند.

تصویری مقایسه ای از سیاره کوتوله سرس و چند سیارک
تصویری مقایسه ای از سیاره کوتوله سرس و چند سیارک

برخی از ستاره‌شناسان با قرار دادن پلوتو در رده سیاره‌های کوتوله مخالفند و همچنان آن یک سیاره معمول می‌دانند. پلوتو تا آگوست ۲۰۰۶ نهمین سیاره سامانه خورشیدی بود، اما اکنون بنا بر تعریف نوین اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی یک سیاره کوتوله و همچنین به عنوان نمونهٔ نخست از رده جدید اجرام فرانپتونی به شمار می‌رود.

سایت علمی بیگ بنگ / منابع بیشتر: space.com , differencebetween.info

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

3 دیدگاه

  1. بسیار عالی!!!😍
    اما تفاوت سرس با پلوتو یا اریس رو کامل متوجه نشدم!!!🤔 این سیاره کوتوله هم که شبیه پلوتو کروی شکل هست!!! پس تفاوتش چیه؟؟!🤔🤔

    1. منظور این است که سرس در فاصله بین مشتری و مریخ است ولی بقیه سیارات کوتوله بعد از نپتون هستند