بیگ بنگ: “سیارات سرگردان” اجرام سیاره‌ مانندی هستند که به دور ستاره‌ای نمی‌چرخند و در عوض در فضا معلق هستند، این اجرام به طرز شگفت‌انگیزی در کهکشان راه شیری رایج می‌باشند.

به گزارش بیگ بنگ، بر اساس یک مقاله جدید، تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن ناسا، حداقل 250 سیارۀ شناور با جرم‌های پایین‌تر مشابه مریخ را می‌تواند کشف کند. سیارات سرگردان اجسام منزوی هستند که جرمی مشابه با سیارات دارند. منشاء این اجرام مشخص نیست، آنها می‌توانند در دیسک‌های گازی در اطراف ستاره‌های جوان شکل بگیرند، مشابه با سیاره‌هایی که هنوز به ستارگان میزبان خود محدود هستند. این اجرام پس از تشکیل می‌توانند از طریق تعامل با سایر سیارات منظومه یا حتی رویدادهای دیگر توسط ستارگان دیگر به بیرون منظومه پرتاب شوند. یا می‌توانند در هنگام چرخش گرد و غبار شبیه ستارگان تشکیل شوند.

پروفسور “اسکات گائودی”، محقق گروه نجوم در دانشگاه ایالتی اوهایو گفت: «کیهان ممکن است مملو از سیارات سرگردان باشد و ما حتی آنها را نمی‌شناسیم. ما بدون انجام یک تحقیق ریزهمگرایی گرانشی دقیق و فضایی مانند ماموریت تلسکوپ رومن هرگز حقیقت را کشف نخواهیم کرد.»

“سامسون جانسون”، نویسنده اصلی و دانشجوی تحصیلات تکمیلی دانشگاه ایالتی اوهایو گفت: «با گسترش دیدگاه ما نسبت به جهان متوجه شدیم که منظومه شمسی ما ممکن است غیرعادی باشد. تلسکوپ رومن به ما کمک خواهد کرد تا با مطالعۀ سیارات سرگردان چیزهای بیشتری در مورد جایگاهمان در الگوی کیهانی بیاموزیم. شناسایی این سیارات به دانشمندان کمک می‌کند تعداد کل این سیارات سرگردان را در کهکشان ما استنباط کنند».

تلسکوپ نانسی رومن بر اساس نام اولین ستاره‌شناس اصلی ناسا که «مادر» تلسکوپ فضایی هابل نیز شناخته می‌شود، نامگذاری شده است. این تلسکوپ تلاش خواهد کرد تا اولین سرشماری از سیارات سرگردان را انجام دهد. جانسون گفت: «این تلسکوپ نه تنها برای مکان‌یابی سیارات سرگردان در کهکشان راه شیری توانایی دارد، بلکه برای آزمایش نظریه‌ها و مدل‌هایی که پیش‌بینی می‌کنند چگونه این سیارات شکل گرفته‌اند نیز طراحی شده است.»

مطالعه‌ی این تیم نشان داد که تلسکوپ رومن احتمالاً 10 برابر بیشتر از تلاش‌های موجود نسبت به سیارات سرگردان حساس است؛ این تلاش‌ها در حال حاضر بر اساس تلسکوپ‌هایی که به سطح زمین متصل شده‌اند، انجام می‌شوند. این مرکز بر روی سیارات در کهکشان راه شیری بین خورشید و مرکز کهکشان ما تمرکز خواهد کرد و حدود 24000 سال نوری را پوشش می‌دهد.

جانسون گفت: «چندین سیارۀ سرگردان کشف شده، اما برای به دست آوردن یک تصویر کامل، به تلسکوپی قوی چون رومن نیاز داریم». تلسکوپ رومن که قرار است در پنج سال آینده به فضا پرتاب شود با استفاده از تکنیکی به نام «ریزهمگرایی گرانشی» سیارات سرکش آزاد بدون ستاره را جستجو خواهد کرد.

این تکنیک برای خم کردن و بزرگنمایی نور ستاره‌هایی که از پشت تلسکوپ عبور می‌کنند به گرانش ستاره‌ها و سیارات متکی است. این اثرِ ریزهمگرایی به نظریه‌ی نسبیت عام آلبرت اینشتین متصل است و به یک تلسکوپ اجازه می‌دهد تا سیاراتی در فاصله‌ی هزاران سال نوری از زمین – بسیار دورتر از سایر تکنیک‎های تشخیص سیاره – را پیدا کند.

اما از آنجا که ریزهمگرایی فقط وقتی گرانش یک سیاره یا ستاره نور ستارۀ دیگر را خم و بزرگنمایی می‌کند کار می‌کند، اثر هر سیاره یا ستارۀ خاص هر چند میلیون سال یک بار فقط برای مدت کوتاهی قابل مشاهده است. و از آنجا که سیارات سرکش به تنهایی و بدون یک ستاره‌ نزدیک در فضا قرار دارند، برای تشخیص این بزرگنمایی باید تلسکوپ بسیار حساس باشد.

دکتر “متیو پنی”، محقق گروه اخترفیزیک در دانشگاه ایالتی لوئیزیانا گفت: «سیگنال ریزهمگرایی از یک سیارۀ سرگردان فقط بین چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد و برای همیشه از بین می‌رود. این امر مشاهدۀ آنها از زمین را حتی با استفاده از چندین تلسکوپ دشوار می‌کند. رومن یک تغییردهندهۀ بازی برای جستجوی سیارات سرکش است.» نویسندگان تخمین می‌زنند که رومن حدود 250 سیاره‌ی شناور را کشف می‌کند که هم‌جرم مریخ یا بزرگتر هستند.

جانسون گفت: «این سیارات به احتمال زیاد فاقد حیات هستند. آنها احتمالاً بسیار سرد هستند، زیرا هیچ ستاره‌ای در اطراف خود ندارند. اگر تعداد زیادی سیارۀ سرگردان کم‌جرم پیدا کنیم، می‌دانیم که وقتی ستاره‌ها سیارات را تشکیل می‌دهند احتمالاً یک دسته چیزهای دیگر را به درون کهکشان می‌کشند. این به ما کمک می‌کند تا به طور کلی از مسیر شکل‌گیری سیارات استفاده کنیم.» جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Astronomical منتشر شده است.

ترجمه: سحر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com