بیگ بنگ: صورت فلکی کم نور جدی در منطقه البروج، شاید اولین صورت فلکی است که از دوران ما قبل تاریخ شناخته شده است، تصویر بز یا ترکیب بز ماهی در لوحه های به جا مانده از ۳۰۰۰ سال قبل بابلی ها کشف گردیده است. زمان رسیدن به نصف النهار 29 شهریور و مساحت آن 414 درجه مربع می باشد.
صورت فلکی بُزغاله یا جَدی (Capricornus) یکی از صور فلکی منطقة البروج است. این پیکر آسمانی، مثلث از شکل افتادهای است که ستارگان نسبتاً کمنوری دارد.این صورت فلکی ستاره ی بارز و قابل توجهی ندارد لیکن رصدگران و ناظران زمینی آنرا به شکل مثلث بزرگی که اضلاع آن کمی قوس برداشته اند می بینند.
ستاره ها
این صورت فلکی ستاره قابل توجهی نداشته و درخشنده ترین آنها از قدر سوم است. درخشنده ترین ستاره این صورت فلکی ستاره دلتای جدی متغیری است که منحنی نوری آن خیلی کم تغییر میکند.
اجرام عمقی آسمان
از اجرام عمقی این صورت فلکی میتوان از خوشه ستاره ای M30 نام برد که در حدود ۴ درجه ی ، جنوب شرقی زتای جدی قرار دارد و قدری در حدود 7+ دارد. بهترین حالت دید را با تلسکوپ میتوان داشت. از دیگر اجرام عمقی میتوان خوشه کهکشانی NGC ۷۱۰۳ و کهکشان مارپیچی NGC ۶۹۰۷ را نام برد.
در افسانه
پیشینیان ما ، در منطقه دریای مدیترانه و خاورمیانه علاقه زیادی به موجودات افسانه ای داشتند ؛ موجوداتی خیالی که از ترکیب اعضای موجودات واقعی و معمولی شکل می گرفتند از قبیل ” مینو تاروس ” ( هیولای آدم خوار با سر گاومیش) و انسانهای اسب پیکر. عجیب تر از آنها بزماهی است ، که قبلا” در بابل قدیم نقش مهمی را بازی می کرد. یونانیان باستان بر این باور بودند که ” پان ” ( pan ) خدای جنگل در نبردی که خدایان علیه غولهای افسانه ای در پیش گرفتند، برای آنکه بتواند از چنگ دشمنان فرار کند ، خود را به رودخانه ای انداخت. او می خواست مانند شماری از دیگر خدایان برای استتار خود را به شکل ماهی در آورد. چون او دیر به داخل آب پرید ، تنها نیمه پایینی او تبدیل به دم ماهی شد و سرشاخدارش به شکل بز در آمد. به این ترتیب موجود عجیب و خیالی بز ماهی خلق شد، که بعد زئوس خدای خدایان او را به آسمان انتقال داد. صورت فلکی بزماهی را امروزه بیشتر جدی می خوانند . برای این اسم نیز افسانه ای وجود دارد . می گویند زمانی که ” زئوس ” نبرد بر سر قدرت را با پدرش ” کرونوس ” ( cronous ) آغاز کرد ، آیجیپان ” (aigipan ) ، پسر خدای جنگل به شکل یک بز کوهی در کنار او قرار گرفت و از او حمایت کرد. زئوس خدای پیروزمند ، برای قدردانی از کمک ” آیجیپان ” بعدا” او را به یک صورت فلکی تبدیل کرد.
منابع :
کتاب صورتهای فلکی – دکتر گری مکلر – دکتر مارک چارترند مترجم مهندس احمد دالکی
کتاب صورتهای فلکی دکتر اوبلاکر ترجمه بهروز بیضایی
مطالعه بیشتر در: Capricornus