ملاقات ِ نزدیک ِ فضاپیمای روزتا با دنباله دار چوریومف!
بیگ بنگ: برای نخستین بار در تاریخ بشر، در طی روزهای گذشته فضاپیمایی روزتا با دنباله دار چوریومف دیدار نزدیک تری انجام داد. این فضاپیما ، حدود 10 سال پیش توسط سازمان فضایی اروپا، برای مطالعه ی این جرم سماوی به فضا پرتاب شد.
به گزارش بیگ بنگ، ده سال قبل فضاپیمای روزتا که تقریبا به اندازه یک خودرو است، توسط آژانس فضایی اروپا به فضا فرستاده شد تا در منظومه شمسی، یک دنباله دار بنام چوریومف ۶۷P را تعقیب کند. اکنون روزتا با هسته این دنبالهدار تنها 48 کیلومتر فاصله دارد. با کمتر شدن این فاصله در طی ماه های آینده، روزتا مطالعاتی بر روی این جرم انجام خواهد داد. هدف نهایی این ماموریت فرود کاوشگر فیلای بر سطح دنباله دار در ماه نوامبر می باشد. در حال حاضر دنبالهدار 67P حدود 405 میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، و با سرعت 55000 کیلومتر بر ساعت به سمت داخلی منظومه شمسی در حال حرکت است. فضاپیمای روزتا دنباله دار را بیش از یک سال همراهی خواهد کرد، یعنی طی زمانی که حول خورشید نوسان کرده و به سمت مشتری باز می گردد.
در تصویر بالا دنباله دار روزتا را بر فراز شهر لس آنجلس می بینید. این دنباله دار به ظاهر کوچک در تصاویر روزتا، در این عکس مقایسه ای کمی وحشت آور است. این دنباله دار حدود ۴ کیلومتر طول و ۳.۵ کیلومتر عرض دارد و مدت گردش آن به دور خورشید شش سال و نیم طول می کشد. فضاپیمای “روزتا” نخستین کاوشگر زمینی است که تاکنون به ملاقات یک دنباله دار رفته و از فاصله 100 کیلومتری از دنباله دار موسوم به چوریومف ۶۷P عکس گرفته است.
“ژان ژاک دوردین” دبیر کل سازمان فضایی اروپا در مورد این دستاورد فضایی گفت: « پس از 10 سال و 5 ماه و 4 روز سفر به سمت مقصد، 5 بار دور زدن در مدار حول خورشید و طی کردن 6.4 میلیارد کیلومتر، با خوشحالی اعلام می کنیم که در نهایت “ما اینجا هستیم. فضاپیمای روزتا در طی مسیر خود از نزدیکی دو سیارک به نام های Šteins و Lutetia نیز عبور کرد، و توانست تصاویری با کیفیت بالا و اطلاعات دقیقی از این دو جرم به زمین مخابره کند. از جمله ی این اطلاعات می توان به ساختار هسته ی این اجرام اشاره کرد، که پیش از این برای ما ناشناخته بود. روزتا نزدیک به 31 ماه را در حالت خاموش به سر برد تا آنکه در ژانویه 2014 سیگنال هایی برای دوباره روشن شدنش به سمت این فضاپیما فرستاده شد. »
به گفته ی پژوهشگران ماموریت، دنباله دار 67P به زودی هویت خود را آشکار خواهد کرد. تصاویری که توسط دوربین OSIRIS در اوایل سپتامبر 2014 گرفته شد، حاکی از آن است که فعالیت این دنباله دار متغیر می باشد. سایر اندازه گیری های انجام شده توسط فضاپیما نیز نشان می دهد دنباله دار در هر ثانیه حدود 300 میلی لیتر بخار آب و یخ به فضا می فرستد. همچنین دمای متوسط دنباله دار تقریبا -70 درجه سانتیگراد، و سطح آن بیشتر از آنکه تمییز و یخی باشد، تاریک و پر از گرد و غبار است.
دنباله دارها در اصل بقایای ابرهای گاز و غبار هستند که اجزای سازنده ی منظومه شمسی ما را تامین می کنند. از بسیاری جهات، تصور بر این است که آن ها در طول میلیاردها سال به همان شکل اول خود باقی مانده اند، و بنابراین باید حاوی مواد خالصی از دوران اولیه ی منظومه شمسی باشند. همچنین این احتمال وجود دارد که دنباله دارها مولکول های آلی کربنی مورد نیاز برای شروع حیات در سیاره ی ما را با خود به همراه آورده باشند. از این جهت پژوهشگران به مطالعه ی این اجرام بسیار علاقه مندند.
در طول چند هفته ی آینده، روزتا دو مسیر مثلثی شکل را در مقابل دنباله دار طی خواهد کرد و در فاصله ی زیر 50 کیلومتری از آن قرار خواهد گرفت. این فضاپیما سرانجام به مداری تقریبا دایره ای در 30 کیلومتری دنباله دار خواهد رسید. همزمان با نزدیک شدن روزتا به این جرم سماوی، مجموعه ای از ابزارها سطح آن را به دقت مطالعه کرده و محل فرود فیلای را مشخص خواهند کرد. محققان آژانس فضایی اروپا پس از بررسی پنج مکان احتمالی برای فرود کاوشگر فیلای را شناسایی کردند که نهایتاً باید یکی از این پنج نقطه نهایی برای فرود کاوشگر انتخاب شود. پژوهشگران پروژه ی روزتا، در طول چند ماه آینده با استفاده از داده های ارسالی می توانند علاوه بر شناسایی ویژگی های هسته ی دنباله دار، به راز ترکیبات مولکولی آنها نیز پی ببرند. پس از فرود، فضاپیما تا 15 اوت 2015 ، یعنی زمانی که دنباله دار به نزدیک ترین فاصله ی خود تا خورشید می رسد، همراه آن خواهد بود.
منابع: NASA , universetoday , ESA , physicsworld