بیگ بنگ: دانشمندان توجه خود را به یکسری انفجارهای ستاره ای معطوف کردند که خارج از محدوده ی اصلی کهکشان ها به وقوع پیوسته اند. بررسی های انجام شده بر روی ۱۳ ابرنواختر – که داده های جمع آوری شده توسط تلسکوپ هابل را نیز شامل میشود_به ستاره شناسان کمک می کند تا درک کنند چطور تعدادی از ستارگان جوان زودتر از آنکه پیش بینی ها نشان می داده منفجر شده اند و چطور به محلی پرتاب شدند که با کهکشان میزبانشان فاصله ی زیادی دارد.

تصویری از دو ابرنواختر ترد شده به دور از کهکشان های NGC 4589 و NGC 2768
تصویری از دو ابرنواختر ترد شده به دور از کهکشان های NGC 4589 و NGC 2768

به گزارش بیگ بنگ، این مسئله ی بغرنج درباره ی ستارگان دوتایی، ادغام کهکشان ها و سیاه چاله های دو قلو، زمانی شروع شد که در سال ۲۰۰۰ رایان فولی از دانشگاه ایلینویز در تحقیقی نخستین ابرنواخترهای این چنینی را کشف کرد. فولی در این باره می گوید: این موضوع پیچیدگی بسیاری را به همراه داشت و من هر قدمی که به جلو بر میداشتم بیشتر شگفت زده میشدم. ما میدانستیم که طبق محاسبات این ستاره ها با زمان منفجر شدنشان فاصله ی زیادی دارند و همینطور می خواستیم بدانیم که چطور در موقعیت فعلی خود در فاصله ی زیادی از محدوده ی اصلی کهکشان قرار گرفته اند.

فولی حدس میزد که این ستارگان باید به نحوی به این محل انتقال یافته باشند، برای اثبات این ادعا او داده های رصدخانه های لیک در کالیفرنیا و کک و سوبارو در هاوایی را مورد مطالعه قرار داد. او از نتایج شگفت زده شد و کشف کرد که این ستارگان با همان سرعتی حرکت می کنند که ستارگانی از کهکشان ما که توسط ابر سیاه چاله ی مرکزی به بیرون پرتاب شده اند، حرکت می کنند؛ این سرعت در حدود ۷ میلیون کیلومتر در ساعت است. سپس او توجه خود را به سن کهکشان هایی که در اطراف این ستارگان بودند معطوف کرد. مطالعه ی عکس های طبقه بندی شده ی تلسکوپ هابل نشان داد که تعداد زیادی از این کهکشان ها، از نوع بیضوی شکل هستند که با یکدیگر در گذشته یا اخیرا ادغام شده اند.

این موضوع را خطوط بجا مانده از بقایای کهکشان های از بین رفته نشان می دهند، مشاهدات بیشتر نیز نشان داد که در هسته ی بیشتر این کهکشان ها ابر سیاهچاله های فعالی وجود دارد که از انرژی حاصل از برخورد دو کهکشان تغذیه می کنند. همچنین بیشتر این کهکشان ها در قسمت های چگال خوشه های کهکشانی واقع هستند، جایی که مکان مناسبی برای ادغام کهکشان هاست. این موضوع از خطوطی از گازهای غلیظ که در مرکز این اجرام (خوشه های کهکشانی) وجود دارد استنباط می شود و از همین جا معلوم می شود که برخورد کهکشانها بیشتر در مرکز خوشه ها رخ می دهد.

تصویری از فرایند بیرون رانده شدن ستارگان و سناریویی محتمل برای انفجار ابرنواختریشان. توضیحات بیشتر در انتهای متن
تصویری از فرایند بیرون رانده شدن ستارگان و سناریویی محتمل برای انفجار ابرنواختریشان. توضیحات بیشتر در انتهای متن

چطور یک سیستم دوتایی از ستارگان به سمت مرزهای کهکشان ها روانه می شوند؟

فولی فکر می کند که یک جفت سیاهچاله انرژی مورد نیاز برای فرار ستارگان به حوزه ی میان کهکشانی را فراهم می کند. بر طبق سناریوی فولی بعد از ادغام دو کهکشان سیاهچاله های مرکز آنها به همراه خوشه ای از ستارگان همراهشان به مرکز کهکشان جدید مهاجرت می کنند. همینطور که سیاهچاله ها به دور یکدیگر در حال چرخش هستند و به آرامی به یکدیگر نزدیک می شوند یکی از ستارگان اطراف آنها به یکی از دو سیاهچاله نزدیک می شود و سیاهچاله آن را به بیرون کهکشان پرتاب می کند.

در ادغام دو کهکشان و برخورد آنها با یکدیگر سیاهچاله های مرکز آنها و ستارگان همراه آنها در کنار یکدیگر قرار میگیرند. حال اگر دو ستاره به اندازه ی کافی به سیاهچاله ها نزدیک شوند سیاهچاله ها آنها را به بیرون از کهکشان پرتاب می کنند. طی این فرآیند دو ستاره به هم نزدیک و نزدیک تر می شوند تا به یک ستاره ی دوتایی تبدیل شوند و هنگامی که به اندازه کافی به هم نزدیک شدند یکی از آنها بر اثر نیروهای جذر و مدی بینشان دچاز از هم گسیختگی شده و ماده ی حاصل از آن به سمت ستاره ی دیگر سر ریز شده و ستاره ی دوم را دچار یک انفجار ابرنواختری می کند.(توضیحات تصویر بالا) جزئیات بیشتر این پژوهش در oxfordjournals منتشر شده است.

ترجمه: امیر فرهنگ خجسته/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencedaily

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.