بیگ بنگ: اخترشناسان با استفاده از آرایه میلیمتری/زیرمیلیمتری بزرگ آتاکاما(آلما) موفق به شناسایی سدیم کلرید، سیلیسیم و بخار آب در قرص‌ پیراستاره‌ای و همچنین متیل سیانید در قرص دوستاره‌ای در اطراف دو پیش ستارهٔ پرجرم سامانه دوتایی IRAS 16547-4247 شدند. این منظومۀ دو ستاره‌ای که در صورت فلکی کژدم قرار دارد در فاصلهٔ 9500 سال نوری واقع شده است.

به گزارش بیگ بنگ، نویسندهٔ ارشد این مقاله، دکتر “کای تاناکا” اخترشناس رصدخانهٔ اخترشناسی ملی در ژاپن و دپارتمان علوم زمین و فضا در دانشگاه اوساکا می‌گوید: «ما سدیم کلرید را در جدول تناوبی با نام نمک می‌شناسیم، اما این مولکول در کیهان به راحتی یافت نمی‌شود. این دومین باری است که سدیم کلرید در اطراف ستاره‌های پرجرم و جوان شناسایی شده است.»

«اولین مورد در اطراف Orion KL Source کشف شد، اما به قدری منبع عجیبی بود که مطمئن نبودیم بتوان نمک را در قرص‌های گازی اطراف ستاره‌های پرجرم دید. نتایج ما تأیید کردند که در واقع نمک یک نشانگر مناسب است. از آنجایی که ستاره‌های کوچک در قرص‌ها جرم می‌گیرند، مهم است که حرکت و ویژگی‌های قرص‌ها را به منظور درک چگونگی به وجود آمدن ستاره‌های کوچک مورد مطالعه قرار داد.»

همچنین اخترشناسان متوجه شدند که قرص‌های دوقلوی پیراستاره‌ای در اطراف ستاره‌های IRAS 16547-4247 در خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند. دیگر نویسندهٔ این پژوهش، دکتر “ییشن ژانگ”، اخترشناس آزمایشگاه تشکیل ستاره و سیاره در «ریکن کلاستر» در این باره گفت: «ما نشانه‌ای احتمالی یافتیم که جهت چرخش قرص‌ها برخلاف یکدیگر باشد.»

به گفته محققان: «اگر ستاره‌ها به شکل دوقلو در قرص‌های بزرگ ستاره‌ای به وجود می‌آیند، پس به طور طبیعی قرص‌ها در جهت مشابهی می‌چرخند. مسئله پادچرخش قرص‌ها ممکن است اشاره به این نکته داشته باشد که این دو ستاره دوقلو نبوده و در واقع دو غریبه هستند که در ابرهای مختلفی به وجود آمده و سپس به یکدیگر ملحق شدند.»

گروه تحقیقاتی انتظار دارد مشاهدات بعدی اطلاعات مستندتری در مورد اسرار تولد در منظومه‌های دوتایی عظیم در اختیار آنها بگذارد. حضور بخار آب و سدیم کلرید که در نتیجهٔ نابودی ذرات غبار به وجود آمدند نشان از ماهیت دینامیکی داغ قرص‌های اطراف پیش ستاره‌های پرجرم دارد. به شکلی جالب، بررسی شهاب واره‌ها نشان می‌دهد قرص پیش منظومهٔ شمسی نیز دماهای بالایی را از سر گذرانده و ذرات غبار آن بخار شده‌اند.

به گفته اخترشناس این پروژه: «ما با استفاده از آرایه تلسکوپی آلما قادر به ردیابی این مولکول‌های آزادشده از ذرات غبار خواهیم بود. ما پیش‌بینی می‌کنیم با مطالعهٔ قرص‌های داغ حاوی سدیم کلرید و بخار آب بتوانیم سرنخ‌هایی نیز در خصوص درک خاستگاه منظومه شمسی بیابیم.» مقاله‌ای در مورد یافته‌های این پژوهش در Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.

ترجمه: رضا کاظمی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com