بیگ بنگ: آیا این لباس را دیده اید؟ بسته به اینکه از چه کسی بپرسید، این لباس ممکن است مشکی و آبی، یا سفید و طلایی باشد. دقیقا یک سال پیش، در اینترنت جنجالی برای این عکس وجود داشت. پس از انتشار این عکس، بحث هایی در پی این سوال غیر قابل انکار علمی شکل گرفت که چرا افراد مختلف رنگ این لباس را متفاوت می دیدند.

به گزارش بیگ بنگ، به نظر می رسید متخصصان جوابی برای این مسأله داشتند، اما در حقیقت، توهم در کار چشم و مغز دلیل اصلی این امر است. در واقع لایه ای از بافت در پشت چشم وجود دارد که آن را شبکیه چشم گویند و شامل سلول های گیرنده ی نور می شود. این گیرنده ها، پرتو های نور را به سیگنال های عصبی تبدیل می کنند که پس از آن توسط سلول های عصبی در داخل شبکیه چشم پردازش می شود و به مغز فرستاده می شود و به عنوان تصویر، تفسیر می شود.

دو نوع سلول گیرنده ی نور وجود دارد که به سلول های “استوانه ای”و سلول های “مخروطی”معروفند. سلول های استوانه ای مسئول دید جانبی در شب هستند و می توانند درخشندگی و سایه های خاکستری را تشخیص دهند. مخروطی های مسئول دید در روز و درک رنگ هستند. انسان ها تمرکز کمی روی سلول های گیرنده ی نور استوانه ای و تمرکز زیادی روی سلول های گیرنده ی نور مخروطی دارند، که در نتیجه نمی توانند دید خوبی در شب داشته باشند، اما نسبت به گربه ها رنگ ها را بهتر تشخیص می دهند!

سه نوع سلول گیرنده ی نور مخروطی داریم که هر کدام برای دریافت طول موج نور سبز، قرمز یا آبی تنظیم شده اند. هنگامی که نور به چشم ما می خورد، گیرنده های نور، رنگ ها را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کنند که به مغز ارسال می شود. مغز ما رنگی را که می بینیم، با ترکیب سیگنال هایی که هر گیرنده ی نور ارسال می کند، تشخیص می دهد -مثل صفحه نمایش تلویزیون که از میلیون ها پیکسل رنگی مختلفِ تصاویر را می سازد. ذاتا، به وضوح لباس آبی و مشکی است. به نظر می رسد نور تصویر، که ته رنگ آبی دارد، علت انحراف ِ مغز افراد است و باعث می شود بخش ِ آبی، سفید و بخش مشکی، طلایی به نظر برسد.

“سیدر راینر” دانشيار روانشناسی در دانشگاه راندالف-میکان توضیح داد که تفاوت در ادراک رنگ ها احتمالا به این بر میگردد که مغز ما چگونه “مقدار نوری که به شبکیه ی چشم می رسد”، را تفسیر می کند. وی گفت: « بعضی از مردم نتیجه می گیرند که مقدار روشنایی لباس در آبی و مشکی متعادل است (یا بازتاب کمی دارد)، بقیه ی مردم نتیجه می گیرند که روی سفید/طلایی لباس، روشنایی کمی وجود دارد (در سایه است، اما بازتاب زیادی دارد).» به بیانی دیگر، حساسیت فردی ما به نور پس زمینه آبی رنگ از عکس، در اینکه ما چگونه شی در تصویر‌ را ببینیم تغییر ایجاد می‌کند.

“بیول کانوی” عصب شناس دانشگاه ولسلی گفت: « اتفاقی که اینجا رخ می دهد، دستگاه بینایی شما است که دارد این چیز را تماشا می‌کند و شما تلاش می کنید تا تمایل رنگی خود از روشنایی روز را کنار بگذارید. مردم یا از قسمت آبی رنگ، صرف نظر می‌کنند که در این صورت نمی توانند رنگ سفید و طلایی را ببینند، یا از قسمت طلایی صرف نظر می‌کنند که در این صورت آنها قادر به دیدن آبی و مشکی نیستند.»

 پروفسور آندره استوکمن محقق چشم از دانشگاه لندن، این دیاگرام را به منظور خلق دوباره ی اثر لباس، تهیه کرده است. نوارهای آبی در بالا، وسط و پایین دیاگرام یکسان هستند، اما هر چه که پایین تر می‌روید، تیره تر به نظر می آیند. تجزیه و تحلیل وی از اتفاقی که رخ می دهد به شرح زیر است: اگر شما به قسمت پایین تصویر نگاه کنید، ظاهر کلی پس زمینه ی درجه بندی شده (که خطوط از نارنجی به قهوه ای و به مشکی هستند) نسبت به قسمت بالای تصویر، تیره تر به نظر می‌رسند.

وقتی مستقیم به هر بخش از تصویر نگاه می‌کنید، دورتر به نظر می رسند؛ در این حالت درک رنگ بهتری از خطوط (نارنجی به قهوه ای-آبی) دارید (زیرا توانایی شما برای دیدن جزئیات رنگی خوب، به سرعت از مرکز دید خارج می‌شود). سیستم بینایی، رنگ پس زمینه را از جایی که شما کل پس زمینه را می بینید، پر می‌کند (در این مورد فرض می‌شود که پشت خطوط، آبی می باشد). وقتی شما مستقیم به قسمت بالای تصویر نگاه می‌کنید، خطوط رنگی را نارنجی-آبی می‌بینید، بنابراین سیستم بینایی تمایل دارد که پس زمینه را با نارنجی بیشتری پر کند. وقتی مستقیم به قسمت پایین تصویر نگاه می‌کنید، سیستم بینایی نمی‌تواند به خوبی ِ بالا، خطوط رنگی نارنجی-آبی را درک کند، اما خطوط قهوه ای/مشکی پایین را می‌تواند درک کند، بنابراین رنگ تیره تر قهوه ای/مشکی، تمایل به پر کردن خطوط را دارند.

ترجمه: محمد ناطقی / سایت علمی بیگ بنگ

منبع: techinsider.io