بیگ بنگ: دانشمندان هشدار دادند که بروز تغییرات آب‌وهوایی می‌تواند یک ویروس کشنده‌ را از خاک منجمد آزاد کند و پیامدهای فاجعه‌باری داشته باشد.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از ایسنا، جهان هنوز در حال بهبود یافتن از بیماری مرگبار کووید-۱۹ است که تقریبا هفت میلیون نفر را به کام مرگ کشاند اما دانشمندان بتازگی هشدار هولناکی دادند مبنی بر اینکه یک ویروس کشنده‌تر «فاکتور ایکس» ممکن است در «خاک منجمد» زمین در کمین باشد تا پخش شود. اصطلاح خاک منجمد، زمینی را توصیف می‌کند که برای دو یا چند سال متوالی یخ زده است.

بدتر از آن این است که دانشمندان می‌گویند تغییرات آب‌وهوایی این احتمال را افزایش داده‌اند که با ادامه گرم شدن سیاره و آب شدن یخ‌های قطبی، مجموعه‌ای از بیماری‌های کشنده که صدها هزار سال نهفته بوده‌اند، رها شوند.

دلیل وقوع احتمال مطرح‌شده این است که خاک منجمد یا همیشه منجمد، با تعداد زیادی از گونه‌های میکروبی خفته ترکیب شده که دانشمندان درباۀ بسیاری از آنها اطلاعات کمی دارند یا هیچ چیز نمی‌دانند. کارشناسان هشدار دادند که این رخداد می‌تواند باعث انتشار بیماری‌های منقرض‌شده مانند آبله یا پاتوژن‌هایی شود که زمانی اجداد ما از بین می‌بردند.

«بیرجیتا ایونگارد» استاد بیماری‌های عفونی «دانشگاه اومئو» در سوئد گفت: «یک فاکتور ایکس وجود دارد که ما واقعا اطلاعات زیادی دربارۀ آن نداریم. در اعماق خاک منجمد زمین احتمالا میکروب‌ها به ویژه ویروس‌ها و باکتری‌هایی وجود دارند که مدت‌ها پیش از انسان روی زمین بوده‌اند.»

«ژان میشل کلاوری» ویروس‌شناس «دانشگاه اکس‌مارسی» در فرانسه گفت:« احتمال دارد همین ویروس‌های باستانی نئاندرتال‌ها یا ماموت‌ها را آلوده کردند و باعث انقراض آنها شدند.» وقتی از کلاوری پرسیده شد چه چیز دیگری ممکن است در خاک منجمد پنهان شده باشد، گفت: «ویروس‌های عامل بیماری‌های منقرض‌شده مانند آبله، سیاه‌زخم و همچنین بیماری‌هایی مانند تولارمی و انسفالیت در قطب شمال وجود دارند.»

دانشمندان شش پاتوژن یخ‌زده را بررسی کردند که بزرگترین تهدید برای بشریت محسوب می‌شوند. سال گذشته، گروهی از محققان اعلام کردند ویروس ۴۸۵۰۰ ساله‌ای را احیا کرده‌اند که در خاک منجمد سیبری یافت شده بود.

این یکی از هفت نوع ویروس در خاک منجمد است که پس از هزاران سال دوباره زنده شد. جوان‌ترین آنها به مدت ۲۷ هزار سال منجمد شده بود و قدیمی‌ترین آنها که «پاندورا یدوما» نام دارد، که به مدت ۴۸۵۰۰ سال منجمد بوده است.

اگرچه این ویروس‌ها خطری برای انسان محسوب نمی‌شوند، اما دانشمندان هشدار دادند سایر پاتوژن‌هایی که در خاک منجمد قرار دارند، می‌توانند فاجعه‌بار باشند و به بروز همه‌گیری‌های جدید منجر شوند. یک مورد هشداردهنده در سال ۲۰۱۶ پیش آمد که موج گرما در سیبری باعث فعال شدن هاگ‌های کشنده سیاه زخم شد و یک پسر ۱۲ ساله و هزاران حیوان را کشت.

زمین برخی از مناطق سیبری برای بیش از ۶۵۰ هزار سال به شکل خاک منجمد باقی مانده‌اند. کارشناسان تخمین می‌زنند که یک چهارم نیم‌کره شمالی بر فراز خاک منجمد قرار دارد اما اکنون با گرم شدن جهان، یخ مناطق وسیعی در حال ذوب شدن است. سیاره ما در حال حاضر ۱.۲ درجه سلسیوس گرم‌تر از دوران ماقبل صنعتی است و دانشمندان هشدار داده‌اند که قطب شمال تا دهه ۲۰۳۰ شاهد تابستان‌های بدون یخ خواهد بود.

گروه “کلاوری” برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۴ ویروس‌ها را احیا کردند و به دلایل ایمنی روی ویروس‌هایی تمرکز داشتند که فقط می‌توانند آمیب‌ها را آلوده کنند. از سال ۲۰۱۹، کلاوری ۱۳ ویروس جدید را کشف کرده و هشدار داده است که یک پاتوژن ناشناخته و باستانی می‌تواند اثرات فاجعه‌باری را برای نژاد بشر داشته باشد.

سایت علمی بیگ بنگ / منابع: sciencealert.com , dailymail.co.uk