بیگ بنگ: در سال 1993 آندره بیک، شیمیدان فرانسوی این موضوع را بیان کرد که ممکن است شکلی از حیات از سیلیکون در تیتان قمر زحل وجود داشته باشد: بر این اساس گونه ای در آن می تواند یافت شود که بیشتر از سیلیکون تشکیل شده است، یعنی عنصری که در خاک بسیار فراوان وجود دارد(حدود 25 درصد از ترکیبات پوسته ی زمین از سیلیکون است).

تصویری از تیتان قمر زحل که کاوشگر کاسینی ثبت کرده است.
تصویری از تیتان قمر زحل که کاوشگر کاسینی ثبت کرده است.

به عبارتی موجودات از جنس شن خواهند بود، اکسیژن یا هیدروژن تنفس خواهند کرد و دی اکسید سیلیکون از خود خارج خواهند کرد؛ سیلیکون نیز مانند کربن قابلیت ایجاد پیوند همزمان با چهار عنصر دیگر و تولید چندین مولکول را دارد. با این تفاوت که پیوندها در مقایسه با کربن بسیار سخت و انعطاف ناپذیر خواهند بود. در نتیجه گونه های زیستی بسیار محدود می شوند و رشد توانایی سازگاری آنها به کندی صورت خواهند گرفت. امتیاز اصلی این شکل از زندگی تحمل دمای محیطی بالاتر خواهد بود. در سطح تیتان با وجود دمای پایین و سرما، احتمال یافتن این صورت فرضی از حیات را کاهش می دهد. از سوی دیگر، در سیاره ناهید چنین شکل زندگی به دلیل دمای بسیار بالا و داغ بودن محیط می تواند وجود داشته باشد.

به علاوه احتمال این که در سطح تیتان صورتی از حیات که در ساختار شیمیایی آن نیتروژن و آمونیاک موجود باشد کمتر است، چرا که در این ترکیب کربن نقش مهمی را ایفا نمی کند. به دلیل اینکه در تیتان نیروی جاذبه کم است در صورتی که موجودی در آن امکان زیست داشته باشد بسیار باریک خواهد بود و اگر دارای استخوان هم باشد، استخوان هایی بسیار باریک و ظریف خواهد داشت. این موجودات برای تحمل وزن خود نیازمند پاها یا پنجه های قوی نخواهند بود. ماهی در مایعی رقیق تر از آب شنا خواهد کرد، در نتیجه براساس قانون ارشمیدس ماهی تمایلی به سنگین و کوتاه بودن نخواهد داشت.

فضا‌پیمای هویگنس در ۱۴ ژانویه ۲۰۰۵ با فرود در تیتان قمر زحل، توانست تصاویری واقعی از سطح این قمر را در نور مرئی مشاهده کند.

براساس نظر رالف لورنز، تیتان بهشتی برای موجودات پرنده خواهد بود، چرا که می توانستند از جاذبه ی کم و هوای رقیق برای پروازی راحت تر بهره ببرند، همچنین در تیتان می توانستند سنگین وزن تر از زمین باشند و بال های کوتاه تری داشته باشند که در هوای سرد بهتر هم خواهد بود. اتمسفر غلیظ باعث می شود که پرندگان برای پرواز کمتر بالهای خود را حرکت دهند و بتوانند با همان سرعت پیش بروند. امروزه چنین به نظر میرسد که هوای محیطی تیتان بسیار سردتر از آن است که امکان به وجود آمدن حیاتی مشابه حیات در زمین که براساس آب و کربن است، میسر شود. ولی به زودی سیر تکامل منظومه ی شمسی و خورشید برای تشکیل زندگی در تیتان مطلوب تر خواهد شد.

گری مک کی که به طور خاص امکان وجود حیات در مریخ را مطالعه کرده و معتقد است که امکان دارد اتمسفر تیتان تا 5 میلیارد سال دیگر برای زندگی در آن گرم شود. خورشید در طول زمان در حال سرد شدن است و تا چند میلیارد سال دیگر به یک غول سرخ رنگ تبدیل خواهد شد، به یک ستاره ی کم انرژی که تا مدار سیاره ی ما پیشروی می کند. در نتیجه بسیار به تیتان نزدیک خواهد شد و مقدار انرژی گرمایی که از خورشید به تیتان می رسد(با آن که سرد شده است)برای بالا بردن دمای کلی این قمر کافی خواهد بود و در نتیجه آب هم به صورت مایع یافت خواهد شد.

نمایی هنری از غروب خورشید ِ تیتان و انعکاس آن در دریاچه ی متان مایع
نمایی هنری از غروب خورشید ِ تیتان و انعکاس آن در دریاچه ی متان مایع

در این صورت نوعی اقلیم از نوع زمینی پدید خواهد آمد، در نتیجه نور فرابنفش کمتری به جو تیتان خواهد رسید و سپر هاله ی قرمز رنگ که در اثر فعالیت آن ذرات ایجاد می شود از برخورد نور به خاک جلوگیری می کند و از بین خواهد رفت. بنابراین مولکول هایی که ظرفیت زیستی دارند قادر خواهند بود در کنار هم جمع شوند و برای زایش آمینو اسیدها، پروتئین ها و بالاخره حیات تکامل پیدا کنند. با این توصیف، قمر تیتان برای زیست شناسانی که در جستجوی اسرار منشاء حیات هستند منبع بزرگی از حدس و گمان و پژوهش است. شکی نیست که کاوش و جستجو درباره ی تیتان به ما امکان می دهد ساختار شیمیایی هر کدام از سیارات منظومه ی شمسی و شاید رمز و راز فرایندهای شیمیایی که سبب پیدایش حیات در زمین شدند را کشف کنیم.

سایت علمی بیگ بنگ / نویسنده: مرتضی جوهری/ روزنامه ی اطلاعات

منابع بیشتر: Titan , newscientist

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.