معرفي كتاب: اينشتين و شاعر
بیگ بنگ: مؤلف كتاب، پرفسور ويليام هرمان، شاعر و جامعهشناس آلماني، هم سخن و روايتگر چهار گفتگوي تاريخي با دانشمند پرآوازهاي همچون آلبرت اينشتين است.
اينشتين و شاعر: در جستجوي انسان كيهاني
——————–
Einstein & The Poet
In Search Of The Cosmic Man
نويسنده: ويليام هرمان
ترجمه: ناصر موفقيان
انتشارات: شركت انتشارات علمي و فرهنگي
موضوع: علوم و فلسفه
چاپ چهارم، تهران، 1390
تعداد صفحه: 252
در اين كتاب، ويليام هرمان براي نخستين بار در متن رويدادهاي تاريخي آلمان، اروپا و آمريكاي پرتشنج ربع قرن بين 1930 و دههي 1950، چهار گفت و گوي پر بار و جدل آميزي را كه با اينشتين داشته است، برايمان وصف ميكند. توصيف اين گفتگوها با چنان دقت و وسواسي صورت ميگيرد كه خواننده عملاً خود را همان فضاي تاريخي، در همان اتاق و رو در روي اينشتين احساس ميكند. موضوع گفت و گوها به مناسبت رويدادهاي تاريخي و علمي روز با تبادل نظرهايي دربارهي شعر و عرفان و احساس و عاطفه و كشف شهود، از يك سو، و علم و آزمايش و ماده و انرژي و گرانش و نسبيت و بعد چهارم، از سوي ديگر شروع ميشود.
ولي دامنهي كلام به تدريج گسترش مييابد و به مضاميني ملموستر همچون جنگ، صلح، همكاري كليساي كاتوليك و نظام هيتلري، سياستهاي ضدسامي، جنگهاي صليبي، نقش هراسانگيز صنايع نظامي، آيندهي بشريت و حتي مسئله درست يا نادرست بودن مهاجرت يهوديان اروپا به فلسطين و ايجاد يك كشور يهودي كشيده ميشود. نخستين گفت وگوي شاعر و اينشتين در آپارتمان اينشتين در برلين در سال 1931 و درست در زماني صورت ميگيرد كه گروههاي حمله نازيها خيابانهاي برلين را قبضه كردهاند و هيتلر در آستانه كسب قدرت است. ويليام هرمان، طبق وعدهي ملاقات قبلي، هنگامي كه به آپارتمان اينشتين ميرسد كه مرد و زن مشكوكي مجهز به بمب دستي در برابر آپارتمان اينشتين انتظار ميكشند و همهي اهل خانه را تهديد به انفجاري بزرگ ميكنند.
در چنين شرايطي است كه ويليام هرمان شاعر عارف مسلك و ضد جنگ، با استفاده از سمت خود به عنوان مفسر آموزشي در راديو آلمان مأيوسانه ميكوشد تا با پخش گفت وگوهايي كه با اينشتين ترتيب داده است، نبوغ ذاتي و شخصيت اخلاقي و علمي او را در برابر نبوغ سياه و شخصيت كاذب و تباهيآفرين هيتلر قرار دهد تا شايد جهموري آلمان را از سقوط نجات دهد.
در گفت و گوي دوم شاعر و اينشتين كه در پرينستون در سال 1943 صورت ميگيرد، بحث با اصالت يا عدم اصالت وجود ماده شروع ميشود ولي بهتدريج به رويدادهاي هولناك نخستين سالهاي سلطهي نازيها بر آلمان و اروپا كشيده ميشود و اينشتين توضيح ميدهد كه چرا از صلحطلبي مطلق و بيقيد و شرط به صلحجويي مشروط روي آورده است. در جريان گفتوگوي سوم در سال 1948، سخن از ضرورت نوعي نگرش كيهاني به امور جهان پيش ميآيد و شاعر از اين قصد عارفانهي خود سخن به ميان ميآورد كه درصدد است همهي كيشها و اديان عالم را تجربه كند تا شايد راهي براي وحدت و يگانگي همهي افراد بشر كشف نمايد.
گفتوگوي چهارم متمركز بر توصيههاي اينشتين به دانشجويي از دانشگاه هاروارد است كه از فرط بيهدفي و درماندگي ذهني به آستانهي خودكشي رسيده و دليلي براي زندگي نمييابد و اينشتين نيز از رؤياي آرماني خود براي ايجاد نوعي پارلمان جهاني جوانان سخن به ميان ميآورد و اعلام خطر ميكند كه چنانچه جنگ جهاني سوم آغاز گردد، شايد تنها يك چهارم از بشريت از مرگ و نابودي قطعي مصون بمانند. در جريان اين گفتوگوها، براي نخستين بار شواهد و اسناد تاريخي و علمي كمنظيري دربارهي واقعيت پشت پردهي آن سالها و همچنين در مورد بسياري از شخصيتهاي علمي، سياسي، مذهبي و اجتماعي اروپا و آمريكاي آن زمان آشكار ميگردد كه نه فقط از نظر تاريخ علم بلكه از ديدگاه تاريخ عمومي نيز قابل مطالعه و تفكرانگيز به نظر ميرسند.
فهرست مطالب:
توضيح ناشر
يادداشت مترجم
تقديمنامه
سپاسگذاري
نخستين گفت وگو
دومين گفت وگو
سومين گفت وگو
چهارمين گفتوگو
پينوشت
پيگفتار