بیگ بنگ: نتایج مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد دست‌کم سه چهارم از ژنوم انسان از دی‌ان‌ای غیرکاربردی و بی‌مصرف تشکیل شده‌است که دانشمندان آن را دی‌ان‌ای زباله نامیده‌اند.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، از زماني كه واتسون و كرك سازه مارپيچي دي‌ان‌اي را در دهه 1950 كشف كردند،‌ دانشمندان در تلاش بوده‌اند تا دريابند چه بخشي از ژنوم،‌انسان را به انسان تبديل مي‌كند و اكنون يك زيست‌شناس بيولوژيكي مي‌گويد پاسخ اين پرسش در چند محاسبه ساده رياضي نهفته‌ است. محاسبات دن گراور در دانشگاه هيوستون تگزاس نشان مي‌دهد بخش كاربردي ژنوم انسان احتمالا از 10 تا 15 درصد از كل دي‌ان‌اي تشكيل شده‌است و اين مقدار در بهترين حالت 25 درصد خواهد بود.

مابقي ژنوم،‌يعني بخشي بين 75 تا 90 درصد از دي‌ان‌اي انسان، دي‌ان‌اي زباله است: بخشي از دي‌ان‌اي كه نه مخرب و مسموم است و نه كارايي دارد از اين رو زباله محسوب مي‌شود،‌ توده‌اي از توالي نوكلئوتيدي درهم و آشفته كه در زمينه رمزگشايي از پروتئين‌ها فعاليتي ندارند، فرايندي كه اساس همه واكنش‌هاي شيميايي است كه درون بدن انسان رخ مي‌دهد.

منطق مدل گراور براساس شيوه ورود جهش‌هاي ژنتيكي به درون دي‌ان‌اي و چگونگي بهره‌برداري بدن انسان از اين جهش‌ها به نفع خويش است. اين جهش‌ها كه به جهش‌هاي زيانبار شهرت دارند،‌ در گذر زمان در ژنوم انسان بروز مي‌كنند و به آرامي چهار پايه شيميايي كه دي‌ان‌اي را مي‌سازند را دچار تحول مي‌كنند: دنين، سيتوزين، گوانين و تيمين.

زماني كه دي‌ان‌اي زباله دچار جهش مي‌شود،‌ خنثي درنظر گرفته مي‌شوند، زيرا كد ژنتيكي آنها غيرفعال است اما زماني كه جهش‌ها در بخش فعال ژنوم رخ مي‌دهند معمولا مضر و حتي مرگبار مي‌شوند. از اين رو از ديدگاه تكاملي براي انسان غيرفعال بودن بخش بيشتر ژنوم سودمند‌تر خواهد بود زيرا بخش كوچكتري از آن در معرض جهش‌هاي مرگبار قرار خواهد گرفت. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Genome Biology and Evolution منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: sciencealert.com