بیگ بنگ: نوبل پزشکی امسال به کاتالین کاریکو و درو وایسمن به خاطر کارهای تحقیقی این دو دانشمند در تولید واکسن‌های جدید ام‌آران‌ای تعلق گرفت. دو واکسن فایزر و مدرنا برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ بر پایه فناوری ام‌آر‌ان‌ای(mRNA) تولید شدند.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از بی‌بی‌سی، کار این دو پژوهشگر در تولید سریع و انبوه واکسن ام‌آران‌ای‌ کرونا نقش مهمی داشته و اکنون یافته‌های آنها برای درمان سرطان به کار گرفته می‌شود.

به گفته مجمع نوبل، کشف این دو دانشمند در باره بازهای نوکلئوتیدی نقش مهمی در شناخت تاثیر متقابل پیام‌رسان آران‌ای و سیستم ایمنی داشته است. کمیته نوبل گفت: «برندگان این جایزه با سرعتی بی‌سابقه به ساخت واکسن یکی از بزرگترین تهدیدات سلامت انسان در دوران مدرن کمک کردند.»

واکسن‌ها سیستم ایمنی بدن را برای شناسایی و مبارزه با تهدیداتی مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها آموزش می‌دهند. فناوری واکسن‌های سنتی مبتنی بر نمونه‌های مرده یا ضعیف شده ویروس یا باکتری اصلی یا مبتنی بر عامل عفونی است. اما در مقابل، در واکسن‌های ام‌آران‌ای از رویکرد کاملا متفاوتی استفاده می‌شود. در طول همه‌گیری کرونا، واکسن‌های مدرنا و فایز بایون‌تک هر دو بر اساس فناوری ام‌آران‌ای ساخته شدند.

دکتر کاریکو و وایزمن در اوایل دهه ۱۹۹۰ زمانی که در دانشگاه پنسیلوانیا در آمریکا مشغول به کار بودند، با هم آشنا شدند. در این زمان بود که تحقیقات آنها در مورد ام‌آران‌ای به عنوان یک پشتوانه علمی در نظر گرفته شد. فناوری آران‌ای مانند یک مترجم در بدن انسان عمل می‌کند. این فناوری در واقع زبان دی‌ان‌ای را از مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های ژنتیکی به پروتئین‌های واقعی تبدیل می‌کند که بدن ما را می‌سازد و به کار می‌اندازد.

ایدۀ پشت واکسن‌های ام‌آران‌ای این است که مخفیانه وارد این فرآیند شوند. اگر بتوانید ام‌آران‌ای را طوری ایجاد کنید که بخش‌هایی از یک ویروس یا عفونت دیگری را تولید ‌کند، آنگاه آن پروتئین‌های خارجی توسط بدن ساخته می‌شوند و سیستم ایمنی نحوه مبارزه با آنها را یاد می‌گیرد.

در مراحل اولیه مشکلاتی وجود داشت. اما با اصلاح این فناوری، محققان توانستند مقادیر زیادی از پروتئین مورد نظر را بدون ایجاد سطوح خطرناک التهابی که در آزمایش‌های حیوانی دیده شده بود، تولید کنند. این امر راه را برای توسعه فناوری واکسن در افراد هموار کرد. در طول همه‌گیری کرونا، واکسن‌های ام‌آران‌ای برای تولید پروتئین «اسپایک کووید» ساخته شد. کاتالین کاریکو اکنون استاد دانشگاه سگد مجارستان است و درو وایزمن همچنان به عنوان استاد در دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به کار است.

برندگان نوبل امسال علاوه بر مدال طلا و دیپلم افتخار، برنده یک جایزه نقدی به ارزش ۱۱ میلیون کرون (معادل ۹۸۶ هزار دلار) نیز خواهند شد. این پول از محل وصیتی است که مبتکر جایزه، آلفرد نوبل مخترع سوئدی، از خود به جا گذاشته است. جایزه امسال به دلیل کاهش ارزش پول سوئد، ۱ میلیون کرون نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: BBC