این یکی از عظیم ترین اجرام در جهان قابل مشاهده است. در این نما از دوربین پیشرفته تلسکوپ فضایی هابل ، خوشه کهکشانی آبل 1689 دیده می شود که طبق نظریه گرانش اینشتین به فضا پیچ و تاب داده است و نور کهکشان هایی که در پشت خوشه قرار دارند را خم و منحرف کرده است. قدرت این لنز عظیم گرانشی به جرم آن بستگی دارد، ولی ماده مرئی، در شکل کهکشان های مایل به زرد فام خوشه، تنها حدود یک درصد از جرم مورد نیاز برای پدید آوردن چنین تصاویر قوسی و مایل به آبی از کهکشان دور دست نیاز دارد.

در واقع، بیشتر جرم گرانشی مورد نیاز برای توجیح خمیده کردن فضا در این مقیاس کیهانی به شکل ماده ی اسرارآمیز تاریک بستگی دارد نه ماده ی معمولی. منبع گرانش آبل 1689، حضور نامرئی ماده تاریک میباشد که توسط کمانهای تحت تاثیر لنز گرانشی و تصاویر کج انحنا دار از این کهکشان ها به نشان داده است. با کمال تعجب، بررسی نزدیک از این تصویر حضور بیش از 100،000 خوشه ی ستاره ای کروی در این خوشه کهکشانی را نشان می دهد.

منبع: http://apod.nasa.gov/apod/ap130917.html