بیگ بنگ: نتیجه یک مقاله پژوهشی جدید نشان می دهد اولین حیات شکل گرفته در زمین ممکن است دارای رنگ بنفش کم رنگ بوده باشد. “شیلاتیتایا داسارما” از بخش میکروب‌شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند و “ادوارد شویترمن”، از دانشگاه کالیفرنیا استدلال می کنند که پیش از اینکه گیاهان سبز از نور خورشید برای انرژی گرفتن استفاده کنند، ارگانیسم‌های کوچک بنفش راهی را برای انجام همین کار پیدا کرده بودند.

به گزارش بیگ بنگ، داسارما گفت: «اخترشناسان اخیرا هزاران سیاره فراخورشیدی جدید را کشف کرده‌اند و در حال توسعه توانایی خود برای مشاهده نور منعکس شده از این سیارات هستند. در حال حاضر راه‌هایی برای شناسایی زندگی سبز موجود در فضا وجود دارد، اما احتمالا دانشمندان باید کاوش‌های خود را بر روی یک رنگ بنفش زیبا متمرکز نمایند.»

زمین بنفش

این ایده که زمین در ابتدا بنفش رنگ بود ایدۀ تازه‌ای نیست، در واقع داسارما و همکارانش این نظریه را در سال 2007 ارائه دادند. این تفکر بیان می دارد که: گیاهان و جلبک‌ها از کلروفیل برای جذب انرژی از خورشید و انجام عمل فتوسنتز استفاده می کنند، اما آنها نور سبز را جذب نمی کنند. این موضوع بسیار عجیب است، چرا که نور سبز غنی از انرژی می باشد. داسارما و همکارانش مدعی بودند، زمانی که فتوسنتز در حال انجام شدن است، چیز دیگری از این طیف نوری استفاده خواهد کرد.

این “چیز دیگر”، موجودات ساده‌ای هستند که انرژی خورشیدی را از طریق مولکولی که شبکیه نامیده می شود، جذب می نمایند. رنگدانه‌های شبکیه دارای عملکرد فوق‌العاده‌ای برای جذب نور سبز هستند. محققان در مقاله جدید خود که در 11 اکتبر 2018 منتشر شده نوشتند: این شبکیه‌ها به اندازه کلروفیل‌ها در جذب انرژی خورشیدی کارآمد نیستند، اما نسبت به آنها ساده‌تر می باشند.

امروزه در میان باکتری‌ها و ارگانیزم‌های تک سلولی که آرکیا نامیده می شوند، شبکیه‌های جاذب نور خورشید هنوز هم به چشم می خورند. شترمن گفت: این ارگانیسم‌های بنفش در همه جا از اقیانوس‌ها گرفته تا دره‌های خشک قطب جنوب و یا سطوح برگ‌ها گسترش یافته‌اند. علاوه بر این، این رنگدانه‌های شبکیه‌ای در سیستم بینایی حیوانات پیچیده‌تر نیز یافت می شود. محققان در این خصوص اظهار داشتند که ظاهر رنگدانه‌ها در بسیاری از موجودات زنده نشان می دهد که آنها ممکن است خیلی زود فرگشت یافته باشند و در بسیاری از اجداد ما قابل مشاهده باشند. حتی شواهدی مبنی بر این امر وجود دارد که ارگانیسم‌های عاشق نمک بنفش رنگی که هالوفیل نامیده می شوند ممکن است به برخی از ارگانیسم‌های اولیۀ حیات بر روی زمین، که در اطراف دریچه‌های متان رشد می کردند، مرتبط باشند.

بیگانه‌های بنفش

صرف نظر از اینکه اولین حیات بر روی زمین بنفش بود یا نه، روشن است که زندگی بنفش رنگ برای بسیاری از ارگانیسم‌ها مناسب است، این بدان معناست که حیات بیگانه نیز می تواند از همین استراتژی پیروی کند. و اگر حیات بیگانه مبتنی بر استفاده از رنگدانه‌های شبکیه برای جذب انرژی باشد، تنها کافی است که متخصصان برخی طیف نوری خاص را دنبال نمایند.

کلروفیل، بیشتر نور قرمز و آبی را جذب می کند. اما طیفی که از یک سیاره پوشیده از گیاه منعکس شده، نشان دهندۀ چیزی است که  زیست‌شناسان آن را “لبه‌ قرمز گیاهی” می نامند. این “لبه قرمز” یک تغییر ناگهانی در بازتاب نور در قسمت نزدیک به طیف فروسرخ است، که در آن پوشش گیاهی به طور ناگهانی جذب طول موج‌های قرمز را متوقف ساخته و شروع به بازتاب آنها می کنند.

از سوی دیگر، فتوسنتزهای مبتنی بر شبکیه، دارای “لبه سبز” هستند. آنها نور قسمت سبز طیف را جذب می کنند و سپس طول موج‌های طولانی را در فاصله دورتری از خود منعکس می نمایند. بنابراین متخصصان زیست‌شناسی مدتهاست که با شناسایی «لبه قرمز»، امکان شناسایی حیات در خارج از زمین را فراهم نموده‌اند، اما ممکن است لازم باشد که آنها به جست و جوی “لبه‌های سبز” نیز بپردازند. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ بین‌المللی Astrobiology منتشر شده است.

ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: livescience.com