بیگ بنگ: خورشید هر 11 سال یکبار از فعالیت‌های سهمگین و آتشین خود فاصله گرفته و قبل از اینکه دوباره این فعالیت‌ها را آغاز کند، وارد دورۀ آرامی می شود. این چرخه بسیار دقیق عمل می کند و اخترشناسان برای چندین سال در فکر این هستند که چه عاملی این چرخه را به وجود می آورد. حالا آنها راه حل تازه‌ای را پیشنهاد کردند.

به گزارش بیگ بنگ،  اگرچه سیاره‌های سامانه خورشیدی ما، خیلی کوچکتر از خورشید هستند، اما جاذبه برخی از آنها میتواند میدان مغناطیسی خورشید را تحت تاثیر قرار دهد. به باور دانشمندان، این همان چیزی است که چرخه خورشیدی را کنترل می کند. زحل، زمین و مشتری با چرخش خود نیروی گرانشی کوچکی را بر خورشید وارد می کنند. این نیرو با تاثیر جاذبه ماه بر جزر و مدهای زمین قابل مقایسه است. تیم دانشمندان چرخه خورشیدی هزار ساله را مورد بررسی قرار داده و داده‌ها را با حرکت سیاره‌ها در آن بازۀزمانی مقایسه کردند. آنها موفق به یافتن رابطه‌ای قوی میان این دو شدند.

«فرانک استفانی» فیزیکدان از درسدن آلمان خاطرنشان کرد: «تطابق بسیار بالایی وجود دارد» آنچه ما می بینیم با سیاره‌هایی که شاهد 90 دوره چرخه بوده‌اند، موازی است. یافته‌های ما نشان می دهد که نیروهای جزر و مدی زمانی بیشترین قدرت را دارند که زمین، زحل و مشتری در یک راستا قرار داشته باشند. این همترازی هر 11.07 سال یکبار اتفاق می افتد. این تاثیر البته ضعیف است و نمی تواند بر قسمت‌های داخلی خورشید تاثیر بگذارد. شاید به همین دلیل باشد که قبلا هیچکس نقاط میان چرخه خورشیدی و تناوب همترازی سیاره‌ها را به هم وصل نکرده است. بر اساس یافته‌های ما، علی‌رغم ضعیف بودن این نیروهای جزر و مدی، آنها همچنان بر میدان مغناطیسی خورشید تاثیر می گذارند. بالاخص، این نیروها نوسان‌ها را تحت تاثیر قرار می دهند. این گونه ناپایداری‌ها در میدان‌های مغناطیسی نمایان می شوند.»

این عامل باعث فشردگی میدان مغناطیسی شده و ناپایداری‌هایی را پدید می آورد. لذا مقدار کمی انرژی هم میتواند نوسان‌ها را با اختلال بزرگی روبرو سازد. اگر این رویدادهای جزر و مدی هر 11 سال یکبار به وقوع می پیوندند، میتوانند وارونگی چرخه‌ای را در قطبیت میدان مغناطیسی باعث شده و نوسان‌های مداومی را پدید بیاورند. آقای استفانی در ادامه گفت: «وقتی ناپایداری تیلر را در نوسان‌های خورشیدی در شبیه‌سازی کامپیوتری کشف کردیم، این سوال را از خودمان پرسیدیم: چه میشود اگر پلاسما تحت تاثیر اختلالی کوچک مثل جزر و مد قرار بگیرد؟ نتیجه‌ی بدست آمده فوق‌العاده بود. نوسان با اختلال بیرونی همزمان گشت.»

این مدل میتواند به دانشمندان کمک کند تا سایر اسرار بزرگ خورشید را بررسی کرده و جواب‌هایی برای آنها پیدا کنند. برای مثال، بیشتر چرخه‌های خورشیدی دارای دو دوره اوج هستند و این مورد در شبیه‌سازی‌ها شناسایی شده است. چگونگی تاثیر نیروهای جزر و مدی بر لایه‌های پلاسما در ناحیه همرفتی از جمله مواردی است که جای بحث و بررسی دارد. در آنجا، شار مغناطیسی براحتی جاری می شود. البته میتوان به پرسش‌های گوناگونی با توجه به داده‌های حاصل از شبیه‌سازی‌های کامپیوتری پاسخ داد. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Solar Physics منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com