بیگ بنگ: آیا ما در کیهان تنهائیم؟ این عمیق‌ترین و تامل‌برانگیزترین سوالی است که اخترشناسان در صدد پاسخگویی به آن می‌باشند. اگرچه فهم ما از کیهان به طرز قابل ملاحظه‌ای گسترش یافته، اما این سوال کماکان بی‌پاسخ مانده است.

به گزارش بیگ بنگ، می‌دانیم که تعداد بسیاری سیاره زمین‌مانند وجود دارد و اجزای ضروری حیات زمینی نیز فراوان است؛ اما تاکنون هیچ شواهدی قطعی از وجود حیات در جایی به غیر از زمین یافت نشده است. شاید بخشی از مشکل این است که ما دنبال جاندارانی مثل خودمان هستیم. ممکن است موجودات بیگانه هیچ شباهتی به انسان‌ها و سایر جانداران زمین نداشته باشند و به همین دلیل از دیده‌ها پنهان باشند. گمانه‌زنی‌های بسیاری در خصوص موجودات بیگانه مطرح شده است.

بسیاری از این گمانه‌زنی‌ها به حیات غیرکربنی تمرکز دارد. آیا ممکن است تیتان قمر زحل از حیات نیتروژنی برخوردار باشد؟ در این شرایط، متان نقش آب را ایفا می‌کند؟ آیا سیلیسیم می‌تواند بعنوان عنصر اصلی به ایفای نقش بپردازد؟ آیا امکان دارد همان طور که گیاهان در زمین به خاک غنی از کربن بستگی دارند، موجودات زنده به خاک بستگی داشته باشند؟ آیا امکان دارد موجودات زنده آلی در اعماق سرد فضا زنده بمانند؟

برخی از نویسندگان سبک علمی – تخیلی ایده‌های غیرقابل‌باورتری برای وجود حیات مطرح کرده‌اند. در دهه 1980 میلادی، نویسنده‌ای به نام «رابرت ال. فوروارد» نوعی از حیات را پیشنهاد کرد که بر پایه اتم‌ها نبود، بلکه بر پایه هسته‌های اتمی قرار داشت. وی در اثر مشهورش تحت عنوان «تخم اژدها» گونه‌ای موسوم به چیلا را توصیف کرد که در سطح یک ستاره نوترونی مشغول به زندگی است. چون برهم‌کنش‌های هسته‌ای سریع‌تر از شیمی اتمی به وقوع می‌پیوندند، تمدن چیلا در طول یک ماه از بکارگیری ابزارهای ساده به سمت بکارگیری فناوری‌های پیشرفته گام برمی‌دارد.

اگرچه این کتاب می‌تواند بسیار سرگرم‌کننده باشد، اما ایدۀ مطرح شده در این کتاب هیچ کمکی به جستجوی حیات در سایر مکان‌های کیهان نمی‌کند. در این رمان، چیلاها زمانی کشف می‌شوند که انسان‌ها از ستاره نوترونی آنها بازدید می‌کنند. این امکان وجود نداشت که چیلاها از فاصله چند سال نوری کشف شوند. اگرچه شیمی هسته‌ای می‌تواند پیچیدگی‌های بسیاری داشته باشد، اما نمی‌دانیم که آیا قادر است زمینه را برای پیدایش ساختار DNA مانندی فراهم کند که فرگشت را رقم بزند یا خیر.

اخیراً تیمی از محققان این ایده را به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند. آنها در مقاله جنجالی خود ایده‌های غیرمنتظره‌ای مطرح ساختند، اما خواندن آن می‌تواند جالب باشد. این تیم به جای اینکه به برهم‌کنش‌های هسته‌ای برای ایفای نقش DNA دل ببندند، ریسمان‌های کیهانی و تک‌قطبی‌های مغناطیسی را پیشنهاد دادند. ریسمان‌های کیهانی به شکاف‌های فرضی اطلاق می‌شود که وقتی به وجود آمدند که جهان یک مرحله گذار در طی به وجود آمدن ِ ماده تجربه کرد. تک‌قطبی‌های مغناطیسی به ذراتی می‌گویند که فقط یک قطب مغناطیسی دارند. اگرچه تاکنون هیچ شواهدی از وجود این دو کشف نشده، اما پژوهش‌های نظری نشان می‌دهد که احتمال وجود آنها را نمی‌توان صفر در نظر گرفت.

این تیم در مقاله خود پیشنهاد کرد که تک‌قطبی‌ها در ریسمان‌های کیهانی به صورت خوشه‌ای قرار می‌گیرند و گرانش ستاره‌ها می‌تواند این ریسمان‌ها را به چنگال خود در بیاورد. با توجه به جنبش متلاطم هسته‌ها در درون هسته ستاره‌ها، ممکن است این ریسمان‌ها دچار درهم‌تنیدگی شوند تا اطلاعات را رمزگذاری و تکرار نماید. اگر این اتفاق رخ دهد؛ شاید بذر حیات هسته‌ای پاشیده شود. این‌ها همگی ایده‌های گمان‌پردازانه و اثبات نشده هستند.

با این حال، محققان این پیشنهاد را مطرح کردند که اگر چنین حیاتی در هسته یک ستاره پدید آید، به مصرف بخشی از انرژی برای بقا نیاز دارد. در نتیجه، ستارۀ آنها می‌تواند سریع‌تر از آن چیزی که مدل‌ها پیش‌بینی کرده‌اند، با کاهش دما روبرو شود. در حال حاضر، هیچ شواهدی از حیات هسته‌ای پشتیبانی نکرده است؛ اما مطالعاتی از این قبیل می‌تواند فهم‌مان را نسبت به حیات فرازمینی گسترش دهد. جهان عجیب‌تر از آن چیزی است که تصورش را می‌کنیم.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: phys.org