بیگ بنگ: پس از فراز و نشیب‌های بسیار در روند ساخت “تلسکوپ فضایی جیمز وب” این تلسکوپ قدرتمند آماده است تا در تاریخ 27 آذر به فضا پرتاب شود. اهمیت پرتاب و آغاز فعالیت جیمز وب از آن جهت است که با توجه به امکانات جدیدش، تحولی در رصد اجرام فضایی رخ خواهد داد؛ تحولی که آغازگر فصلی جدید خواهد بود.

به گزارش بیگ بنگ، سازمان فضایی اروپا که با ناسا همکاری می‌کند، مسئولیت پرتاب جیمز وب به فضا را بر عهده گرفته است. موشک آریان ۵ این تلسکوپ قدرتمند و گران‌قیمت را از گویان واقع در شمال شرقی قاره آمریکای جنوبی به فضا پرتاب می‌کند. محققان فعال در پروژه جیمز وب می‌دانند که یک پرتاب موفق پیروزی نهایی نیست! در واقعیت، مرحلۀ پس از پرتاب زمانی است که عملیات حساس واقعی آغاز می‌شود.

30 روز وحشت تلسکوپ “جیمز وب”

در حالی که محققان ناسا برای فرود مریخ‌نورد استقامت «هفت دقیقه وحشت» را تجربه کردند، اعضای تیم جیمز وب باید بیش از سی روز وحشت طاقت فرسا و صحنه آهسته را برای سفر 1.5 میلیون کیلومتری این تلسکوپ به نقطۀ لاگرانژی 2 تحمل کنند. در ویدئوی زیر می‌توانید نحوۀ چرخش تلسکوپ جیمز وب که همراستا با زمین و به دور خورشید است را تماشا کنید:

در واقع همۀ سیستم‌های تلسکوپ جیمز وب باید در این 30 روز بی‌نقص کار کنند و همگی باید در محیط فضا به درستی عمل نمایند تا این تلسکوپ 10 میلیارد دلاری بسلامت به مقصد برسد. شاید نه تنها 30 روز وحشت وجود دارد، بلکه ممکن است 30 شب بی‌خوابی نیز در انتظار اعضای تیم باشد.

“جیمز وب” قبل از شروع عملیات علمی خود از جمله آشکار کردن طلوع کیهان، به تقریباً شش ماه زمان نیاز دارد. این تلسکوپ برای رصد کیهان در طیف فروسرخ طراحی شده و برای این کار باید تجهیزاتش خنک بماند و برای خنک ماندن یک سایه‌بان بزرگ دارد. اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ جیمز وب می‌توانند به ۱۳ میلیارد سال قبل کیهان، نظاره کنند و برای یافتن نشانه‌هایی از حیات در جو سیارات دیگر و به مطالعه‌ی اولین ستاره‌ها و کهشان‌های کیهان بپردازند.

مکانی که تلسکوپ جیمز وب قرار می‌گیرد

بزودی تلسکوپ فضایی جیمز وب در نقطه لاگرانژی L2 قرار می‌گیرد که ۱.۵ میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، اما نقاط لاگرانژی چیستند و چه کاربردی دارند؟ در اطراف زمین 5 نقطۀ لاگرانژی وجود دارد که برآیند نیروی  “زمین” و “خورشید” یا “مشتری” و “خورشید” را می‌سنجیم نقاطی را در اطراف آنها می‌یابیم که اگر جرم سومی با گرانش ناچیز در آنها قرار بگیرد، در تعادل گرانشی به سر خواهد برد. این ناحیه موجب حرکت جسم در مداری پایدار به  دور خورشید خواهد شد که به آنها «نقاط لاگرانژی» گفته می‌شود.

“نقاط لاگرانژی” را بزرگترین ریاضی-فیزیکدانان قرن هجدهم یعنی اویلر و لاگرانژ از معادلات سه جرم در حالت خاص استخراج کردند. در قرن‌های بعد بشر اجرام بسیاری در منظومه شمسی را در این نقاط کشف کرد و امروزه نقاط لاگرانژی از پرکاربردترین و بحث انگیزترین مکان‌ها برای کاوش کیهان محسوب می‌شوند.

در واقع تلسکوپ “جیمز وب” به دور زمین نمی‌چرخد بلکه در نقطه‌ی لاگرانژی به دور خورشید خواهد چرخید. این تلسکوپ از بخش‌های داخلی منظومه خورشیدی دور خواهد بود تا منابع ایجاد کنندۀ گرما بر توانایی دریافت نور فروسرخ آن تأثیر نگذارد. جیمز وب برای رصد کیهان در طیف فروسرخ طراحی شده است و برای این کار باید تجهیزات آن خنک بماند و برای خنک ماندن یک آفتاب‌گیر دارد.

نویسنده و ترجمه: سمیر  الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منابع: lagrange point , universetoday.com