دریاچۀ آب مایع در مریخ چگونه کشف شد؟

بیگ بنگ: بله، آب مایع! این خبر رسمی است. آب مایع در مریخ یافت شده است. یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی «روبرتو اوراسی» محقق و استاد دانشگاه بولونیا، دریاچه آب مایع بزرگی با گستردگی 20 کیلومتر در عمق 1.5 کیلومتری زیر سطح مریخ در منطقه‌ای موسوم به «پلانوم اوسترال» کشف کرده است. بر اساس گمانه زنی‌های مطرح شده علی‌رغم دمای پایینی که بر آن منطقه حکمفرماست، نمک‌های حل شده از مواد معدنی مجاور مانعِ انجماد آب شده است.

به گزارش بیگ بنگ، رادار پیشرفته مریخ که به «رادار نفوذ کننده به یخِ کاوشگر مارس اکسپرس» آژانس فضایی اروپا معروف است، در این اکتشاف نقش اصلی را بازی کرد. این دستگاه که در ارتفاع صد کیلومتری بالای سطح مریخ قرار دارد، امواج رادار الکترومغناطیسی را به سمت مرکز سیاره سرخ ارسال می کند. وقتی آن امواج از ماده‌ای به ماده دیگر می روند (برای مثال، از یخ به سنگ)، دوباره به رادار بازتاب پیدا می کنند. دانشمندان می توانند آن امواج بازتاب یافته را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند تا مشخص شود چه نوع موادی در زیر سطح مریخ وجود دارد.

بین ماه می 2012 و دسامبر 2015، آقای اوراسی و تیمش رادار «MARSIS» را روی مناطق جنوبی مریخ متمرکز کردند. آنان وقتی داده‌ها را تجزیه و تحلیل کردند، متوجه ناحیه‌ای شدند که از پروفایل راداری مشابهی با آنچه دریاچه‌های آب مایعی که در زیر ورقه‌های یخی زمین وجود دارند، برخوردار است. محققان پس از کنار گذاشتن تمامی احتمالات دیگر، به این نتیجه رسیدند که دریاچه عمقی آب مایع تنها توضیح مناسبی برای این داده‌ها میباشد. این تنها نمونه از اکتشاف آب مایع در مریخ نیست؛ ما قبلا هم می دانستیم که سیاره سرخ منزلگاه یخ و مقادیر کمی بخار آب بوده است. ما حتی به شواهدی از آب مایع در این سیاره دست پیدا کرده‌ایم، اما این نخستین‌بار است که کسی به واقع موفق به کشف آن می شود.

این برش از سطح قطب جنوب ِ مریخ، لایه‌های پایینی را نشان می‌دهد. نوار بالاتر از همه، یخ سطح مریخ را نشان می‌دهد. در اعماق پایین‌تر، حدود ۱.۵ کیلومتر، ردیف ته‌نشست‌های یخ و خاک را می‌بینیم. در پایین‌ترین لایه نیز که بسیار روشن‌تر(بازتابندگی بیشتر) نسبت به مکان‌های دیگر ِ تصویر دارد، نشان می دهد که باید یک ذخیرۀ آب مایع در اعماق سیاره سرخ وجود داشته باشد.

کشف آب در مریخ مهم است، زیرا آب نه تنها می تواند به ما برای درک گذشته و آینده، رسوبات و وضعیت آب و هوای مریخ کمک کند، بلکه می تواند برنامه‌های ما را برای سکونت در مریخ تحت تاثیر قرار بدهد. این اکتشاف می تواند بینش ما را نسبت به جستجوی موجودات فرازمینی هم گسترش بدهد. تقریبا در همه جای زمین که آب هست، نشانه‌هایی از حیات هم در آن یافت می شود. اگر این موضوع در خصوص مریخ هم صادق باشد، این اکتشاف را می توان به این صورت تعبیر کرد که احتمال میزبانیِ این سیاره از حیات به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کرده است.