بیگ بنگ: یک حفره‌ی غول‌پیکر که اندازه‌ای 60 برابر زمین دارد روی خورشید ظاهر شد. این حفرۀ تاجی طوفان‌های خورشیدی را در منظومه شمسی آزاد می‌کند.

یک حفره تیره هیولایی معروف به «حفره تاجی» به تازگی در نزدیکی خط استوای خورشید ظاهر شده و باعث می‌شود بادهای خورشیدی با سرعتی خیره کننده به سمت زمین و مظومه شمسی حرکت کنند. اندازه‌ی این حفره خورشیدی حدود ۸۰۰ هزار کیلومتر است. این در حالی است که قطر بزرگترین سیاره منظومه شمسی یعنی مشتری حدود ۱۴۰ هزار کیلومتر و قطر زمین ۱۲۷۴۲ کیلومتر است.

حفره‌های تاج خورشید به‌صورت لکه‌های تیره ظاهر می‌شوند؛ زیرا نسبت به پلاسمای اطراف سردتر و کم‌چگال‌تر هستند و فقط در نور فرابنفش قابل مشاهده‌اند. این حفره‌ی تاجی دقیقا رو‌ به زمین بود و بادها و‌ طوفان‌های خورشیدی را روانه زمین کرد. اثر این بادها و ذرات خورشیدی ایجاد شفق‌ قطبی پرقدرت بود که با میدان مغناطیسی زمین برخورد کرد. خورشید هم اکنون در دوره‌ی یازده ساله‌ی پرفعالیت خود است و دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که اوج فعالیت خورشید سال ۲۰۲۴ می‌باشد.

البته نتیجه هیچ چیز نگران کننده‌ای نشد و تنها یک طوفان خفیف خورشیدی به وجود آورد، اما این حفره با ورود به دوره بیشینه فعالیت خورشید به الگوی گسترده‌تری از تابش‌های خورشیدی شایع کمک می‌کند. گفتنی است که خورشید اخیراً کاملاً نامنظم و دور از انتظار رفتار کرده است.

ستاره‌ی منظومه‌ی ما چرخه‌های فعالیتی را پشت سر می‌گذارد که در آن لکه‌های خورشیدی، شراره‌های خورشیدی، پرتاب جرم تاجی و حفره‌های تاجی فعال‌تر می‌شوند. این فعالیت قبل از کاهش مجدد به سمت کمینه فعالیت خورشیدی، یعنی دوره‌ای از آرامش نسبی و حداقل فعالیت، به اوج و بیشینه فعالیت خورشیدی افزایش می‌یابد.

به نظر می‌رسد که این چرخه توسط چرخه‌های مغناطیسی خورشید هدایت می‌شود یا همزمان با آن است که طی آن قطبیت میدان مغناطیسی خورشید معکوس می‌شود و قطب‌های شمال و جنوب آن مکان‌های خود را تغییر می‌دهند. این جابجایی در بیشینه فعالیت خورشیدی اتفاق می‌افتد که قرار است در سال ۲۰۲۴ رخ دهد.

این حفره در حوالی ۲ دسامبر رو به زمین بود و باد خورشیدی حاصل از آن در طول ۴ و ۵ دسامبر به ما برخورد کرد. این طوفان خورشیدی در سطح G۱ تا G۲ بود که خفیف‌ترین طوفان خورشیدی است که می‌تواند به زمین برخورد کند و برای ما چیز چندان قابل توجهی نبوده است.

اتفاقی که در برخورد یک طوفان خورشیدی خفیف با جو زمین رخ می‌دهد این است که ذرات باد خورشیدی به مگنتوسفر زمین برخورد می‌کنند و در امتداد خطوط میدان مغناطیسی به سمت قطب‌های زمین منحرف می‌شوند و در آنجا در جو فوقانی قطب‌ها جمع می‌شوند. در آنجا نیز با ذرات جو برای ایجاد یک درخشش شفق قطبی تعامل پیدا می‌کنند که بسیار تماشایی است.

البته اگر یک طوفان خورشیدی به اندازۀ کافی قوی باشد، می‌تواند در شبکه‌های برق، عملیات ماهواره‌ای، ارتباطات رادیویی و سیستم‌های ناوبری تداخل ایجاد کند. اما این چیزی نیست که با طوفان‌های سطح G۱ و G۲ اتفاق بیفتد. طوفان‌های خورشیدی قوی‌تر توسط پرتاب‌های جرم تاجی و شراره‌های خورشیدی ایجاد می‌شوند. یک حفره تاجی نسبتاً منفعل است، اما باد خورشیدی قدرتمندتر است.

سایت علمی بیگ بنگ / منابع: sciencealert.com , space.com