“مدارگرد اگزومارس” شواهدی جدید از وجود یک «ذخیره بزرگ، نه‌چندان عمیق و به‌راحتی قابل برداشت از آب» در “دره ماینر” کشف کرده است. «سیستم دره مارینر» 10 برابر طولانی‌تر، پنج برابر عمیق‌تر و 20 برابر عریض‌تر از “دره گرند کنیون در آمریکا” است.

“الکسی مالاخوف”، پژوهشگر موسسه تحقیقات فضایی “آکادمی علوم روسیه” گفت: ما متوجه شدیم که بخش مرکزی دره مارینر، مملو از آب است. این بسیار بیشتر از مقداری است که انتظار داشتیم. این منطقه بسیار شبیه به مناطق منجمد زمین است که در آن یخ برای همیشه زیر خاک، بصورت خشک باقی می‌ماند.

“اگزومارس” می‌تواند تا یک متر زیر این لایه خاکی را مشاهده کند و ببیند دقیقا زیر سطح مریخ چه خبر است و از همه مهم‌تر، موقعیت مکانی «واحه‌های» پرآبی را پیدا کند که پیش از این با تجهیزات قبلی یافتن آن‌ها ممکن نبود. تاکنون تمام منابع آب در مریخ فقط به صورت یخ ذخیره‌شده در قطب‌های این سیاره یا اعماق آن کشف شده است. با وجود این، کشف اخیر یکی از نخستین اکتشافاتی است که آب را نزدیک به سطح مریخ شناسایی کرده است.

این کشف توسط ابزاری بنام “FREND” در مدارگرد اگزومارس انجام شد و محققان اطلاعات مربوط به می ۲۰۱۸ تا فوریه ۲۰۲۱ را تجزیه و تحلیل کردند. این کار به آنها امکان داد تا با شناسایی نوترون‌ها، میزان هیدروژن خاک مریخ را بررسی نمایند.

هنگامی که خاک مورد اصابت پرتوهای کیهانی پرانرژی قرار می‌گیرد، نوترون ساطع می‌کند. همچنین، خاک خشک بیشتر از خاک مرطوب، نوترون ساطع می‌کند. نوترون‌ها به دانشمندان کمک می‌کنند تا ناحیه‌ای از خاک که ممکن است آب در آن وجود داشته باشد، را پیدا کنند.

“میتروفانوف” ادامه داد: در دره مارینر مقدار هیدروژن به طور غیرمعمول زیاد بود. با فرض این که هیدروژن مشاهده‌شده به مولکول‌های آب متصل است، به نظر می‌رسد که ۴۰ درصد از ماده نزدیک به سطح در این ناحیه، آب باشد. دانشمندان مطمئن نیستند که آیا آب زیر سطح، به شکل یخ است یا از نظر شیمیایی به سایر مواد معدنی موجود در خاک متصل است. میتروفانوف افزود: ما به طور کلی باور داریم که این آب به احتمال زیاد به شکل یخ وجود دارد.

سیاره سرخ، چندین دره خشک باستانی و کانال‌های رودخانه‌ای دارد که مدت‌هاست احتمال جاری بودن آب مایع در آنها مطرح شده است. مریخ‌نورد “استقامت” ناسا در حال حاضر در حال پیمودن سراسر مریخ است تا به اکتشاف در دهانه “جیزرو”  بپردازد که حدود ۳.۵ میلیارد سال پیش، دریاچه‌ای پر از آب بود. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Icarus منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: ESA