بیگ بنگ: شما از ازل قرار بوده که خواندن این مقاله را شروع کنید. از لحاظ تئوری، از لحظۀ بیگ بنگ می‌شد این اتفاق را پیش‌بینی کرد. شما همیشه قرار بوده است که این جمله را بخوانید و این کار و هر کار دیگری که می‌کنید، نتیجۀ ناگزیر هر آن چیزی است که پیش از این لحظه رخ داده است. هر برخورد اتم‌ها و مولکول‌ها با هم، و ساختار دقیق دی‌ان‌ای شما، ترکیب شیمیایی دقیق بدن شما و سیگنالهای الکتریکی‌ای که شما را وادار می‌کنند، کاری که انجام می‌دهید را انجام دهید، همگی به وسیلۀ قوانین علمی از آغاز زمان تعیین شده‌اند.

7241_4f4aa4e5844f95.56706855-bigبه گزارش بیگ بنگ، این چیزی است که آن را “جبرگرایی” می‌نامند، و چالش بزرگی برای نظریات آزادی اراده محسوب می‌شود. در سی سال اخیر، کشفیات در زمینۀ عصب شناسی، دوباره بحث در مورد جبرگرایی در مقابل آزادی ارادۀ بشر را داغ کرده است. بحثی که حداقل از زمان سقراط، میان دانشمندان و فلاسفه جریان داشته است. جبرگرایی که یکی از مشهورترین مبلغان آن آیزاک نیوتن بوده، در حال حاضر ظاهراً دست بالا را پیدا کرده است.

دلیل این موضوع، به یک مجموعه آزمایشات بر روی مغز باز می‌گردد که از دهۀ 80 میلادی آغاز شدند که نشان می‌دهد، مغز ما پیش از آنکه حتی از تصمیماتمان مطلع شویم، برای ما تصمیم‌گیری می‌کند. دانشمندان امروز می‌توانند شما را با سیم به کامپیوتر متصل کنند و انتخابی را که قرار است انجام دهید را چندین ثانیه پیش از آنکه حتی خودتان از تصمیمتان مطلع باشید، پیش بینی کنند. اگر نسبت به تصمیم‌گیری خود آگاهی ندارید، چگونه می‌توانید بگویید که عملی را داوطبانه انجام داده‌اید، و چگونه می‌توانید مدعی شوید که همۀ کارهایتان را “اراده” کرده‌اید؟ و اگر خودآگاهانه عمل می‌کنید، دقیقاً آن چیزی که کاری که انجام می‌دهید را تعیین می‌کند، چیست؟ به نظر می‌رسد که پرسشگری علمی، در حال نابود کردن ایدۀ اختیار است. اما واقعاً این طور است؟

تصمیم‌ها

تصور کنید که به یک ساعت روی یک کامپیوتر نگاه می‌کنید، که عقربۀ آن به سرعت حرکت می‌کند، و از شما خواسته شده تا دکمه‌ای به تصمیم خودتان در هر نقطه‌ای که دلتان می‌خواهد فشار دهید. شما باید در لحظه‌ای که تصمیم دارید انگشتتان را حرکت دهید، به محل قرارگیری عقربه روی صفحۀ ساعت توجه کنید. در تمام مدت، فعالیت الکتریکی مغز شما با استفاده از یک الکتروانسفالوگرام (EEG) تحت نظر قرار دارد.

این آزمایش را بنجامین لیبت، عصب‌شناس آمریکایی، در سال 1983 انجام داد، و باعث شد تا دوباره بحث در مورد آزادی اراده (اختیار) به جریان بیافتد. لیبت با استفاده از زمانی که شرکت‌کننده متوجه ساعت می‌شد و زمانی که دکمه را فشار می‌داد، زمان دقیق تصمیم خودآگاه را محاسبه کرد. سپس زمان تصمیم را با زمانِ جهشی در فعالیت مغزی که تحقیقات پیشین نشان داده بود، نمایانگر تصمیم‌گیری است، مقایسه کرد. او دریافت که فعالیت مغزی به طور میانگین، 300 میلی‌ثانیه پیش از آنکه افراد نسبت به تصمیم‌گیری آگاه شوند، صورت می‌گیرد. این تغییر در فعالیت مغز که قبل از تصمیم‌های آگاهانه صورت می‌گیرد، پتانسیل آمادگی نامیده می‌شود، و آن را سیلی‌ای به صورت نظریۀ اختیار می‌دانند، چرا که نشان می‌دهد مغز بسیار پیش از آنکه ما “تصمیم” به انجام کاری بگیریم، مغز خود را برای انجام آن آماده می‌کند.

آزمایش‌های لیبت ساده بودند، اما یافته‌هایش توسط پیروانش مبنای کارهای بیشتر قرار گرفته‌اند. در سال 2010، جراحان عصب و عصب‌شناسان از دانشگاه‌های UCLA، و هاروارد آزمایش لیبت را تکرار کردند، منتها این بار الکترودهایی در مغز نصب نمودند تا فعالیت نورونهای مشخصی را ثبت کنند. آنها پتانسیل آمادگی‌هایی را ثبت که کردند که 1.5 ثانیه قبل از تصمیم شکل گرفته بودند.

بررسی فعالیت الکتریکی مغز با استفاده از یک الکتروانسفالوگرام (EGG)
بررسی فعالیت الکتریکی مغز با استفاده از یک الکتروانسفالوگرام (EGG)

علاوه بر این، اسکن مغزهایی که توسط جان دیلان هاینس، عصب‌شناسی در برلین، در سال 2007 انجام شد، نشان داد که برخی از تصمیماتی را که می‌گیریم، می‌توان از 7 ثانیه قبل، پیش‌بینی کرد. او شرکت‌کنندگان در تحقیق را در اسکنر مغز قرار می‌داد، و سپس از آنها می‌خواست تا دکمۀ سمت راست یا سمت چپ را به دلخواه خود و هر زمان که خواستند، فشار دهند. معلوم شد که الگوهای فعالیت مغزی منجر به تصمیم‌های “راست” با تصمیم‌های “چپ” متفاوت هستند، و از چند ثانیه قبل از آنکه دکمه فشار داده شود، آشکار می‌شوند.

شاید جنجالی‌ترین آزمایش‌ها و نظرات را در این زمینه، دانیل وگنر، روانشناس آمریکایی داشته باشد، که پیش از مرگش در سال 2013، استدلال کرده بود که احساس اختیار نسبت به آنچه که انجام می‌دهیم، یک توهم است. او گوشزد کرد که همواره مثالهای زیادی از اینکه ما خود اشتباهاً عامل اعمال خود می‌دانیم، وجود دارد. بعضی اوقات کاری را انجام می‌دهیم، ولی فکر نمی‌کنیم که آن کار را انجام می‌دهیم: مثلاً تکان دادن لیوان روی یک تختۀ احضار روح، تکان دادن شاخۀ چوب در هنگام جستجو برای منابع آب، یا انجام دادن وظایف تحت تاثیر هیپنوتیزم. در سوی دیگر، بعضی وقتها هیچ کاری انجام نمی‌دهیم در حالی که تصور می‌کنیم در حال انجام کاری هستیم. وگنر این موضوع را با ترتیب دادن نوعی احضار روح برعکس نشان داده است.

او یک تخته را روی یک جوی‌استیک کامپیوتری نصب کرد، و از دو شرکت‌کننده خواست تا در دو طرف آن بنشینند و انگشت خود را روی تخته بگذارند، و باعث شوند که یک نشانگر روی یک صفحه حرکت کند. به آنها گفته شده بود که نشانگر را هر وقت که خواستند متوقف کنند. پس از آنکه نشانگر متوقف می‌شد از شرکت‌کننده‌ها پرسیده می‌شد که به چه شدتی احساس می‌کنند که محل توقف نشانگر، محلی بوده که شخصاً انتخاب کرده بودند. به صورت مطلق، همۀ شرکت‌کننده‌ها باور داشتند که خودشان محل توقف را تعیین کرده بودند. نکته اینجا بود که یکی از دو شرکت‌کننده، در حقیقت در آزمایش همدست بود، و کنترل کامل نشانگر را در تمام مدت در دست داشت.

آزمایش مشهور وگنر
آزمایش مشهور وگنر

وگنر در این مورد می‌گوید که ما پیوسته خودمان را فریب می‌دهیم و آنچه که او “توهم ارادۀ آگاهانه” نامیده بود در ما وجود دارد. این موضوع باعث شد تا سایر روانشناسان و عصب‌شناسان یک گام فراتر بروند و بگویند که احساس قصد کردن، چیزی است که انسان همواره پس از انجام کار به اعمال خود نسبت می‌دهد. ما داستانهایی می‌سازیم تا بتوانیم مالکیتِ اعمالی را به هر روی اتفاق می‌افتادند را به خودمان نسبت دهیم.

حتی برای پراگماتیست‌ترین دانشمندان نیز، این دیدگاه، نگاهی آزاد دهنده نسبت به انسان به نظر می‌رسد. دیدگاهی که انسان را یک ربات برنامه‌ریزی شده می‌داند و اعمال ما را محصول فرآیندهای ناخودآگاه می‌داند، نه تفکر. اما این به هیچ وجه تمام ماجرا نیست. اگر قبلاً علم بحث در مورد اختیار را از حوزۀ سنتی عمل “مستقل” فراتر برده بود، درک جدیدی که نسبت به خودآگاهی انسان بدست آورده، کاستی‌هایی را در مورد صحبت راجع به “اختیار” را از همان بدو امر آشکار می‌کند. در نتیجه، دانشمندان و فلاسفه در حال پی‌ریزی راههایی جدید برای دریافتن معنای واقعی “آزادی” هستند.

بحث بزرگ

پاتریک هاگارد، یک عصب‌شناس بریتانیایی است که با لیبت همکاری می‌کرد و در مسائل اختیار و عمل ارادی تحقیق می‌کند. او استاد انستیتوی عصب‌شناسی شناختی در دانشگاه کالج لندن است. او که تا همین اواخر با لقب “ضد اختیار” شناخته می‌شد، می‌گوید که نظریاتش با بی‌ربط شدن روز به روز مباحث سنتی، تکامل پیدا کرده است. هاگارد می‌گوید که یک چیز مشخص است: دیگر نمی‌شود دیدگاه‌های دوگانه‌گرایانه را با رویکرد علمی آشتی داد. دوگانه‌گرایی باوری است که در دین و آثار فیلسوفانی چون رنه دکارت وجود دارد و بر اساس آن یک روح یا ذهن می‌تواند مستقل از مغز و بدن وجود داشته باشد. او می‌گوید: “عصب‌شناس مجبور است که معتقد باشد، همۀ افکار، احساسات و تجارب ما نتیجۀ رویدادهای الکتریکی و شیمیایی در مغز هستند.” این، یعنی دو ریختن این نظر که “خود”ی وجود دارد که به مغز می‌گوید چه کند.

اما همزمان، او معتقد است که این نظر که ما خودمان را فریب می‌دهیم که ارادۀ آگاهانه داریم، زیاده‌روی است. او به اثر تازه‌ای از آرون شورگر در فرانسه اشاره می‌کند، که در آن این نظرِ لیبت که “پتانسیل آمادگی” واقعاً نمایانگر برنامه‌ریزی مغز برای حرکت بعدی است را به چالش کشیده است. برخی معتقدند که این اثر آزادی اراده را دوباره به عصب‌شناسی بازگردانده است. شورگر با کار بر روی تحقیقات پیشین که نشان می‌دادند وقتی ما بر اساس، مثلاً، ورودی‌های بصری تصمیمی می‌گیریم، گروههایی از سلول‌های مغزیمان شروع به جمع‌آوری شواهدی در دفاع از نتایج مختلف می‌کنند، به نتایج تازه‌ای رسیده است. وقتی که این نویز عصبی به اوج می‌رسد، از یک آستانه عبور می‌کند و به یک نتیجه می‌رسد. توهم بصری معروف لباسی که به رنگهای مختلف به نظر می‌رسید، در ماه مارس اینترنت را درنوردید. این عکس نشان می‌دهد که مغزهای مختلف، بر اساس شواهد چندپهلو، به نتایج متفاوتی می‌رسند.

لباس جنجالی
لباس جنجالی

شورگر مطرح می‌کند که این نویز عصبی پیوسته، در تمام تصمیم‌گیری‌ها نقش دارد. او مدل کامپیوتری‌ای از فعالیت الکتریکی هنگامی که مغز اطلاعات را کنار هم می‌چیند ایجاد کرد، و دریافت که مشابه الگوهای پتانسیل آمادگی‌ای است که لیبت از آنها می‌گفت. او استدلال کرد که آنچه فرآیند تصمیم‌گیری ماقبل خودآگاهی به نظر می‌رسد، ممکن است نمایانگر آماده شدن برای تصمیم‌گیری خودآگاه باشد. او با یک آزمایش نشان داد که شرکت‌کنندگانی که بیشترین نویز نورونی را داشتند، در انتخاب‌های “خودانگیز” (spontaneous) سریعتر بوده‌اند.

هاگارد می‌گوید: “نظرات شورگر جالب هستند. شما می‌توانید بگویید که تئوری او با آزادی اراده سازگار است، چون که این عبور از آستانه به منزلۀ تصمیم به عمل است، اما به نظرم او خودش هم مواظب است که یک وقت ادعا نکند خود این فرآیند خودآگاه است.” سوال بزرگی که باید به آن پرداخت، در وهلۀ اول خودآگاهی است، چرا بدون درک بهتر خودآگاهی، صحبت کردن از اختیار، محلی از اعراب ندارد. هاگارد در ادامه می‌گوید: “به نظرم ما تجربۀ خودآگاهانه‌ای از آنچه که در شرف انجامش هستیم، داریم. آنچه پژوهش‌های ما بر آن متمرکز شده، همین سیال تجربه است. ما نیاز دریم که بدانیم آیا تفاوتی بین اعمال خودآگاه، مثلاً مثل درست کردن یک فنجان چای، با کارهایی که می‌توانیم به صورت ناخودآگاه انجام می‌دهیم، همچون راه رفتن، وجود دارد؟

عصب‌شناسان بر روی دو ناحیه از مغز که به نظر می‌رسد، احساس اختیار نسبت به آنچه انجام می‌دهیم را به ما می‌دهند، مطالعه می‌کنند. به نظر می‌رسد که کورتکس جداری عقبی در مغز که در بخش عقب مغز قرار دارد، در برنامه‌ریزی و نظارت بر اعمال ما نقش دارد. و کورتکس پیشین-میانی که در محل تلاقی دو نیمکرۀ مغز قرار دارد، پیش از حرکت فعال می‌شود. وقتی که پزشکان با الکتریسیته این ناحیه را تحریک می‌کردند، بیماران گزارش دادند که انگیزه‌ای برای تکان دادن دست در خود احساس کرده‌اند. هاگارد می‌گوید: “این یک ذره شبیه به اراده است.”

reality-illusionتصویر بزرگتر

فیلسوفها نیز، در حاضر پیشرفتهای عصب‌شناسی را به بحث‌های خود در مورد آزادی اراده (اختیار) وارد کرده‌اند. هلن بی‌بی، استاد فلسفه در دانشگاه منچستر می‌گوید، خیلی‌ها از آنچه که عصب‌شناسان می‌گویند، شگفت‌زده نشده‌اند. او می‌گوید: “یک مکتب فلسفی بزرگ وجود دارد که من هم طرفدار آن هستم، که می‌گوید حتی اگر هر چیزی که ما انجام می‌دهیم، سببی داشته باشد که کاملاً انجام آن را توجیه کند، باز هم عمل آزادانه کاملاً امکانپذیر است. پیش از لیبت هم، اکثر ما فکر می‌کردیم که علل پیشین وجود دارند، تنها نمی‌دانستیم که این علل چه هستند.”

بی‌بی باور دارد که یک نگاه همه جانبه به تجربۀ بشر آشکار می‌سازد که عصب‌شناسی تنها بخشی از داستان را روایت می‌کند. او می‌گوید: “مثلاً فرض کنید که به یک میلیون سال گذشته تنها از نظر مولکولی محض نگاه کنید، در این صورت فرآیندهای تکاملی یا رفتار حیوانات را متوجه نخواهید شد. شما می‌توانید داستانتان را با استفاده از فیزیک و شیمی از لحاظ علت و معلولی توجیه کنید، اما در عین حال از چیزهای خیلی مهم دیگری غفلت ورزیده‌اید. اگر به مغز به دید یک ماشین عصبی نگاه کنید، مطمئناً آزادی اراده را در آن پیدا نخواهید کرد، چرا که این سطحی از تبیین نیست که در آن آزادی اراده خود را نشان می‌دهد.” وی می‌افزاید: “چه نیازی هست که حتماً جبرگرایی دروغ باشد، تا ما اختیار زندگی خودمان را در دست داشته باشیم؟ هیچ کدام از ما حس نمی‌کند که انگار اسلحه روی شقیقه‌اش گذاشته‌اند که برای خودش چای درست کند یا مثلاً حس مردۀ متحرکی که ابزار خیمه شب بازی است را هم ندارد.”

درس واقعی‌ای که می‌توان از تحقیقات اخیر در مورد خودآگاهی و تصمیم‌گیری در بشر گرفت این است که هم عصب‌شناسان و هم فلاسفه به این موضوع واقفند که ما ربات‌هایی نیستیم که نقش‌های از پیش‌ تعیین‌شده‌ای را ایفا می‌کنیم. ما می‌دانیم که مغز برای تطبیق با تجربۀ بی‌نهایت غنیِ انسان بودن، فرآیندهای بی‌نهایت پیچیده‌ای دارد و پژوهش‌های فعلی تنها، در حال حاضر در حال کاویدن گوشه‌ای بسیاری کوچکی از همۀ اینهاست. تصمیم‌گیری راجع به فشار دادن یک دکمه، یک چیز است و تصمیم‌گیری راجع به ازدواج با یک فرد، به کل چیز دیگری است. رد کردن آزادی اراده حالا حالاها کار دارد.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: BBC Focus, June 2015 ، برگردان: فرادید

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

94 دیدگاه

  1. به نام خدا
    مدت زیادی پیگیر این موضوع بودم و به طور غیر مستقیم به اختیار انسان پی بردم اما تا به حال هیچکسی مستقیما نتونسته به اختیار پی ببره . اگر بخوایم جبر رو هم قبول کنیم زندگیمون به هم میخوره و این یعنی قطعا همه چیز جبر نیست . یعنی وقتی شما جبرگرا می شید احساس میکنید یه جای کار میلنگه . در کل نمیشه که بگیم چون شرایط محیطی بر ما تاثیر میزاره پس اختیار نداریم . این اختیار رو داریم که تاثیر شرایط رو قبول نکنیم .
    به عنوان نتیجه گیری بگم بهتون اینکه اختیار و جبر رو مقابل هم قرار ندید و این رو بدونید که اختیار وجود داره اما هنوز ثابت نشده . من مطمئنم طی سالهای آینده این موضوع حل میشه و همه خواهند دانست که انسان آزاده

  2. اتفاقا من که کاملا حس مردۀ متحرکی رو دارم که ابزار خیمه شب بازی است. غیر از این هم بعضی موقع ها بدون اینکه خودم متوجه باشم کارهایی انجام میدم که مثل یک پازل کنار هم گذاشته میشه تا یک نتیجه که من از میترسم یا حتی ازش آگاهی هم ندارم ایجاد بشه درحالی که خود من همه اون پازل ها رو بدون کوچکترین ٱگاهی ای ساختم و قسمت جالبش اینجاست که اون پازل ها همشون با هم به یک نتیجه عجیب که تا حالا همیشه به ضرر من بوده ختم میشن

  3. خیلی ساده عرض میکنم
    اختیار زمانی وجود داره ومعنی خواهد داد که در یک لحظه خاص شما چندین حالت را تجربه و زندگی کنید و یکی را انتخاب کنید که در عمل امکان پذیر نیست .
    نه اینکه شک و شبهه داشته باشیدو
    در اینصورت شما تسلیم تقدیر خواهید بود.
    خلاصه این که این جهان بقالی نیست

    1. یک انسان هشتاد سال زندگی میکنه و یک مسیری در زندگی رو طی میکنه. اگر میشد این آدم رو صد بار دیگه تکرار کرد با شرایط متفاوت. مثلا منطقه تولدش عوض میشد و پدر و مادرش و اطرافیانش تو زندگی هر دفعه تغییر میکردن. ینی صدبار شرایط متفاوت رو زندگی می‌کرد به نظرتون مسیری که هربار طی می‌کرد و یا موفقیتها و شکستها و دستاوردهاش تو زندگی چقدر متفاوت میشد هربار. حتما متفاوت میشد ولی ب نظر من تفاوت عمیق و عجیب غریبی اتفاق نمیفتاد.ینی فک کنید یکبار تو زندگی این آدم میشد یک علاف قمارباز معتاد فلان فلان و یکبار ممکن بود بشه یه دانشمند با زندگی پربار. به هیچ وجه همچین تفاوتی اتفاق نمیفتاد. ب نظر من اگ یک میلیون بار هم با شرایط متفاوت زندگی می‌کرد نتیجه و مسیر همیشه در یک حیطه مشخص قرار می‌گرفت. این ینی انسان با مغزش تعریف میشه و البته این یعنی اختیار به معنای کامل و واقعی وجود نداره. انسانی که به وجود آمدنش جبریه چجوری میخواد از اختیار حرف بزنه

  4. ما وقتی میتونیم بگیم اختیار داریم که شرایط اطراف روی ما اثر نگذاره ، یعنی توی جهانی کوانتومی که اطلاعات فراتر از انتظارات ما در حال انتقال و تاثیر گذاری ه و هر ذره ای که در بدن ما وجود داره بدون خواست و اراده ما اطلاعات را از ذرات دیگه دریافت و به ذرات دیگه ارسال میکنه اختیار معنایی نداره

    شما هر تصمیمی که بگیرید قابل پیش بینی ه
    تصمیمی اختیاریه که قابل پیشبینی نباشه

  5. قدرت اراده انسان جهت ایجاد تغییر مثبت در خودش تا بدان جائیست ،که قدرت درکش در تشخیص راه درست از غلط به وی کمک میکند،لذا چنانچه ادراک وی در تشخیص راه درست از غلط ،اشتباه نماید،از قدرت اراده وی کاری ساخته نخواهد بود

  6. ﺁﯾﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﺮﺍﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻣﺎ ﺭﻓﺘﺎﺭﻧﻤﺎﯾﻨﺪ، ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺟﻬﺖ ﺍﯾﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺗﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﻭﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺣﺘﻤﺎ ﻧﯿﺎﺯ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻭﯾﮋﮔﯿﻬﺎﯾﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﺎ،ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رشد ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻧﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
    ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺏ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﮑﺲ ﺍﻟﻌﻤﻠﻬﺎﯼ ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻨﮕﺮﯾﻢ،ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺧﻮﯾﺶ، ﻣﯿﺒﺎﯾﺴﺘﯽ ﺁﻥ ﮐﺎﺭﯾﮑﻪ ﻣﯿﺨﻮﺍﻫﯿﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﯿﻢ،ﺑﻨﻮﻋﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﯿﺎﺯﻫﺎﯼ ﺍﺣﺴﺎﺳﯽ ﺩﺭﻭﻧﯽ ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ،ﺗﺎ ﺁﻥ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺍﻧﮕﯿﺰﻩ ،ﺟﻬﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺁﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ ﻣﺎ ﮔﺮﺩﺩ،ﻟﺬﺍ ﭘﺮﻭﺳﻪ ﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻫﺮﯾﮏ ﺍﺯ ﻣﺎ ﺟﻬﺖ ﻓﻌﻞ ﺧﻮﺍﺳﺘﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﯿﮕﯿﺮﺩ ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻥ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ،ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺩﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺍﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎﯼ ﺩﺭﻭﻧﯽ ﺧﻮﯾﺶ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻔﮑﺮﯼ ﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﮐﻪ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﭘﯿﺮﻭ ﺁﻥ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺗﯽ ﺩﺭ ﻣﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯿﮕﺮﺩﻧﺪ ، ﻟﺬﺍ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻔﮑﺮ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﻤﻮﺩﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ، ﺣﺲ ﺧﻮﺑﯽ ﺩﺭ ﻣﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻭ ﺍﺭﺍﺩﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﻮﺩ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻏﯿﺮ ﺍﯾﻨﺼﻮﺭﺕ ﺑﺎ ﺁﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﯿﻮﺭﺯﯾﻢ ‏( ﺩﺭﺑﻌﻀﯽ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﯿﮑﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﯾﻢ ﮐﺎﺭﯼ ﺭﺍ ﻋﻠﯽ ﺍﻟﺮﻏﻢ ﻣﯿﻞ ﺑﺎﻃﻨﯿﻤﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯿﺪﻫﯿﻢ ،ﺩﺭ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﺮﺍﯾﻂ ﻧﯿﺰ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﯼ ﻧﻬﺎﺋﯽ ﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﺍﯾﻦ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﻈﺎﻫﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﯾﻢ ﻭﻟﯽ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺍﯾﻢ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﮑﻨﯿﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ‏) ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﯾﯿﮑﻪ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﻔﮑﺮ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺎ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺗﺎﺑﻊ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﺫﺍﺗﯽ ﻭ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ﻣﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺍﺛﺮﯼ ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻧﯽ ﺧﺎﺹ ﻣﺎ ،ﺑﻮﺍﺳﻄﻪ ﺁﻥ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ﺩﺭﺫﻫﻦ ﻣﺎ ﻣﯿﮕﺬﺍﺭﻧﺪ میباشند ‏( ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺁﻧﮑﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﻣﻨﺸﺎ ﻧﻮﻉ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﻣﺎ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﺫﺍﺗﯽ ﻭ ﮊﻧﺘﯿﮑﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ ،ﻣﺤﯿﻄﻬﺎﯼ ﺭﺷﺪ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻧﯽ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﻧﯿﺰ ﺣﺘﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﺫﺍﺗﯽ ﻭ ﺍﺩﺭﺍﮐﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﺷﮑﻬﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯿﮕﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎﯼ ﺭﺷﺪ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﯿﺰ ،ﺩﺍﻣﻨﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺭﺍ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ
    ﻭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ ‏) ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺁﯾﻨﺪ ﺍﯾﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻄﺮﻭﺣﻪ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﯾﯽ ﻣﺨﺘﺺ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺻﺪ ﺩﺭ ﺻﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﭘﺪﯾﺪﺍﺭ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ،ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺁﻥ ﻧﯿﺰﺑﺎﻋﺚ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﺍﺭﺍﺩﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﯿﮕﺮﺩﺩ .
    ﭘﺲ ﻣﯿﺘﻮﺍﻧﯿﻢ ﺟﻮﺍﺏ ﺍﯾﻦ ﺳﻮﺍﻝ ﺭﺍ ﮐﻪ ﭼﺮﺍ ﺩﯾﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺣﺘﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ، ﺍﺩﺭﺍﮐﻬﺎ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺳﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﺍﺭﺍﺩﯼ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ﺭﺍ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﺫﺍﺗﯽ ﻭ ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ ﻭ ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻧﯽ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﺍﻧﯿﻢ،ﮐﺎﻓﯿﺴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮑﯽ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺩﯾﺪ ﮐﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﯼ ﺍﺭﺍﺩﯼ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ

  7. بنظرمن اختیار به معنای واقعی وجود نداره. ومغز ما هنگام تصمیم گیری براساس آنچه از بدو تولد تجربه کرده ودر ناخودآگاه ما وجود داره تصمیم به انجام کاری می گیره. در واقع از خیلی قبلتر مشخصه که مثلا در یک موقعیت خاص مغزمن چه دستوری میده و چکاری میکنه

    1. بچه ها من سالها پیش با یه نفر سر جبر واختیار مباحثه طولانی انجام دادم واخرش اون شخص که استاد بزرگی بود اینو به من گفت که بنظرم کاملترین تعریف از جبر واختیاره)ب(عداز 13ساعت چتری نشیتن و استراحت ):
      گفت جبر واختیار مثل دوپای انسانه واگر شما پای راست رو بردارید دیگه پای چپ روهمزمان نمیشه برداشت وشما در برداشتن پای راست اختیار دارید ولی پای چپ جبراست واختیاری ندارید بنابراین اینا بصورت تک به تک وغیر همزمانن و با کمی فکر میفهمید که طبیعیه که مغزو بشه پیش بینی کرد

  8. اگر سوال این باشه که آیا انسانها در موقع اراده کردن در مورد واکنش نشان دادن نسبت به درخواستهای دیگران آزادی کامل دارن یا خیر،میتونیم اینطور پاسخ بدیم که اگر درخواستمون از شخص مقابل موضوعات ساده مثل باز کردن درباشه ،چون این درخواست ما در نگاه شخص مقابل و ما برای هر دو یک جور در ذهن مان تفسیر میشه ،اون شخصه اصطلاحا به اختیار و انتخاب خودش ،ممکنه در رو باز کنه،اما در مورد درخواستهاییکه از شخصی داریم که نیاز به تحلیلهای پیچیده ترداره مثل این سوال که مثلا به همسرمان بگوییم اینقدر شوخی نکن با فلان شخص و یا به او بگوییم شما خیلی خودخواهی و عدالت رو نسبت به من در نظر نمیگیری،در این حالت چون شخص مجددا جهت اراده کردن و عکس العمل نشان دادن به درخواست ما نیاز به تحلیل پیچیده تری در ذهن خودش داره که ممکن این تحلیل با تحلیل ما متفاوت باشه(در اینجا بعلت اینکه هر مغزی یک جور تحلیل و تولید فکر میکنه و هر کس تحت تاثیر گذاری و جبر نتیجه گیری ذهن خودشه)میتونیم اینطور نتیجه گیری کنیم که ما انسانها درمورد عکس العمل نشان دادن به موضوعاتی که در نظر همه یکسان است ،که میتونیم اسمش رو بذاریم واقعیتها،اختلاف نظر نداریم،اختلاف نظر و اختلاف تصمیمگیری از زمانی شروع میشه که باموضوعاتی روبرو بشیم که نیاز به تفسیر و تحلیل پیچیده تر داره و هر کس همیشه مجبوره بااستفاده ازمغز خودش این تحلیل ها و تفاسیر رو انجام بده،که اسم اونها رو میذاریم حکایت هایکه هر کس برای خودش بر اساس ذهن خودش میسازه ،در اینجا اگر خوب دقت کنیم در تمام مراحل ما تحت تاثیر جبر کامل ذهن خودمون جهت باز تولیدفکر بودیم و، نکته دیگه، اینه که ،اراده کردن و تمام تصمیم گیرهای ما(نوع رفتار ارادی و انتخابهای ما)صد در صد اثرشون رو از ذهن ما میگیرند،حال درصد اینکه ما چقدر تحت جبر هستیم و چقدر اختیار، زیاد چیز مهمی نیست،مهم شناخت عملکرد واقعی ذهنمون ،و همچنین شناخت محدودیتهای رفتارهای ارادی انسانها میباشد ،تا واکنشهای منطقی تر و قضاوتهای صحیح تری در اجتماع داشته باشیم

  9. علت تفاوت عکس العمل اشخاص نسبت به محرکهای یکسان:تصور کنید فردی سوالی را در حضور چند نفر مطرح میکند اتفاقاتی که پس طرح سوال در ذهن این اشخاص صورت میگیرد بدینگونه است که هریک صوت دریافتی را در مغز خویش تبدیل به سیگنالهای الکتریکی نموده و متناسب با عملکرد مغز هریک و همچنین در مقایسه با دریافتهای قبلی افکاری تولید و بازسازی میشود،در اینجا اگر خوب دقت کنیم عکس العمل افراد مختلف نسبت به افکار دریافتی بدلیل وجود مسٸله بازسازی و تولید افکار در مغز هر یک ،صد درصد رابطه علت و معلولی نیست (همانطور که دونالد هافمن این مورد را در مورد یکسان نبودن حقیقت از نگاه ما بدلیل مسٸله باز سازی ذهن میداند)و نوع افکار تولیدی مقداری وابستگی به خاصیت و عملکرد مغز آن شخص خاص،و نیز مقداری وابستگی به تاثیرات قبلی محیط زندگی شخص، در باز تولید افکار قبلیش دارد )همانطور که هر میوه ای نسبت به میوه مشابه، طعمش متفاوت میباشد،(لذا در اینجا نوع رفتار ارادی، که ما از آن نام میبریم در حقیقت وابسته به باز تولید افکار مختلف مغز خودمان دارد و بدلیل وجود این وابستگی میتوان نتیجه گیری کرد که ما تحت تاثیرجبرعملکرد خاص مغز خویش قرار داریم .،جهت درک بهتر موضوع میتوان به صحبتهای دونالد هافمن دانشمند آمریکایی، در مورد مسٸله، وجود و یا عدم وجود حقیقت مراجعه نمایید.

  10. علل رفتار بظاهر ارادی ما:
    یک جسم مادی مانند کامپیوتر،موبایل یا دوربین،بغیر از کارهاییکه برای آنها تعریف شده،نمیتوانند کارهاییکه دیگری انجام دهند،در این حالت میتوانیم بوضوح نتیجه گیری کنیم که اصطلاحا آنها در جبر مطلق قرار دارند،ولیکن یک حیوان مثل سگ،گربه و یا میمون ، بر اساس شرایط مختلف محیط و بسته به نوع رفتار با آنها عکس العملهای مختلف از خود نشان می‌دهند و لیکن دامنه تغییر رفتار آنها گسترده نبوده و تابع رفع نیازهای غریزی آنها قرار دارد،حال می‌خواهیم ببینیم که چرا عکس‌العمل‌ انسان بر اساس شرایط مختلف محیط متفاوت است و این توان انتخاب رفتارهای مختلف نسبت به شرایط محیط که اصطلاحا به آن اختیار میگوییم،ریشه در چه دارد،در اینجا اگر خوب دقت کنیم میبینیم،انسانها نیز نیازهای مختلفی از قبیل نیاز به زنده بودن،عشق و محبت،قدرت،تفریح و آزادی و غیره و غیره دارند که البته شدت این نیازها در هر یک نسبت به دیگری متفاوت بوده که اثر این تفاوت از تفاوت ژنهای آنها میاید،همچنین محیطهای مختلف اجتماعی نیز بسته به دراک ژنتیکی افراد از محیط، نیز دوباره روی رفتار آنها جهت براورده کردن نیازهایشان تاثیر میگذارد ،همچنین قرار گرفتن آنها در محیطهای مختلف نسبت به یکدیگر(تجارب مختلف) باعث بروز انتخابهای متفاوت آنها نسبت به یکدیگر نسبت به یک موضوع ثابت میشود،لازم به توضیح است،که عامل ایجاد انگیزه‌ جهت بروز دادن رفتارهای مختلف در یک شخص همانا روشی است که ذهن ژنتیکی وی به او جهت رسیدن به نیازهایش به وی پیشنهاد میکند ،و در هنگام تفاوت واکنشهای افراد مختلف نسبت به یک مسئله ثابت نسبت بیکدیگر همانا تفاوت شدت این نیازها و همچنین تفاوت ذهن ژنتیکی آنها نسبت به یکدیگر جهت براورده کردن نیازهای خاص آن شخص نسبت به دیگری می‌باشد که در نتیجه هر کس جهت براورده کردن نیازهایش انتخابهای مختلفی نسبت به دیگری میکند،چنانچه خوب دقت کنیم،متوجه میشویم که عامل ایجاد انگیزه و احساس در ما تفاوت نیازها و ادراک ما نسبت بیکدیگر می‌باشد چنانچه این تفاوت نیاز و ادراک در ما نسبت به دیگری نباشد و همچنین چنانچه محیط پرورشی و آموزشی را هم نسبت به شخص دیگری ثابت در نظر بگیریم،تمام عکس‌العمل‌های ما نسبت به شخص دیگر در برابر موضوعات مختلف کاملا مشابه خواهد بود.
    نتیجه گیری:قدرت انتخاب ما (اختیارو اراده(،کاملا تحت تاثیر تفاوت نیاز و ادراک ما قرار دارند (جبر ژنتیکی)و لذا در بحث مجازات انسانهای شرور در این جهان ،اگر موضوع بروز هرج و مرگ در اجتماع را در نظر نگیریم، بیعدالتی میباشد
    نتیجه گیری نهایی:
    کلیه انتخابهای ما تحت تاثیر جبر درون ما قرار دارند و ما به هیچ وجهی نمی‌توانیم از این جبر خارج شویم

    -اگر ما به این باور توضیح داده شده در بالا اعتقاد پیدا کنیم ،هنگام گفتگو با دیگران ،کمتر از برخورد احتمالا ناهنجارشان از دید خود ناراحت و عصبی میشویم ،و این اعتقاد را پیدا خواهیم کرد که طرف مقابل ما چون اینطوری میفهمد و درک می‌کند اینطور هم عکس‌العمل نشان میدهد و اگر ما هم دقیقا شرایط وی را داشتیم دقیقا مثل وی رفتار میکردیم.۱ـبطورکلی دو عامل محیط اولیه پرورشی و تربیتی در بدو تولد روی رفتار ما تاثیر گذارند،توضیح اینکه پرورش در محیط اولیه انتخابی نبوده و جبری میباشد.
    ۲ـمیزان تفاوت ادراک افراد مختلف از محیط پرورشی اولیه یکسان ،در انتخاب محیطهای پرورشی و آموزشی بعدی وی نقش داشته و باز اثرآن محیط ثانویه انتخابی ،روی رفتارهای بعدی افراد تاثیر گذار است.
    نتیجه گیری:
    با توجه به اینکه روی رفتار انسان دو عامل محیط و ژن(ادراک شخص)تاثیر میگذارند ،لذا بدلیل وجود عامل جبری ژن ،که روی انتخاب نوع محیط ثانویه شخص اثر دارند،میتوان نتیجه گرفت ،چون محیط ثانویه تاثیر گذار روی رفتار بعدی شخص ،خودش اثرش را از یک عامل جبری ادراک شخص گرفته،پس کلیه انتخابهای بعدی جبری بوده و الی آخر

  11. درود .
    اگر کمی از فرع موضوع فاصله بگیریم واز زاویه ای بازتر به قضیه نگاه کنیم .درمرحله ی جلوتر از این قضیه ،به طرح کلی علم نگاهی بندازیم متوجه یک موضوع وحشتناک یا شایدم آرامش بخش بشیم !
    واین این موضوعه که ایا این فرضیه(عدم وجود اختیار )انتهای علم نورون شناسیه؟
    یا انتهای آزمایش ها بر بروی مغزه؟واین نتایج انتهای این علمن؟!
    به تا کید خیر….
    پس جایی برای تفکر باقی نیست!چون اصلا در حال بررسی چیزی هستیم که نمیدونیم اصلا چقدر درسته.و آیا همین آزمایش ها با ابزار هایی به مراتب پیشرفته تر از ابزار های موجود خمین نتایج رو حاصل میکنند؟

    بیاید به سفر زمان بریم .سخت نیست تصوره!بریم به پنجاه سال آینده.سال۱۴۴۷
    دارید توی همین سایت این نظرات رو میخونید و کرکر بهشون میخندید.
    چون علم اون زمان ثابت کرده که همش نتیجه ی،نتیجه گیری هایی از یکسری آزمایش(از نظر اون زمان ابلهانه)بوده!!!
    آیا آزمایش های پنجاه سال پیش که در مورد زیست شناسی انجام شدن الان به نسبت علم کنونی پیش پا افتاده نیستن؟
    آیا دستگاه های آزمایشی الان با اون زمان قابل مقایسست؟
    به هیچ وجه!
    پس هرگز و هرگز نمیتونیم نتایج حاصل از این آزمایشات رو قطف به یقین درست فرض کنین.حتی اگر احتمال یک در میلیون رو برای عدم قطعیت درین نتایج فرض کنیم باز هم نبای اصلا درین مورد نظر بدیم !

    1. دوست عزیز وقتی نورون‌ها مسئول تصمیم‌گیری ما هستند و این زیر میکروسکوپ نشون داده شده، در اصل ۵۰ سال پیش که فکر می‌کردند مغز از خودش تصمیم کاملا آزاد داره اشتباه بوده! آزمایش‌های علمی هیچ موقع ابلهانه نبودند! آزمایش رادرفورد ابلهانه نبود بلکه نظریش ممکن بود دارای نواقص بسیاری باشه. این آزمایش لیبت رو هزار بار دیگه هم تکرار کنید همین موضوع رو نشون میده که اول عمل انجام میشه بعد حس اختیار رو انسان حس میکنه

  12. سلام ، کسی می‌تونه برای این موضوع استدلال بیاره؟ ببینید طبق آزمایش بنجامین لیناس با تحریک مغز یک اراده به او تحمیل شد ، توجه کنید داریم از اراده صحبت میکنیم نه عکس العمل ، خوب حالا اینطوری یعنی شروع اراده از مغز صورت گرفته . این مثال بارز اختلاف با نظریه دکارت هست ، اینو چطور توجیه میکنید؟
    بزارید یه مثال ساده بزنم
    طبق آزمایش بنجامین لیناس ، با تحریک مغز میشه اراده ای در من برای گذاشتن این کامنت بوجود آورد, بازم تاکید میکنم اراده از سمت مغز آغاز شده .
    خوشحال میشم خیلی صریح و واضح نظرتون رو بدونم

    با تشکر

    1. بسیار عالی،صد در صد موافقم،در دو کامنت قبلتر من نیز نظر خود را بیان نموده م

  13. ابتدا ما توسط حداقل یکی از حواس پنجگانه خود اطلاعات را دریافت کرده و سپس با استفاده از سیستم خاص تحلیل و تفکر خویش که خصوصیات آن از یک شخص تا شخص دیگر متفاوت است از طریق مقایسه اطلاعات دریافت شده جدید با باورهای قبلی خویش اقدام به تصمیم گیری میکنیم،لذا با توجه به اینکه هر کس متناسب با قدرت تفکر خویش ،به هر موضوعی از زاویه خاصی نگاه میکند تصمیم گیریش در جهتی میباشد که هم راستا با حفظ ارزشهای است که از نظر وی مهم هستند ،لازم به ذکر است که روی شکل گیری این ارزشها و باورهای شخص ژنتیک و محیط پرورشی تاثیر گذارند،لذا هر شخص فقط ارزشهایی که از نظر خویش خوب و مهم اند و در وی حس خوبی ایجاد میکندرا حفظ و سعی در تکرار احساس ناشی از آن ارزشها دارد،در زیر عواملیکه در تغییر انتخاب های بعدی ما نسبت به شرایط قبل اثر گذارند و ممکن است تصمگیری های ما را تغییر دهند نام برده شده اند
    ۱ـتغییر اطلاعات دریافتی از محیط توسط حواس پنج گانه
    ۲ـ هر گونه تغییر خصوصیات قدرت تحلیل و تفکر که معمولا در یک شخص ثابت هستند ولی مطالعه ،تغییر اطلاعات دریافتی و تغییر سن ممکن است روی آنها اثر گذار باشد
    ۳ـ تغییر باورها و ارزشها در ذهن شخص(تغییر اطلاعات دریافتی ،توام با اثر گذاری خصوصیات ژنتیکی میتوانند باورهای ما را تغییر دهند
    نتیجه گیری:
    ۱- درست است ما این آزادی را داریم که اگر بخواهیم میتوانیم مطابق میل خویش انتخاب و رفتار کنیم و اصطلاحا به این نوع انتخاب ،انتخاب ارادی گفته میشود و لیکن اگر خوب به این پروسه انتخاب کردن خویش دقیق شویم خواهیم دید دو عامل نحوه تحلیل اطلاعات و همچنین احساساتی که آن نوع تحلیل در شخص ایجاد میکند وابسته به ژنتیک شخص میباشد که در نتیجه باعث آن انتخاب خاص در آن شخص میشود حال با توجه به اینکه میبنیم یک رفتار اصطلاحا ارادی، منشا آن خصوصیات ژنتیکی ادراکی شخص بوده که در تجزیه و تحلیل و ادراک شخص نسبت به اطلاعات دریافتی اثر گذار است از وجود جبری پنهان در وجودمان آگاه میشویم (دلیل اینکه میگوییم جبری زیرا توانایی امکان آن نوع خاص تحلیل کردن به شخص در حقیقت به شخص از بدو تولد اهدا شده که به مرور و با رشد خود را نمایان میکند،حال چه از نوع بسیار قویشو یا برعکس) حال با توجه به اینکه علاوه بر نحوه تجزیه و تحلیل متفاوت افراد نسبت به یکدیگر که در وجود آن تفاوت ژنها تاثیر گذارند ، محیط تربیتی اولیه شان نیز به عنوان عامل ایجاد باور ها در شخص نیز تاثیر گذار میباشد، لذا میتوان اینطور نتیجه گیری کرد که رفتار ما، ماحصل ژنها و محیط تربیتی اولیهیمان میباشد،حال در اینجا اگر ما محیط تربیتی شخص را تغییر دهیم ،خواهیم دید که رفتارهای بعدی شخص ،نسبت به حالتیکه محیط تربیتی را تغییر نداده باشیم تفاوت پیدا خواهد کرد و لذا با توجه به اینکه،ژنتیک شخص و یا بهتر است بگوییم نوع خاص تحلیل و تفکر شخص،روی انتخاب محیط یادگیری بعدی شخص تاثیر گذار خواهد بود و دوباره آن محیط یادگیری جدید که اثرش را از یک عامل جبری بعنوان ژن گرفته بوده،خودش روی انتخابهای بعدی شخص اثر میگذارد،میتوان نتیجه گیری کرد که جبر عامل رفتار به اصطلاح ارادی ما انسانها میباشد،که باعث آن میشود که محیطهای خاصی را که دوست داریم ،متناسب با آنچه فکر میکنیم برایمان خوبست انتخاب کنیم.
    ۲-میتوان گفت ما انسانها موجوداتی هستیم که رفتارهای به اصطلاح ارادی ما توسط ژنهای ما هدایت میشوند،اگر علم پزشکی بتواند درژنهاییکه باعث ایجاد هوش و حافظه ما میشود تغییر ایجاد کند خواهیم دید که رفتارهای به اصطلاح ارادی شخص کاملا تغییر پیدا کرده ومتناسب با تغییر ژنتیکی انجام گرفته خواهد شد.

  14. این که ما چه زمانی نسبت به تصمیمون آگاه میشیم چه ربطی به این داره که تصمیم رو ما گرفته باشیم یا نه؟ آگاهی یه فرآیند کاملا مغزی است و طبیعی است که بعد از تصمیم به تصمیم آگاه بشیم. مگر میشه قبل از وجود تصمیم هم به تصمیم آگاه شد؟
    بررسی‌های اخیرتر نشون میده که مبدا تصمیم ها تعدادی نورون غیر قطعی هستند که لزوما به تحریکات دیگر نرونها پاسخ نمی دهند. چنین چیزی می تونه منشا کوانتومی داشته باشه. به افرادی که به جبر معتقد هستند توصیه می‌کنم به پدیده تصادف ذاتی در اتفاقات کوانتمی نگاهی بیندازند.
    حال کسی می تونه نقض کنه که یک عنصر خارجی نسبت به نورونهای قطعی تصمیم میگیره؟ واقعا نمی تونه. همچنان دوگانگی دکارتی مطرحه. چه کسی می تونه به طور علمی ثابت کنه که رفتار تصادفی نورونهای خاص و کلا چیزی که ما به عنوان تصادف در کوانتوم میشناسیم در واقع تاثیرپذیری ماده از یک طرف غیر مادی نیست؟

  15. مفهوم اختیار نسبی:داشتن آنگونه اختیاری که بر اساس آنچه در هر لحظه به ذهنمان میرسد و دوست داریم یا نداریم عمل کنیم.(این اختیار را داریم)
    مفهوم اختیار مطلق:داشتن آنگونه اختیاری که در آن احساسات درونیمان و همچنین تفکرات محدود ذهن ما (با در نظر گرفتن این مطلب که در هر کاری وجود محدودیت زمان تفکر و تصمیمگیری وجود دارد)نتواند روی تصمیم گیری نهاییمان تاثیر بگذارد.(این اختیار را نداریم)
    مفهوم جبر مطلق:اینکه ما قدرت هیچگونه تغییری در نحوه انجام کارها نداشته باشیم و فقط بر اساس آنچه از قبل در درونمان هست تنهاعمل کنیم)مثل کامپیوتر)،که البته ما این توان را داریم که متناسب با زمان و فرصت تصمیمگیری (توجه به این نکته مهم است که این فرصت نامحدود نیست)خودمان از بیرون اطلاعات بگیریم و در صورت نیاز در نحوه کارمان تغییرات ایجاد کنیم.(تحت تاثیر جبر مطلق نیستیم)
    مفهوم جبر نسبی:انتخاب و تصمیم گیری در هرلحظه بر اساس نتیجه نهایی احساس و تفکراتمان بر اساس فرصت تفکر(نا محدود نبودن این زمان را میبایستی در نظر بگیریم.(تحت تاثیر جبر نسبی هستیم)
    نتجه گیری نهایی:با توجه به اینکه ما نه در شرایط جبرمطلق و آزادی مطلق قرار نداریم و همیشه در شرایط جبر نسبی و آزادی نسبی هستیم،لذا نتیجه گیری های زیادی میتوان از داشتن این نوع عقیده در رفتارهای بعدی خود میتوان گرفت،که یکی از آنها اینست که این مطلب را همیشه در ذهن داشته باشیم که از رفتار هیچکس ناراحت نشویم زیرا ما نیز اگر دقیقا تمام خصوصیات ژنتیکی و پرورشی وی را تا آن لحظه داشتیم دقیقا مثل وی در آن لحظه رفتار میکردیم ،داشتن این باور به ما در کنترل عصبیت خویش کمک خواهد کرد و نتیجه گیری های بعدی را از داشتن چنین باورخودتان حدس بزنید.

  16. اونایی که قائل به اختیار داشتن انسان هستن و جبر گرایی رو رد میکنن قطعا دارن خیلی بچه گانه فکر میکنن و نگاهشون به جهان خیلی اشتباهه . متاسفانه تو جهل و گمراهی دور و درازی به سر میبرن

    1. این پاسخ اسـتـیـون هـاوکـیـنگ است برای دیدگاه شما:
      حـتـی افـرادی هـم که مـعـتـقـد هـستـنـد سـرنـوشـتـــــ هـمه از قـبـل تعـیـیـن شـده و قـابـل تغـیـیـر نیـسـتـــــــ، مـوقـع رد شـدن از خـیـابـان ابـتـدا دو طـرفـــــ آن را نگاه می ـکـنـنـد .

      1. بله اگر آدم از روی اجبار به جبر اعتقاد داشته باشد در حقیقت به وجود جبر باور ندارد همان طور که باور دارد اگر به دو طرف خیابان نگاه نکند احتمال آسیب دیدگی از آن بالاست اما اگر از روی اختیار به جبر باور داشته باشد اونوقت در انتها ایمان دارد که مجبور به انجام کاری بوده که به نظر کاملا اختیاریست، یعنی آدم باید از روی اختیار جبر را بپذیرد و جبر یک روی سکه ایست که آن طرفش اختیار است و این سکه یا همیشه به نفع اختیار می افتد یا به نفع جبر و به معنای کاهش حق انتخاب ها یا تاثیر گذاشتن روی احتمال اتفاق افتادن آنها نیست…

  17. جبرگرایی توهم کساییه که نمیتونن پای اشتباهات زندگیشون وایسن هی میخوان گندکاری زندگی خودشون رو گردن عوامل دیگه بندازن

    1. تصور غلطی که شما و امثال شما و بسیاری از افراد دیگه در مورد جبر گرایی دارید این هست که آن را با سرنوشت گرایی (Fatalism) اشتباه می گیرید! “سرنوشت گرایی” یک دیدگاه فلسفی هست که بیانگر حرفی که شما زدید هست، یعنی سرنوشت گرا ها معتقدند که آدمی هیچ تأثیری در روند حیات و اعمال خودش ندارد. اما جبر گرایی مسئله ای دیگر را بیان می کند: جبر گرایی نمی گوید شما در لحظه اختیار ندارید، بلکه جبر گرایی تازه بعد از انتخاب نهایی شما وارد عمل می شود! جبر گرایی می گوید به عنوان مثال هنگامی که فردی از بین 5 انتخاب، مورد سوم را بر می گزیند، یعنی آن یک مورد انتخاب نهایی است، حال دلیل اینکه او این مورد را برگزیده است چیست؟ باتوجه به “قانون علیت” که بیانگر این است که هر معلولی (در اینجا معلول برگزیدن مورد سوم است) ، علتی دارد، جبر گرایی جویای پاسخ این سوال است که علت اینکه آن شخص مورد سوم را از بین 5 مورد برگزیده است چیست؟ بنابراین قطعا پاسخ مجموعه ای از علت هاست که در گذشته فرد رخ داده و یا به طور ذاتی در آن فرد وجود دارد. بنابراین در این صورت زنجیره ای از علل به عنوان پاسخ به این سوال مطرح خواهد شد که در اینجا ثابت می شود اختیار شخص تنها یک توهم بوده است.

      1. کلا این بیان از علیت غلطه. ما میتونیم از وجود یه معلول خاص به ویژگی‌های علتش پی ببریم ولی نمی تونیم از وجود یک علت صادر شدن معلول رو ازش نتیجه بگیریم.
        علتهایی هستند که غیر قطعی اند و همیشه معلول خاصی که شما در نظر داری رو ناشی نمیشن. این علتها هستند که دارای اختیارند. در علوم تجربی هم کم از این علتها مشاهده نمی کنیم. خصوصا حالا که کوانتوم مطرح شده.

    1. اسـتـیـون هـاوکـیـنگ:
      حـتـی افـرادی هـم که مـعـتـقـد هـستـنـد سـرنـوشـتـــــ هـمه از قـبـل تعـیـیـن شـده و قـابـل تغـیـیـر نیـسـتـــــــ، مـوقـع رد شـدن از خـیـابـان ابـتـدا دو طـرفـــــ آن را نگاه میـ کـنـنـد .

  18. هیچ انسان جبرگرایی در جهان وجود نداره به قول پل دیویس بعضی اعتقادات هستند که فقط در زبان میشه بیان کرد و هیچ کس نمی تونه با باور قلبی باهاش زندگی کنه. همه ی انسان های جبرگرا که اختیار رو رد میکنن با این که اعتقاد دارن مسئول هیچ یک از اعمال و رفتارشون نیستند ولی وقتی در زندگیشون شکست میخورن به خاطر اشتباهاتشون احساس پشیمانی و وقتی به موفقیتی دست پیدا میکنن به خودشون افتخار میکنن.جبرگرایی یعنی این که انسان ها مثل ماهی مرده در جریان آب هستند و توانایی کنترل هیچ چیز رو ندارن جز این که عوامل محیطی سرنوشت وآیندشون رو رقم میزنه جبرگرایی مثل ویروس فلج کننده عمل میکنه باعث میشه انسان ها تسلیم شرایط بشن و از تلاش بیشتر برای بهبود دادن به وضعیت خودداری کنند در حالی که اختیار همیشه راه امیدی جلوی انسان میذاره که در سخت ترین شرایط توانایی تغییر دادن وضعیت و تعیین سرنوشت خودش رو داره.در حقیقت جبرگرایی یک راه نیست بلکه فرجام کاره.

  19. آیا دامنه ایجاد تغییرات روی خود نامحدود است؟
    در ادامه مطالب قبلی طرح سوال زیر مطلب را روشنتر میکند،آیا ما میتوانیم روی خود تغییرات نامحدود ایجاد کنیم؟در پاسخ به این پرسش این طور میتوان اینطور بیان نمود که هر کس در طول عمر خویش میتواند تغییراتی در عکس العمل هایش نسبت به موضوعات مختلف در مقایسه با عکس العمل های گذشته اش انجام دهد که دامنه این تغییرات وابسته به چند عامل میباشد
    ۱-تعداد افکار و ایده های جدیدی که در طی مثلا یک دقیقه به ذهن یک فرد خاص میرسد که تعداد این افکار از یک شخص تا شخص دیگر متفاوت بوده و وابسته به قدرت تحلیل ذهنی شخص(ژنتیکی)و محیط پرورشی و یادگیری وی میباشد ،لذا با توجه به اینکه طول عمر انسانها محدود میباشد میتوان کفت که میزان انتخاب این تغییرات،یعنی عکس العملهای جدیدش( تجارب)در طول یک دوره هفتاد ساله از یک شخص تا شخص دیگر کاملا متفاوت بوده و میتوان ادعا کرد که بی نهایت نیست بلکه برای هر شخص در طول دوره هفتاد ساله عدد خاصی وجود دارد ،حال شاید یکی بگوید که هر چه تلاش بیشتر بکنیم این عدد را میتوان بالاتر برد ،از نظر ظاهری این جواب درست است،ولی در عمل تلاش ما نیز جهت تفکر بیشتر نیز وابسته به میزان تحمل و خستگی پذیری ما داردکه آن هم محدود است و ژنتیکی میباشد و بلاخره هر شخص مثلا پس ازآن دوره هفتاد ساله میزان تلاشهایش که که به ژنهای فرد و محیط یادگیری وی وابسته بوده مشخص میشود،حال با توجه به اینکه میبینیم توان ایجاد تغییر روی خود بی نهایت و غیر وابسته نیست و محدود به عوامل ژنتیکی و محیط یادگیری دارد و خود انتخاب محیط یادگیری نیز تحت تاثیر ادراک شخص (ژنتیک وی)نیز میباشد میتوان نتیجه گیری کرد که اراده ما تحت تاثیر جبرهای بیان شده قرار دارد

  20. ما تحت تاثیر جبر تنها فکر کردن،تجزیه و تحلیل و انتخاب(اراده) و تصمیم گیری ،تنها از طریق مغز خویش،که دارای خصوصیات منحصر بفردی ،نسبت به دیگران است قرار داریم (ما نمیتوانیم با مغز دیگران فکر کنیم و تنها از آنها میتوانیم اطلاعات بگیریم و تجزیه و تحلیل نهایی را بایستی بالاجبار توسط مغز خویش انجام دهیم)و مغز هر شخص بواسطه تفاوت فیزیکی با مغز دیگری،عملکرد متفاوتی خواهد داشت ،در اینجا میبینیم اراده و انتخاب نهایی هر شخص تحت تاثیر و منتجه تجزیه و تحلیل مغز وی با ویژگی خاصی که آن مغز از نظر فیزیکی دارد میباشد که بصورت جبری برای هر شخصی داده شده،و به همین دلیل تفاوت فیزیکی مغز افراد نسبت بهم است که باعث میشود که در هنگام قرار گرفتن افراد مختلف در معرض شنیدن یک موضوع، عکس العمل و اراده متفاوت نسبت به دیگری داشته باشند، همچنین این عکس العمل های ما تحت تاثیر نوع خاص امیال ،نحوه تجزیه و تحلیل،محیط پرورشی و آموزشی و باورهای ما نسبت به دیگران که نسبت به آنها متفاوت است میباشد،در اینجا اگر خوب دقت کنیم میبینیم احساسات،و قدرت خاص تفکر ما ژنتیکی و جبری بوده و محیط اولیه آموزشی ما نیز جبری میباشد و البته انتخاب محیطهای آموزشی بعدی ما ،که آموزشهایش روی تصمیمگیری ما تاثیر دارد نیز تحت تاثیر قدرت خاص درک ما نسبت به دیگری میباشد و این تفاوت قدرت درک باعث میشود هر کس محیط آموزشی خاص خود را انتخاب کرده و در نتیجه تفاوت ایجاد باورهای افراد مختلف نسبت به دیگری روز به روز باعث متفاوتتر شدن انتخابهای بعدی آنها خواهد شد
    و جان کلام آنکه دامنه ایجاد تغییر رفتار هر شخص کاملا وابسته به قدرت درک و محیط اطرافش میباشد و در نتیجه مجازات چنین شخصی در صورتیکه موضوع را از دیدگاه آفریننده وی نگاه کنیم (اگر به وجود خدا اعتقاد داشته باشیم )کاملا بیعدالتی میباشد و لیکن مجازات در این جهان جهت جلوگیری از هرج و مرج توسط قانون را چاره ای نیست(در حقیقت میتوان اینطور نتیجه گیری کرد اینکه نوع اراده هر شخص ،معلول عوامل جبری منحصر بفرد آن شخص میباشد ..(نوع خاص مغز آن شخص با خصوصیت ژنتیکی مربوطه)

  21. خب امواج قبل از انجام عمل بوجود میاد.مثل قلب.گره سینوسی امواج درست میکنه و امواج تو قلب پخش میشه بعد قلب منقبض میشه.خب توی مغز هم اول امواج درست میشن بعد عمل ما شکل میگیره.ولی چیزی که نامشخصه اینکه منبع امواج قلبی گره سینوسی هست که دائما با ارتعاش اون رو تولید میکنه ولی منبع امواج مغزی چیه؟گره سینوسی دائما این کار رو به یکصورت تکرار میکنه ولی منبع موج مغزی چی؟مثلا وقتی توی استخر هستی کسی بهت اب میریزه از اب فرار نمیکنی که خیس نشی ولی اگه ینفر وقتی لباس تنته اب بهت بپاشه بدن رو جابجا میکنی که خیس نشی.خب منبع این موج چی؟ایا منبع این موج همون اختیار که تجربه اونرو به کمال میرسونه نیست؟

  22. اگر هم اختیار یک توهم باشه،باز هم مشخص شدن سرنوشتمون از اولش هم بی مفهومه.یعنی اینکه سرنوشتمون بصورت تصادفی و با توجه به شرایط بیرونی دیگه(که نمیدونم چی هستن)مشخص میشه.چونکه به هر حال ما یکی از احتمالات بی نهایت در جهان های موازی هستیم.و به نظر من مشخص شدن سرنوشت از همون اول و بی مفهوم بودنش و در نظر نگرفتن عوامل انسانی،یکمی ظالمانه هستش.و اگر اینطوریه،پس بهتره که همین الان همه خودکشی کنن.اما چیزی که کاملا واضحه،اینه که ما حداقل تصورمون اینه که داریم زندگی میکنیم.
    و واقعیتش هم اینه که طبق نظریه ی عدم قطعیت هایزنبرگ میشه گفت که هیچ سرنوشتی از قبل وجود نداره.

  23. من دانشجوی ارشد فلسفه ی غرب هستم و دارم در مورد فلسفه ی ریاضی کار می کنم. علوم تجربی اساسا بر مبنای ریاضی است.
    یک نکته ی مهم که خودم به آن رسیده ام رو من میگم تا خودتون در مورد مطالب این مقاله بیندیشید:
    بعضی چیزها اثبات می شود؛ اما نمی توان آن را باور کرد ولو این که برای آن اثبات ریاضی بیاورید و در نقطه ی مقابل آن بعضی چیزها هست که باور می شود اما هیچ راهی برای اثبات علمی آن وجود ندارد. به عبارت دیگر رابطه ی صریح و روشنی بین چیزهایی که باید باور شود و بین چیزهایی که می تواند اثبات شود وجود ندارد!!!
    اگر شما فقط خودتان را مقید کنید به این که فقط چیزهایی رو باور کنید که برای آن می توان اثبات علمی نوشت؛ در این صورت بسیاری از باورهای بسیار مهم و حیاتی مان از بین خواهد رفت.
    اختیار از آن قسم چیزهایی است که اگر ده ها دلیل برای نفی آن بیاورید آن هم به صورت اثبات ریاضی!!؛ نهایتش آن است که یک قضیه ی ریاضی را اثبات کرده ایدمثل ده ها پارادوکسی که در دانش ریاضیات وجود دارد؛ اما هیچ کدام از آن ها را نمی توان باور کرد. مثل پارادوکس برش پرتقال؛
    اینک خودتان امتحان کنید؛ و همین افرادی که کامنت گذارده اند و گفته اند ما اختیار نداریم؛ مثل مهدی جان را زیر نظر بگیرید تا به این مطلبی که گفتم برسید که “آن ها این حرف را می گویند و حتی اثباتش می کنند!! اما آن را حتی به اندازه ی یک اپسیلون هم باورش نکرده اند. و خود همین ها قلبا!! آن هم از اعماق قلب شان اعتقاد دارند که هیچ رابطه ی مستقیمی بین اثبات پذیری و باورپذیری نیست ولو آن را بر زبان نیاورند.

  24. تمامی کار هایی که انجام میدیم حاصل دیتا ها و ورودی های قبلی هست و کاری هم که میگیم ورودی نداشته مثل فشار دادن اون دکمه! دلیل منطقی برای ما نداره در صورتی که طبق همون آزمایشات مغز به صورت نا خود آگاه تصمیم گیری میکنه…و کسانی که میگن همین که الان ما صحبت میکنیم در باره ی این موضوع یعنی اختیار،به صورت مثال میگم، من دارم تایپ میکنم چون که این مقاله و نظر هارو خوندم،چرا اصن اینجا اومدم؟ چون سرچ کردم جبر و اینجا لینک اول بود و چرا و چرا و چرا های دیگه…که مثل یک زنجیره اتفاق می افتن و مغز ما بر اساس اونها،بهره ی هوشیش،(میزان قرار داون ویتا ها کنار هم در یک زمان و نتیجه گیری بهتر )دیتا های خیلی قدیمی تر(همان شخصیت،و اخلاقیات و علایق) تصمیم گیری میکنه عینا مث یک کامپیوتر،و این کامپیوتر رو به صرت ساده تر میشه تکی حیوانات پیدا کرد به طور مثال هر کسی در شرایط نورمال یک حیوان به بچه هاش بخواد آسیب بزنه بی شک با حمله ی والد اونها مواجه میشه…همان طور آلبر کامو میگه:(البته عین جمله خاطرم نیست)، اگر کسی کل عمرشو توی یک اتاق بگزرونه،هیچ ناراحتی واسش پیش نمیاد. چرا ؟ چون دیتایی نداره،اصن نمیدونه چیز های دیگه ای هم هست،و مثلا هیچ وقت به ازدواج یا به اسکی رفتن فکر نمیکنه! چون اصن نمیدونه چی هست و دیتاشو نداره!به طور خلاصه جبر حقیقتی تلخ….که تنها راه مبارزه با اون فراموشی ی…

  25. خیلی واضحه!
    وقتی هر علتی معلولی داشته اون وقت اختیار چه معنی داره!
    از نظرم اول باید گفت یک موجود زنده فرقش با غیر زنده چیه ، از نظر من ک اختیاره ، ولی الان علم داره ثابت میکنه ک ختیاری وجود نداره پس باید به این نتیجه رسید ک موجود زنده ای وجود نداره!
    همه اونهایی ک میگن موجودات به خصوص انسان قدرت اراده دارن اونها حتی نمیتونن اراده رو تعریف و توصیف کنن ، و وقتی نشه چیزی رو باعلم و منطق توصیف کرد باطله!

  26. سایت شما واقعا محشره.من هر روز به سایت سر میزنم و از مطالب جدیدش استفاده میکنم.به خاطر همین لازمه یه تشکر ویژه داشته باشم از این همه زحماتتون.

  27. هیچ عملی وجود ندارد که با اختیار خود انسان انجام گیرد چون مغز مستقل عمل میکند خیلی از بیماری های روانی دلیلش همین است فرد با اختیار خود نمی تواند عملی را انجام دهد

  28. من هرکاری که تو دنیا بکنم تاثیرش به خودم برمیگرده. حالا یا به صورت غریزی و اطلاعات کد های ژنتیکی و یا به صورت اکتسابی. غریزی و ژنتیکی یعنی اون اطلاعاتی که پدر و پدر بزرگ و اجداد قبل تر از اونا با کارهاشون و افکارشون به من منتقل کردن واکتسابی هم یعنی همه اون کارها و اندیشه هایی که خودم کردم و اطلاعاتی رو که تو سلول های دی ان ای خودم ذخیره کردم. الانم که دارم این کامنت رو مینویسم هم اساسا به اختیار خودم نیست و همه اون گذشته تو انجام این کار تاثیر داشته. یعنی اراده الان من دست نیروهای دیگه ای هست که از گذشته های خیلی خیلی دوربه من رسیده و من میتونم این نیروها رو قویتر بکنم و به نسل بعدی منتقل کنم. اراده انجام کارها از اطلاعات پنهان شده تو رشته های سلول دی ان ای نشات میگیره و این اطلاعات هیچ وقت از بین نمیره. سلول ذخیره کننده اطلاعات از بین میره ولی اطلاعات از بین نمیره هیچ وقت و به هیچ عنوان. پس اگه به همه چیز عمیقا دقت و توجه کنیم متوجه میشیم که از جبر ناشی شده و اساسا و بر خلاف ظاهر امر اختیاری در کار نیست و علی رقم اینکه خیلی ها همچنان با من هم عقیده نباشن و معتقد به اختیار باشن و یا معتقد به هردوی جبر و اختیار. ولی خوب واقعیت و از اون مهمتر حقیقت یه چیز بیشتر نیست و به اشخاص و نظرهای اونها بستگی نداره.

    به طور خلاصه و کلی و اساسی اراده از جبر ناشی میشه و نه از اختیار

  29. اختیاری در کار نیست. همش جبره. اختیار توهم محض و مطلقه. عاقلان دانند…! نه عاشقان (عاشقان دنیا) و ابلهان

  30. از نظر عصبی و کارکرد مغز درسته که مغز و نورونها زودتر واکنش نشون بدن وزودتر اماده بشن/اما این تنها نمیتونه دلیل باشه که همه چیز جبری هست…/این فقط در بدن هست/انسان اختیار دارد همونجوری که اقا حمید گفتن…/ومیتونه به صورت مختار کارهاشو انجام بده/ولی با این وجود…از منبعی هم تغذیه میشه…/مثل یک قطار…ما میتونیم برای حرکتش مسیر تعیین کنیم وقطار در همان ریل حرکت کنه…/اما از منبعش سوخت و برق هست…که ازش تغذیه میکنه اگه این منبع نباشه قطار حرکت نمیکنه…انسان منبعش خدا هست و از اون وجود میگیره در حالی که اراده دارد….

  31. اختیار اندر درونت ساکن است / تا ندید او یوسفى کف را نخست‏
    اختیار و داعیه در نفس بود / روش دید آن که پر و بالى گشود
    اسب هم هوهو کند چون دید جو / چون بجنبد گوشت گربه کرد مو
    دیدن آمد جنبش آن اختیار / همچو نفخى ز آتش انگیزد شرار
    پس بجنبد اختیارت چون بلیس / شد دلاله آردت پیغام ویس‏
    چون که مطلوبى برین کس عرضه کرد / اختیار خفته بگشاید نورد
    و آن فرشته خیرها بر رغم دیو / عرضه دارد مى‏کند در دل غریو
    تا نجنبد اختیار خیر تو / زانک‏ پیش ‏از عرضه خفته‏است این ‏دو خو
    پس فرشته و دیو گشته عرضه‏دار / بهر تحریک عروق اختیار
    مى‏شود ز الهام‏ها و وسوسه / اختیار خیر و شرّت دَه کسه

  32. ما لعبتکانیم وفلک لعبت باز
    ازروی ” حقیقتی ” نه ازروی مجاز
    یک چند دراین بساط بازی کردیم
    رفتیم به صندوق عدم یک یک باز !

  33. اول این رو عرض کنم که :

    بحث جبرگرایی در دو حیطه متفاوت از هم به کار میره؛
    یکی “جبرگرایی علمی” که اولین بار توسط لاپلاس مطرح شد
    و دیگری “جبرگرایی رفتاری” که از دیرباز بوده و بطور دقیق نمیشه این باور رو به فردی نسبت داد.

    آلبرت انیشتن، مثل لاپلاس معتقد بوده که جبرگرایی علمی وجود داره؛
    یعنی اینکه ما قادر هستیم تمام وقایع رو پیش بینی کنیم
    و از همین حیث بود که هرگز اصل عدم قطعیت هایزنبرگ رو قبول نکرد.
    اما این جبرگرایی به معنای جبرگرای رفتاری که افرادی مثل نیچه به اون اعتقاد دارن
    و اختیار رو تنها یک توهم میدونن، نیست …

    دوم اینکه :

    کنترل خشم، چه در لحظه و چه در دراز مدت، امکان پذیره.
    همین یک مورد کافیه که باور داشته باشیم
    ما می تونیم رفتار خودمون رو کنترل کنیم
    و اختیار اعمال خودمون رو به دست بگیریم و بطور صحیح مدیریت کنیم.

    نتیجه کلی از بحث جبر و اختیار این میشه که
    نه باور جبر مطلق، باوری صحیح هست و نه اختیار مطلق؛
    بلکه هم جبر در افعال و اعمال انسان قابل رصد کردن و ردیابی ست و هم اختیار!

  34. اینایی که معتقدند انجام دادن” اعمالِ خلاف عادت و طبیعت انسانی” می تواند دلیلی بر داشتن اراده باشد،دارند خیلی سطحی و بسته به موضوع نگاه می کنند، چرا:
    شخصی مثل اینشتین که همیشه می شنویم که او شخصی به شدت جبر گرا بوده است، در حقیقت در زندگی خود از هر اختیار گرایی بهتر و موثر تر عمل می کرده است و به بزرگترین خواسته خود یعنی اینشتین شدن رسیده است.
    وقتی که می گوییم همه چیز جبر است به این معنی است که عمل انسان در “هر لحظه” از روی جبر است،حالا گاهی می تواند این “عملِ در هر لحظه” طوری باشد که انسان ها تصور کنند که حتما هدفی داشته است که توانسته منجر به فعلِ خلاف طبیعت انسانی شود.
    اما مسئله اصلی اینجاست که یا تمام فعالیت های مغزی از روی هدف هستند یا هیچ کدام و اگر بخواهیم تمایز بین آن قائل شویم فقط بخاطر این است که انسان ها در زندگی یکنواخت خود گرفتار هستند ، نه چیز دیگر!

  35. طوطی کاسکو
    —————-

    این طوطی خاکستری با داشتن یک مربی میتونه تا چند صد کلمه حرف بزنه.
    طوطی کاسکو حتی با ماشینی که مخصوص طوطی سانان ساخته شده
    به راحتی میتونه رانندگی یاد بگیره.
    حالا یه سوال …
    اگه این طوطی تحت آموزش قرار نگیره، استعداد ذاتی اون شکوفا میشه؟
    اگرچه این پرنده بطور ذاتی باهوش هست،
    اما اگه تمرین و ممارست نباشه، صرفاً با داشتن نبوغ نمیشه نابغه شد.

    حکایت اختیار انسان هم به این صورته.
    اگه انسان تمام افعال خودش رو به دست خواهش های نفسانی بسپاره،
    به جرئت میشه گفت که تمام فعالیت های انسان جبری صورت میگیره.
    اگه معده خالی باشه، مغز به اون شخص دستور میده تا بره سراغ غذا و تنقلات،
    اگه نیاز جنسی عارض بشه، مغز دستور میده تا راهی برای ارضای میل پیدا کنه
    و خیلی شرط های دیگه که حکمش میشه فرمان مغز و اطاعت بی چون و چرای من!

    ولی اگه خود شخص بخواد اختیار اعمال رو بدست بگیره، داستان تغییر میکنه …

    به عنوان مثال رژیم غذایی میشه سنبل اراده من در برابر خواهش های نفس،
    یا حتی اعتصاب غذای یک زندانی میشه ایستادگی در برابر تحمیل ها و اجبارها.
    یک نمونه خوب برای این ماجرا، ایستادگی تاریخی مبارز ایرلندی به نام بابی ساندز هست
    در برابر اشغالگری بریتانیا و استعمار کبیر.

    وقتی بابی ساندز توی زندان بلفاست دست به اعتصاب غذا زد،
    شاید کسی فکر نمی کرد که تا 66 روز دوام بیاره و اعتصاب خودش رو نشکنه.
    اگرچه شبیه به افسانه های دور از ذهن به نظر میرسه
    ولی این حقیقت به تاریخ 1950 مربوط میشه و خیلی مدت درازی از این ماجرا نمیگذره.
    شاید حتی اگه فردریش نیچه، اراده آهنین بابی ساندز رو میدید،
    نظرش در برابر جبر تاریخ تغییر می کرد؛
    اراده ای که به استقلال یک سرزمین منجر شد!!

    پس انسان میتونه با داشتن مربی ای به نام “اراده”،
    خودش رو تبدیل به موجودی با اختیار کنه و بایدها و نبایدها رو برای خودش رقم بزنه.
    در غیر اینصورت این استعداد ذاتی، مثل بذری در شرایط نامساعد، قبل از شکوفا شدن میگنده
    و چنین شخصی ادعا میکنه که هیچ انسان به هیچ وجه اراده آزاد نداره؛
    چراکه به قولی گفتنی، کافر همه را به کیش خود پندارد!!!

  36. اکثریت مردم به زندگی مشغولن کاملا مختار چه چیزی تعیین میکند من و شما در حال خواندن و نوشتن در این پست در این لحظه باشیم هیچ چیز شاید هم همه چیز دست به دست هم داده تا این اتفاق بیفتد برای اثبات اختیار ابتدا بایدوجود خودی مستقل و مرتبط با بدن را اثبات یا کشف کرد و یا با ارجاع به فیزیک کوانتوم قبوله احتمال و تصادف نمود که اختیاری از ان بیرون نمیاید ولیکن ما اگر با بالاترین میزان امکان اثبات کنیم همه چیز جبرمطلق و یا تصادف است بعد از ان باز هم بنا به لزوم بقا مختارانه انتخاب و زندگی میکنیم گویا ما مجبوریم مختار باشیم

  37. ‍‍‍‍‍((پتانسیل آمادگی)) ردی بر جبر نسیت بلکه ردی بر آزمایشات قبلی میتونه باشه
    از لحاظ منطقی آزمایشات وگنرتلاشی برای اثبات جبره و حتی اگر هاگارد تونسته باشه برای اون ۱.۵ ثانیه علتی بیاره ، این رو اثبات کرده که تلاش وگنر برای اثبات جبر غلطه ،‌نه این که ما اختیار داریم
    نویسنده متن بسیار متعصبانه و یک طرفانه از مطالبی که ارائه داده استفاده کرده.
    به خصوص در آخر نوشته اش : (( رد کردن آزاده اراده حالا حالا ها کار دارد))
    آزادی اراده هیچ وقت اثبات نشده که بخواهد رد شود !

    1. اگرچه افرادی مثل دانیل وگنر مدعی توهم بودن اختیار هستن
      اما با جملاتی به ما بیان میکنن که چندان هم به عقیده خودشون پایبند نیستن …

      وگنر برای توقف حواس پرتی روشی تحت عنوان “به خرس سفید فکر نکن” ارائه کرده
      که طبق اون شخص رو از افکار مزاحم نجات بده. راهکارهای وگنر عبارتند از :
      « 1- یک عامل حواس پرتی جذب کننده انتخاب کنید و بر آن متمرکز شوید.
      2- سعی کنید فکر ناخواسته را به تاخیر بیندازید.
      3- چند کار را به طور همزمان انجام ندهید.
      4- در یک زمان محدود به این افکار اجازه دهید وارد ذهن شما شوند.
      5- از مدیتیشن و توجه که کنترل ذهنی را تقویت می‌کند، بهره بگیرید. »

      اگه طبق اظهارات قبلی وگنر قبول داشته باشیم که ما بی اختیار هستیم مثل یک ربات،
      این سوالات پیش میاد که چطور می تونیم یک عامل رو انتخاب کنیم و روی اون تمرکز کنیم،
      مگه ما خودمون تحت کنترل مغز نیستیم که حالا بخواهیم روی اون کنترل داشته باشیم؟
      چطور می تونیم فکر ناخواسته رو به تاخیر بندازیم،
      در حالی که ما نسبت به افکار و تصمیم گیری بی اراده ایم؟
      چطور می تونیم چند کار رو بطور همزمان انجام ندیم،
      درحالیکه مغز برای ما تعیین و تکلیف میکنه که چه کارهایی انجام بدیم؟
      و …

      پس می بینیم که بسیاری از راهکارهای روانشناسی
      با اختیار و اراده آزاد ما سر و کار داره، وگرنه نمیتونه کارآمد باشه.

      البته نمیشه انکار کرد که فرمان بعضی از نیازهای ما بطور غیرارادی از مغز صادر میشه
      مثل احساس گرسنگی و تشنگی و یا سوختگی؛
      منتها باید توجه داشت که اکثر این موارد
      به نفع سلامت ماست که بطور ناخودآگاه صورت بگیره.
      فرض کنیم که مغز ما نسبت به حس سوختگی بطور ناخودآگاه واکنش نشون نمی داد،
      بدیهی ست که چه عواقب ناگواری برای سلامتی ما می تونست به دنبال داشته باشه.

      گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که
      حتی در مورد سوختگی که به نظر میرسه واکنش انسان نسبت بهش کاملاً غیرارادی هست،
      مثال های نقضی وجود داره که نشون میده
      میشه نسبت به این مورد هم با اراده ای عظیم رفتار اختیاری از خود داشت.
      به عنوان نمونه خویشتنداری و آرامش خیره کننده راهب بودایی
      به نام تیچ کوانگ دوک در حین خودسوزی رو میشه مثال زد که
      در سال 1963 در اعتراض به رژیم ویتنام جنوبی دست به خودسوزی زد،
      ولی در تمام مدتی که شعله ها دوک رو به سمت مرگ می بردن
      اون در حالت مراقبه نیلوفر آبی نشسته بود، بدون اینکه جم بخوره یا صدایی ازش شنیده بشه!

      1. بحث اینجاس که وقتی میگیم به خرس سفید فکر نکن در اصل داره همون دیتا یا حافظه ای رو برای مغزمون میفرسته،که اون الگو برداری کنه… یکم پیچیدست ساعت ها زمان میبره تا تجزیه تحلیلش جا بیفته!…

  38. اگر بین اراده من و فرمان مغز من فاصله ای نمی بود، شک و تردیدی هم حاصل نمی شد!
    مبارزه با وسوسه و امیال نفسانی، و نیز شک و تردید آدمی، از بزرگترین مصادیق اختیار انسان هستند!!
    انسانیت، مظهر اختیار است در برابر نفسانیت!!!

    1. شک وتردید هم یک فکر بیشتر نیستند و چیزی خارج از فرمانی که از مغز می آیند نیستند!!

    2. نظرات اقای کیانوش از دید من بسیار موشکفانه هست و برای من خیلی جالب بود….انگار به فلسفه ی نفس و روح پی بردن و مغز رو نفس نمیدونن ….کلا نظراتشون جای تامل داره

  39. مقاله ای بیان میکنه که احتملاً درباره آزمایش لیبت تفسیر اشتباه، باعث سوءبرداشت شده :

    ——————————————————————

    A. Ananthaswamy, New Sci. 215 (2012) 10.

    Online :
    http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0262407912620478

    .

    Brain Might Not Stand in the Way of Free Will

    Advocates of free will can rest easy, for now. A 30 year old classic experiment that is often used to argue against free will might have been misinterpreted …

    احتمالاً مغز علیه اراده آزاد قد علم نمیکنه

    حداقل برای حال حاضر طرفداران اراده آزاد میتونن آسوده خاطر باشن. به نظر میرسه که آزمایش کلاسیک 30 ساله که اغلب در بحث ها علیه اراده آزاد استفاده میشه در واقع به اشتباه تفسیر شده …

    ——————————————————————

  40. با کمی اغراق برای روشن شدن موضوع اینطور فرض کنیم که
    فردی هر روز مسیری رو طی میکنه که سر راه به یک دو راهی برمیخوره
    و بعد با ده بیست سی چهل راهش رو انتخاب میکنه،
    منتها هر روز از سمت راست شروع به شمارش میکنه
    و طبیعتاً مجبور میشه هر روز از سمت چپ مسیر حرکت رو ادامه بده!
    خب حالا این وسط یکی پیدا بشه که بگه من میتونم مسیر فردای اون فرد رو پیش بینی کنم،
    آیا کار حیرت آوری انجام میده؟
    مشخصه که نه؛ چون انتخاب مسیر اون شخص واقعاً اختیاری انجام نمیشه!!
    البته این رو هم نادیده نگیریم که کلیت داستان حالت اختیاری داره.
    یعنی اینکه اون فرد با اختیار تصمیم گرفته که
    هر روز وقتی به این دو راهی برمی خوره
    با ده بیست سی چهل انتخاب بکنه و شمارش خودش رو هم از سمت راست شروع کنه!!!

  41. در مورد همچین آزمایشاتی و استنباط نهایی خیلی باید هوشیار بود.
    شاید مغز از “صندوقچه حافظه” چیزی رو به خاطر آزمایش شونده ها میاره
    که اونها انتخابی رو نسبت به سایر ترجیح میدن!
    در اینصورت البته که این انتخاب جبری انجام میشه و قوه انتخاب ما میشه حافظه.
    مثلا اگه پدرم به من بگه کتابی رو از کتابخونه به دلخواه بیار،
    شاید قبل از اینکه به سمت کتابخونه برم با خودم بگم کدوم رو بیارم؟
    بعد اونی رو که اول به خاطر میارم انتخاب کنم …
    خب اینجا پر واضح هست که حافظه توی انتخاب به من کمک کرده
    و بلکه انتخابگر خودش بوده، نه من!!

    پس طرح چنین آزمایشی خیلی سخت میشه و قضاوت نهایی سخت تر
    و این سوال پیش میاد که چه تضمینی وجود داره در حین آزمایش،
    آزمایش شونده اطلاعات رو از حافظه استخراج نکرده باشه
    و نتیجه آزمایش، آزمایش کننده رو با این انتخاب نامطلوب به بیراهه نکشونده باشه
    و باعث گمراهی آزمایشگر نشده باشه؟

    باید ترتیب آزمایشی رو داد که کاملاً مطمئن باشیم،
    اطلاعات ذخیره شده داخل مغز (حافظه) روی جواب بی تاثیر بوده
    و قاعدتاً باید از فرد سوالاتی پرسیده بشه که از ماهیت رندم فاصله میگیره
    و بیشتر جنبه استدلالی داشته باشه تا قوه استدلال رو مجبور به درگیر شدن کنه
    و به بیان بهتر انتخابی به معنای استدلالی باشه و نه اتفاقی؛
    چراکه انتخاب اتفاقی ممکنه به قول جبرگرایان
    توسط زنجیره ای پیوسته از رخدادهای پیشین تعیین بشه
    که در واقع همون تجربه و اطلاعات پیشین حافظه ما هست نه انتخاب اختیاری ما!!!

    1. هر وقت خواستی چپ بزن هروقت خواستی راست بزن هر وقت خواستی نزن
      این کجاش حافظه داره من موندم

      1. برای نتیجه گرفتن از آزمایشات باید خیلی جوانب سنجیده بشه!
        نظریه خلق الساعه یکی از داستان های علمی پرحاشیه و درس آموز برای ماست.
        تا دویست سال آزمایشاتی انجام میشد که نتیجه اون بین موافقان و مخالفان دست به دست میشد!!
        به عنوان مثال جان نیدهام (1713-1781) ادعا کرد که تمام اصول لازم رو رعایت کردم
        ولی مشاهده کردم که موجودات میکروسکوپی خود به خود ظاهر شدن،
        اما در نهایت لویی پاستور (۱۸۲۲-۱۸۹۵) با چهار آزمایش به تمام سوالات پاسخ داد!!!

        .

        این مورد هم جریان مشابهی داره …

        مقاله ای تحت عنوان Brain might not stand in the way of free will
        که سال 2012 توسط آنیل آنانتاسوامی (Anil Ananthaswamy) منتشر شد بیان میکنه
        احتمالاً درباره آزمایش لیبت تفسیر اشتباه، باعث سوءبرداشت شده :
        « به نظر می رسد آزمایش کلاسیک 30 ساله ای که
        اغلب در بحث ها علیه اراده آزاد استفاده می شود، به اشتباه تفسیر شده است. »

        A. Ananthaswamy, New Sci. 215 (2012) 10.

        .

        در ادامه، این مقاله اشاره کرده که سال 2009 تحقیقی در این راستا صورت گرفت
        که جودی ترونا و جف میلر از دانشگاه اوتاگو نیوزلند
        از شرکت کننده ها خواستن تا بعد از شنیدن یک آوا،
        تصمیم بگیرن آیا مایل هستن روی یک کیبورد بزنن یا نه.
        در این آزمایش، پتانسیل آمادگی نسبت به تصمیم داوطلبان نقشی نداشت
        و در حقیقت این آزمایش بیانگر این مهم بود که
        پتانسیل آمادگی نمایانگر آماده شدن مغز برای حرکت نبود.

    2. من دقیقا با این نظر موافقم،البته قبولش سخته ولی حقیقت اون چیزی نیست که ما دوست داریم باشه…

  42. اختیار چیزیست که از وجود یک بی نظمی داخل نظم به وجود می آید.مثلا این طور به نظر می آید که در یک اتاق مرتب،تمامی اجسام از روی جبر آنجا قرار گرفته اند
    حال اگر در آن اتاق یک جسم را در جایی قرار دهیم که باعث از بین بردن نظم آن شود،مسئله اختیار برای آن جسم مطرح می شود
    از طرفی اگر مکان تمامی اجسام منهای یکی از آنها را بهم بزنیم،برای کسی که آن اتاق مرتب را ندیده این طور به نظرش می آید که آن یک جسم هم دارای اختیار است،در حالی که این فقط به دلیل نا آگاهیش از به وجود آمدن نظمیست که این جسم داخل آن قرار دارد است
    از طرفی
    چون علم دارای نظم است پس نباید انتظار داشته باشیم که علم بگوید اختیار وجود دارد اما چون علم فقط تا یک اندازه ای می تواند در واقعیت تصرف و آن را پیش بینی کند پس نمی تواند نظر قطعی بدهد، اما آنجایی هم که علم ناتوان است باز هم چون جزء واقعیت است نظم حاکم است، پس چیزی که همیشه در تمامی سطوح وجود دارد جبر است جبر.

  43. قبول نظریه جبر گرایی” مطلق”به معنی این هست که قدرت اختیار و قوانین از پیش تعیین شده کیهانی کاملا متضاد هستن و در صورت اثبات وجود یکی دیگری نقض میشه.اما ایا میشه از این منظر نگاه کرد که این دو کاملا متضاد نیستن و هردو در تصمیم انسان تاثیر دارن؟برای مثال جسمی که در مقابل ما وجود داره از بعد زمان یا بعد مکان (هریک به تنهایی)در مقابل ما نیست.اما در نتیجه ما میتونیم به طور دقیق بگیم که این جسم از نظر مکانی دقیقا کجاست(البته این مبحث بی ربط به موضوع هست ولی برای مثال گفتم)اگر نتایج اعمال انسانها رو به صورت دو بعدی و تابعی مشترک از هر دو عامل در نظر بگیریم امکان این وجود داره که نتیجه اعمال ما حاصل تلاقی و اشتراک هر دو فاکتور اختیار و قوانین طبیعی باشند؟درحالی که هر عامل به تنهایی نتیجه جداگانه ای داره؟

    1. امید عزیز؛ واقعاً درک نمیکنم که چطور بی هدفی جهان و اینکه انسان صرفاً و صرفاً چیزی تصادفیست میتواند کسی را خشنود کند!

  44. “هاگارد می‌گوید که یک چیز مشخص است: دیگر نمی‌شود دیدگاه‌های دوگانه‌گرایانه را با رویکرد علمی آشتی داد. دوگانه‌گرایی باوری است که در دین و آثار فیلسوفانی چون رنه دکارت وجود دارد و بر اساس آن یک روح یا ذهن می‌تواند مستقل از مغز و بدن وجود داشته باشد. او می‌گوید: “عصب‌شناس مجبور است که معتقد باشد، همۀ افکار، احساسات و تجارب ما نتیجۀ رویدادهای الکتریکی و شیمیایی در مغز هستند.” این، یعنی دو ریختن این نظر که “خود”ی وجود دارد که به مغز می‌گوید چه کند.”
    حقیقت دردناکیست. این یعنی اینکه ما چیزی نیستیم جز یک مشت عصب که طی میلیونها سال بنا به تصادف در کنار هم قرار گرفته و مغز ما را شکل داده است

  45. گرچه من جبر گرا هستم ولی استدلال ها و آزمایش های این مقاله قابل قبول نیستن.
    ببینید؛ از قبل تعیین شده که شخص با اختیار خودش یک انتخاب رو انجام بده. ینی اختیار در قالب جبر صورت می گیره، یه جورایی اختیار وسیله ای برای اجرای جبر. (ما با اختیار خودمون اون چیزی که برامون تعیین شده رو انتخاب میکنیم.)

  46. این نکته را هم یادم رفت بگم آزمایشاتی که در مقاله مذکور بیان شد در مورد انتخاب چپ یا راست و پیشبینی آن با تحلیل الگوی امواج مغزی بسیار خام و ناپخته به نظر میرسند زیرا در انتخاب چپ یا راست توسط فرد هیچ انگیزه و در نتیجه آگاهی واقعا وجود ندارد زیرا فرد باید به دلبخواه چیزی را انتخاب نماید که هیچ تفاوتی در حال او ایجاد نمینماید در نتیجه او تابع احساس درون خود به قول قدیمی ها و یا به عبارتی تابع الگوی امواج مغزی خود است فلذا روی نتایج چنین آزمایشاتی نباید حساب آنچنانی باز کرد و از آن عدم وجود اراده و اختیار را نتیجه گرفت.

  47. مهمترین مسئله در مورد اختیار آگاهی و خودآگاهی است. هر انسانی نسبت به خود و نسبت به اعمالی که میپندارد ارادی است آگاه میباشد شکی نیست که آدمی در انجام عملی محصور پارامترهای گوناگونی میباشد که حتی در شرایط عادی میتوانند محصول اراده او را مشخص نمایند اما همین انسان در مورد کاری که محیط بر او تحمیل نموده آگاه است و حتی میتواند از انجام آن سرباز زند مانند غذا خوردن که عملی به ظاهر غیر ارادی ولی آگاهانه است همین آگاهانه بودن آن باعث میشود تا انسانهایی دست به اعتصاب غذا زده و حتی جان خود را بر سر چنین مسئله ای از دست بدهند. حال آیا میتوان آگاهی انسان را نادیده انگاشت در این صورت چگونه میتوان در مورد عدم وجود آن صحبت نمود زیرا رد آگاهی با خود آگاهی صورت میگرد و این باعث ایجاد تسلسلی بینهایت و غیر سازگار میگردد مانند ضرب عدد i یکای موهومی در خودش بینهایت بار که حاصل آن نامعین است به هر حال خود انسان آگاه نمیتواند در مورد عدم وجود آگاهی و در نتیجه عدم وجود اختیار خود صحبت نماید که منجر به بروز تعارض ها وناسازگاریهای گوناگون میگردد شاید از ما بهتران بتوانند در مورد آگاهی و ارده مان نظر بدهند مانند نظر یک شخص زنده در مورد یک جسد.

  48. نظر منو کامل نذاشتینا
    امانت داری نکردین
    در هر صورت شما جلوی نظرات توهین دار رو میگرفتین
    قسمت آخر نظرم مهمتر و محکمتر بود چون اصل عدم قطعیت رو میتوان رد کرد با ساخت دستگاهی که حساسیت آن تا سرعت الکترون باشه
    من یکبار دیگه نظرمو میذارم لطفا تجدید نظر کنید

    1. با توجه به اصل عدم قطعیت، چطور در ابتدای مطلب میگید که میشه آینده جهان رو پیش بینی کرد؟!

  49. باید بگم که تا جایی که من میفهمم اختیار وجود دارد
    مغز انسانها از زمان کودکی شروع به شکل گیری میکنه و ممکنه بعضی لب های مغز بزرگ یا کوچک یا پیچ در پیچ یا صاف تر بشه
    برای مثال کسی که در موسیقی فعالیت داره قسمتی از مغز او و کسی که نقاشی میکنه قسمت دیگر و کسی که زیاد تفکر میکنه قسمت های دیگر مغزشان بزرگتر و پر پیچ تر میشه که مخصوص اون کارهاست
    حالا میشه نتیجه گرفت که حتی اگر یک روز زودتر هم بفهمند که ما چه کاری را انجام خواهیم داد باز این کار را ما از زمان بچگی تا به حال با رشد مغزی و پرورش مغز خودمان انجام داده ایم که حالا باعث شده تا امروز ما این تصمیم رو بگیریم
    همینطور احساسات هورمون ها امواج محل زندگی حتی خوردن غذاها یا قرص ها بر روی تصمیمات و هورمون ها و امواج مغزی ما تاثیر گذارند
    موضوع بعدی اصل عدم قطعیت هایزنبرگ در مورد الکترون هاست حالا ذرات ریزتر که جای خود دارند

  50. در رابطه با قبول جبر و رد اختیار حتی اگر نتوان اختیار را رد کرد با ابزار و مکانیزم های پیچیده و با پیشرفت های قابل ملاحظه امروزی به مراتب وزنه جبر را سنگین تر میبینیم و باز این خود دلیلی بر توفق جبر بر اختیار است هر چند علم کنونی در اثبات کامل ( رد اختیار ) ناتوان باشد . جبر را در اصطلاح می توان موجَبیّت نیز نامید، با ضرورت و اصل علیت و عدم تخلف معلول از علت تامه ارتباط تام دارد، یعنی امکان و اختیاری در عالم نیست و انسان نیز، مانند سایر کائنات ، در افعال و اعمال و حرکات و سکنات خود، از جمله اعمال و افعالِ به اصطلاح اختیاری ، محکوم ضرورت و تحت تأثیر عوامل و علل داخلی و خارجی است و چون آن عوامل تحقق یابند، به اجبار آنها، صدور اعمال و افعال از انسان واجب و ضروری می گردند استدلال اینکه در وهله نخست در ما میل به فعلی به وجود می آید و منجر به تصمیم وسپس منجر به انجام فعل می شود در ظاهر امر درست به نظر میرسد ولی همیشه با ورود نقص به یک امر مطلق مطلق بودن آن امر نقض می شود مثال های بیشماری وجود دارد که ناقض اختیارند مغز در عالم خواب میل و تصمیم و حرکت و فعل و …….را همه با هم به منصه ظهور میرساند و آن هم بدون کمترین نقشی از اختیار شیئی به سرعت به طرف ما پرتاب میشود و ما در کسری از ثانیه به صورت شرطی عکس العمل نشان میدهیم ( بر هم زدن چشم ) در موارد پیچیده تر اینکه عوامل و فاکتورهای متعددی در طبیعت باعث واکنش مغز و انجام فعلی میشوند که ممکن است اختیار درجمع این اسباب کم وزن ترین سبب باشد مثال ( دو نفر شطرنج باز را در نظر بگیرید یکی فوق العاده حرفه ای و دیگری فردی مبتدی فرد حرفه ای با چند حرکت خاص و از پیش طراحی شده در ذهن خود طرف مقابل را در تنگنایی قرار می دهد تا حرکتی طبق خواست او انجام دهد و او حالا مهره اش را میزند حال اگر از فرد مبتدی سئوال کنند که آن حرکت را چه کسی انجام داده به احتمال زیاد می گوید خودم با اراده و اختیار انجام داده ام در حالی که نخست کلی از تصمیم ها در ذهن طرف مقابل نقش میبندد و به اجبار محیط شطرنج حرکات خود را منطبق نموده و به فعل رسانده است سئوال دیگر اینکه اگر روح و دل موثر در تصمیم و یا تصمیم گیرنده اند ( چرا مغز در دو مورد مشابه بدون تاثر دل و روح دو رفتار متفاوت از خود نشان می دهد دو نفر را که ما نسبت به آنها در دل خود به دلایلی عشق و نفرت داریم زمانی را که ضربه ای به مغز وارد کرده و آن را شدیدا مصدوم می کنیم حال با توجه به اینکه روح و دل و ضمیر ما هنوز کاملا سالم است ولی نوع احساس و برخورد ما به آن اشخاص دیگر اصلا مثل قبل نیست بلکه کاملا هم امکان دارد یکسان باشد و به هر دو آنها بی اختیار لبخند بزنیم مطلق آن آواز خود از شه بود
    گرچه از حلقوم عبداﷲ بود مولوی

  51. من با نظر آرش جان موافقم به اين علت كه شايد همه اعمال روزانه و روتين در مغز قبل از عمل تصميم سازي شده و انجام مي پذيرد حال بياييم از منظر ديگر نگاه كنيم كه تمام تصميمات ما مي تواند ما را به انداختن سكه منتهي كند در حالي كه مي توانستيم مسير مشخص را بدانيم .
    زماني كه انسان خود را در جريان ناآگاهانه زندگي خود رها كند ديگر نمي توان در مورد خود آگاهي صحبت كرد همانند چوبي كه در يك دريا شناور است .

  52. اگر اختیار توهم باشد پس آگاهی که اختیار هم برآمده از آن است نیز توهم است پس اگر آگاهی توهم باشد چطور نسبت به متوهم بودن خود آگاه شده اید شما از واژگانی استفاده میکنید باعث ایجاد دور وتسلسل در استدلال شما میشوندآنچه که مشخص است این است که ما توسط اعضای فیزیکی خود کاری را انجام میدهیم و آنها نیز توسط مغز کنترل میشوند حال سوال اینجاست که مغز توسط چه چیزی کنترل میشود توسط روح ؟ توسط نویز پس زمینه کیهانی ؟ توسط فرایند های شیمیایی و کوانتومی …؟

  53. هنگامی که ما قصد انجام عملی را داریم ابتدا میل به انجام آن در ما پدید می آید سپس اراده به انجام آن میکنیم آنگاه است که الگوی امواج مغزی شکل میابند آیا اگر ما به جای انتخاب مثلا چپ یا راست از طریق فشردن کلیدی به صورت فیزیکی در آزمایشات مذکورآنرا فقط در ذهن خود انتخاب نماییم باز هم آزمایشگر میتواند از قبل بگوید که ما چه خواهیم اندیشید اگر یک آزمایشگر بتواند چنین حدثی بزند پس او میتواند از آینده عمل ما آگاه باشد در نتیجه اوما را کنترل کرده است پس اگر اراده را به صورت نسبی تعریف کنیم بدین شکل که هر که آگاهتر باشد به صورت نسبی دارای اراده بیشتری است میتوانیم بگوییم که آزمایشگر مذکور از ما آزادتر است ولی او نیز از جنس ماست و هیچ برتری بر ما ندارد و فقط با دستگاهی غیر موثر ما را رصد میکند که تعیین کننده نیست زیرا در انتخاب ما اثر ندارد پس سطح اراده او با ما برابر است یا حتی ما خود میتوانیم اپراتور همان دستگاه باشیم که بر روی خود آن ازمایشرا انجام بدهیم تا حدس بزنیم که قصد داریم چه عملی را انجام بدهیم که البته تا حدودی مسخره به نظر میرسد حال اگر به همین تریتب به صورت سلسه مراتبی ادامه دهیم متوجه میشویم که ماصاحب هر سطح از ارده نسبی هستیم پس به صورت حدی میتوانیم صاحب اراده حقیقی باشیم

    1. نظر جالبی بود. از یه جایی مغز شروع به ساختن خاطره انجام عمل اختیاری می کنه. اگه شما در سلسله نورونهای قبل از این اتفاق تحریک ایجاد کنی که منجر به عمل بشه اتفاقا خاطره یک عمل اختیاری ثبت می شه. و این آزمایش اتفاقا انجام شده است. یعنی به صورت فعال با مغز در ارتباط باشی.

  54. سکه ای پرتاب می کنید اگر شیر آمد از سمت راست می روید و اگر خط آمد به سمت چپ می پیچید. آیا انتخاب مسیر جبری است یا تصادفی؟
    جبرگرایی علمی با جبرگرایی پارانرمال تفاوت دارد جبرگرایی علمی نمی گوید که وقتی شما سکه را پرتاب می کنید از روز ازل نوشته شده که شیر می آید یا خط بلکه می گوید شیر یا خط آمدن به فیزیک جرکت سکه و اندرکنش آن با محیط بستگی دارد که اگر آن را بدانیم دیگر پرتاب سکه تصادفی نخواهد بود.
    چبرگرایی در مورد انسان می گوید ژنتیک یک انسان خاص همواره نسبت به یک کنش محیطی خاص، واکنشی خاص ابراز می کند.
    اما در مورد آزمایش بنجامین لیبت، واضح است که دست یا پا تصمیم گیرنده نیستند بلکه این مغز است که تصمیم ساز است و 300 میلی ثانیه سرعت واکنش فرد نسبت به تصمیم اتخاذ شده است و …