بیگ بنگ: انسان حتی نمی‌تواند دو دقیقه در فضا زنده بماند، اما در سال 2007 دو گونه تاردیگرید به فضا ارسال شد. آنها زنده به زمین بازگشتند. تاردیگریدها به گروهی از گونه‌های بی‌مهرۀ بسیار کوچک اطلاق می‌شود که در همه جای کره زمین، زندگی می‌کنند.

به گزارش بیگ بنگ، در واقع، این جانداران ریز در همه جا حضور دارند (حیاط پشت خانه یا یک پارک محلی، قله کوه، زیر دریا و حتی در آتش‌فشان). دکتر “جان استون” اخترزیست‌شناس از دانشگاه مک‌مستر در مقاله‌ای مختصر نوشت که این موجودات در سخت‌ترین شرایط به بقای خود ادامه می‌دهند. آنها قادرند به مدت 14 روز در دمای منفی 180 درجه یا حتی به مدت 30 دقیقه در دمای بالای 151 درجه زنده بمانند.

دکتر استون افزود: « تاردیگریدها حتی می‌توانند در مقابل تابش 5000 گری نیز مقاومت کنند. این در حالی است که تابش  5 تا 10 گری انسان را از پای در می‌آورد. تاردیگریدها اگر به مدت 30 سال در حالت انجماد قرار داشته باشند، می‌توانند کماکان زنده باشند. البته برخی می‌گویند آنها بطور بالقوه می‌توانند تا 100 سال نیز در حالت ِ انجماد باشند.» آیا می‌توان از تاردیگرید بعنوان جان‌سخت‌ترین موجود روی زمین یاد کرد؟ 8 نفر از زیست‌شناسانی که تاردیگریدها را مطالعه کردند، به این سوال پاسخ دادند. 63 درصد از آنان پاسخ‌شان مثبت بود. یعنی هنوز تردید بر سر این پرسش وجود دارد. بگذارید آموخته‌های خود را از کارشناسان در اختیار شما خوانندگان بگذاریم.

چرا تاردیگریدها اینقدر شکست‌ناپذیر هستند؟

وقتی شرایط زندگی سخت و بغرنج باشد، تاردیگریدها به صورت یک توپ گرد در می‌آیند. آنها درون این توپ به صورت متوقف شده جای می‌گیرند؛ حالتی که از آن با عنوانِ علمی «کریپتوبیوز – یا مخفی‌شدگی» یاد می‌کنند. آنها در حالت کریپتوبیوز حرکت نمی‌کنند، رشد یا تولید مثل انجام نمی‌دهند، اما از خود در برابر شرایط بغرنج محافظت می‌کنند. بسته به نوع شرایط، کریپتوبیوزهای مختلفی می‌تواند وجود داشته باشد. «آنیدروبیوز» حالتی است که تحقیقات بسیاری درباره آن انجام داده‌اند. در این حالت، وقتی آب نباشد، از مردن سلول‌ها جلوگیری می‌شود.

اگر سلول‌ها از بین بروند، DNA، غشاء و بسیاری چیزهای دیگر آسیب می‌بینند. وقتی برخی از حیوانات وارد حالت آنیدروبیوز می‌شوند، سلول‌های‌شان با قندی به نام ترهالوز پر می‌شود؛ تا زمانی که مجدداً آب پیدا شود، این قند از محتوای سلول محافظت می‌کند. آنیدروبیوز در سال 1702 در تاردیگریدها کشف شد؛ یعنی زمانی که یک دانشمند به نام «آنتون ون لیون هوک» تاردیگریدی را که در سقف خانه‌اش پیدا کرده بود، خشک کرد و سپس به احیای آن پرداخت. تاردیگریدها می‌توانند تقریباً به مدت 30 سال بدون دسترسی به غذا یا آب در حالت کریپتوبیوز به زندگی خود ادامه دهند.

تاردیگریدهای دریایی شکست‌ناپذیر نیستند

بیش از 1400 گونه شناخته شده وجود دارد و هر کدام از آنها توان متفاوتی در مقاومت با انواع مختلف کریپتوبیوز دارند. زیست‌شناس – ویلیام میلر – از دانشگاه بِیکر گفت: « تاردیگریدهای ساکن خشکی در کریپتوبیوز مقاومت بسیار بالایی به نابودی دارند؛ اما تاردیگریدهای دریایی و آب شیرین نشانی از کریپتوبیوز ندارند و فناپذیر هستند.» به طور مشابه، تنها بعضی از تاردیگریدها قادر به تولید قند ترهالوز هستند؛ این ماده قندی از سلول‌ها در طی آنیدروبیوز محافظت می‌کنند. آن دسته از تاردیگریدهایی که فاقد این مادۀ قندی هستند، شاید ترفندهای دیگری برای محافظت از خودشان در شرایط سخت داشته باشند؛ مثلاً پروتئین‌های خاصی که به ماده شیشه مانند تبدیل می‌شوند تا از سلول‌ها محافظت نمایند. برای درک این مجموعه از ابزارهای بقا باید تحقیقات بسیاری انجام داد.

تاردیگریدها مقاومت بسیار بالایی در برابر تغییرات محیطی دارند. آنها از خیلی از جانداران کره زمین قوی‌تر هستند. تاردیگریدها در حوزۀ اخترفیزیک نیز مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. برای مثال، دانشمندان به دنبال بررسی این احتمال هستند که برخورد یک سیارک به زمین می‌تواند باعث نابودی تاردیگریدها شود یا خیر. با این حال، این بدان معنا نیست که تاردیگریدها در برابر همه چیز مقاوم هستند و هیچ چیز نمی‌تواند آنها را از بین ببرد.

تاردیگریدها در مقابل نخ‌سان‌تباران(نماتدها)

دکتر “دنیس پرسون” گفت: « تاردیگریدها بی‌تردید یکی از مقاوم‌ترین جانداران کره زمین هستند. اما آنها به سادگی از بین می‌روند. قارچ‌ها، آغازیان و سایر جانوران از تاردیگریدها تغذیه می‌کنند.» اگرچه تاردیگریدها از مقاومت بالایی در بسیاری از زمینه‌ها برخوردارند، اما عفونت و شکارچیان از جمله تهدیدهای عمده برای جان تاردیگریدها هستند.

در بررسی این موضوع که آیا تاردیگریدها شکست‌ناپذیرترین موجودات زمین هستند یا خیر، باید اطلاعات زیادی دربارۀ رقابت کسب کنیم. یک اکولوژیست به نام “دکتر دیگو فونتانتو” بیان کرد: «برخی حیوانات دیگر نیز می‌توانند در شرایط بغرنج به حیات خود ادامه دهند. از جمله آنها می‌توان به نخ‌سان‌تباران و چرخ‌داران اشاره کرد که دارای راهبرد، زیست‌گاه و اندازۀ بدن مشابهی با تاردیگریدها هستند. این جانداران به اندازۀ تاردیگریدها در مقابل خشک‌شدگی و انجماد دوام می‌آورند؛ حتی در برخی موارد بهتر از تاردیگریدها عمل می‌کنند.» نخ‌سان‌تباران(Nematode) یکی از بزرگ‌ترین شاخه‌های جانوران است که گونه‌های آن کرم‌هایی لوله‌شکل و انعطاف‌پذیر و فاقد بند و مژه یا تاژک است و پوستک غیرزنده دارند.

نخ‌سان‌تباران در سال‌های گذشته مورد مطالعه تعداد بسیاری از دانشمندان قرار گرفته‌اند. دکتر «گراهام باد» اظهار داشت: «رکورد بقا در وضعیت بی‌آبی به یک نماتد به نام Tylenchus polyhypnus تعلق دارد که 39 سال می‌باشد. در کل، چون جانداران مختلف دارای قابلیت‌های بقای مختلفی در شرایط مختلف هستند، نمی‌توان به یک گونه خاص اشاره کرد که بیشترین مقاومت را داشته باشد.» در پایان لازم به ذکر است که شاید تاردیگریدها جان‌سخت‌ترین موجودات زمین باشند، اما آنها در برابر همه تهدیدات و خطرات دوام نمی‌آورند. به باور برخی از کارشناسان، نخ‌سان‌تباران رقبای جدیِ تاردیگریدها در زمینه تصاحب رکورد مقاومت در شرایط سخت هستند.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com