بیگ بنگ: یک تیم بین‌المللی از دیرینه‌شناسان چینی و آمریکایی موفق به یافتن مقادیر بالایی از جیوه در رسوبات دریاییِ متعلق به دوره پرمین در چندین نقطه از جهان شده است. این یافته با ارائه شواهد قانع کننده‌ای اعلام میدارد که فوران‌های آتشفشانی باید عامل اصلی در انقراض گسترده در اواخر دوره پرمین باشد که به 252 میلیون سال قبل بازمیگردد.

به گزارش بیگ بنگ، کشف این میزان زیاد جیوه در سنگ‌های 252 میلیون ساله در نقطه‌های مختلف جهان، شواهدی را برای این نظریه غالب ارائه می کند که فوران‌های آتشفشانی باعث انقراض گسترده در اواخر دوره پرمین گردید. این انقراض که با عناوینی مثل مرگ بزرگ و انقراض پرمین-تریاسه هم شناخته می شود، بزرگترین رویداد انقراض گسترده در تاریخ زمین به شمار می آید.

این رویداد فاجعه‌آمیز باعث کشته شدن تقریبا 96% از کل گونه‌های دریایی در طول بازه هزار سال شد. انتظار می رود دلیل اصلی این انقراض با اختلال‌ها و بی‌نظمی‌های زیست محیطی شدید مرتبط باشد؛ این بی نظمی‌ها نیز از فوران یک سامانه آتشفشانی موسوم به «دام‌های سیبری» سرچشمه می گیرند. بسیاری از فوران‌ها در آتشفشان‌های استوانه‌ای شکل اتفاق نیفتادند، بلکه در روزنه‌های بزرگی در سطح زمین روی دادند. این فوران‌ها منجر به پیدایش رسوبات عظیمی از زغال سنگ شده و بخار آب را به درون اتمسفر آزاد کردند. سرانجام، رسوبات دریایی در اطراف سیاره فرود آمده و سرآغاز رویدادی شد که به عصر دایناسورها معروف است.

دکتر «جون شِن» نویسنده اصلی مقاله و محقق در دانشگاه علوم زمین چین گفت: «فعالیت‌های آتشفشانی، از قبیل انتشار گازهای آتشفشانی و احتراق ماده آلی، منجر به آزادسازی حجم بالایی از جیوه به سطح زمین شد. وقتی فوران‌های آتشفشانی بزرگ و انفجاری روی می دهند، میزان بسیار زیادی از جیوه به اتمسفر آزاد می شود. جیوه یک شاخص و شناساگر نسبتا جدیدی برای محققان است و به موضوع داغی برای بررسی اثرات آتش فشان بر رویدادهای بزرگی در تاریخ زمین تبدیل شده است.»

محققان از دندان‌های تیز فسیل شده موجوداتی به نام «کونودنت‌ها» برای تعیین سن سنگ‌هایی که جیوه در آنها رسوب شده بود، استفاده کردند. به مانند بسیاری دیگر از موجودات در سیاره زمین، کونودنت‌ها در اثر این رویداد فجیع از صحنه روزگار پاک شدند. فوران‌ها تا 3 میلیون متر مکعب خاکستر به هوا پرتاب کرد.

پروفسور «آلگو» اظهار داشت: «در واقع، فوران‌های موسوم به دام‌های سیبری آن قدر مواد به هوا پرتاب کرد که دمای زمین را تا متوسط 10 درجه سانتی‌گراد افزایش داد. گازهای گلخانه‌ای هم در میان این مواد بودند. آب و هوای در حالِ گرمایش احتمالا یکی از بزرگترین عوامل در انقراض گسترده بوده است. انتظار می رود باران‌های اسیدی هم نقش منفی داشته و اقیانوس‌های کره زمین را اسیدی کرده باشند. هرچقدر آب گرمتر باشد، نواحی مرده بیشتری در اثر کمبود اکسیژن حل شده شکل می گیرد.»

وی افزود: «به نظر من، تغییر وضعیت دمایی بعنوان اصلی‌ترین عامل در انقراض بوده است. با افزایش اسیدیته و نفود سایر مواد سمی به محیط زیست، شرایط رو به وخامت هم گذاشته است. شدت زیاد مهم نیست، این مدت زمان است که نقش پررنگی دارد. با تداوم این رویداد، فشار بیشتری بر محیط وارد آمده است. از این رو، زمین فرصت اندکی برای بازسازی خودش داشته است چرا که این رویدادهای مهیب منجر به نابودی تنوع زیستی میشده است. نشانه‌های مربوط به جیوه گویای آن است که فوران‌های دام‌های سیبری باعث بروز فاجعه عظیمی شده‌اند.» این مقاله در مجله Nature Communications منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com