معناي جهان و آفرينش از نگاه فيزيكدانان ( قسمت اول )
جملات تحريكآميز استيون واينبرگ (1) در كتاب «سه ثانيه اول»، بحث جدي را در مورد معناي حيات به جريان درآورد. او نوشته است:
««هر چقدر كه جهان بيشتر قابل درك به نظر برسد، بيشتر هم بيمعني به نظر ميرسد. تلاش براي درك جهان يكي از چيزهايي است كه سطح زندگي انسانها را از بيهودگي كمي فراتر ميبرد»». واينبرگ اقرار كرده كه از بين تمام جملاتي كه نوشته، اين جمله عكسالعملهاي غضبناكي را برانگيخته است. او بعدها نيز با ارائه نظرات خود مجادله ديگري را برانگيخت:
««با وجود يا عدم وجود مذهب، انسانهاي خوب ميتوانند درست و افراد بد شيطاني رفتار كنند. اما براي اينكه افراد خوب كارهاي شيطاني انجام دهند، آنوقت مذهب لازم است»». ظاهراً واينبرگ ميل شيطاني مشخصي به تحريك اذهان داشته و مايل است افرادي را كه ادعاي بينش در معناي كيهاني جهان دارند، مورد تمسخر قرار دهد. او اقرار ميكند كه:
««براي سالهاي متمادي من در مورد مسائل فلسفي يك بيذوق شاد بودم»».
او همانند شكسپير عقيده دارد كه ««جهان به مثابه يك صحنه نمايش است. اما فاجعه در متن نمايشنامه نيست! فاجعه اين است كه متني وجود ندارد»».
واينبرگ در حقيقت نظريات دانشمندي به نام ريچارد داوكينز (2) از آكسفورد را منعكس ميكند. زيستشناسي كه اظهار داشته است:
««در دنيايي با نيروهاي فيزيكي كور … برخي افراد آسيب ميبينند و برخي ديگر شانس ميآورند و شما نه ميتوانيد دليل يا قانوني براي آن بيابيد و نه حتي عدالتي. جهاني كه ما مشاهده ميكنيم، ويژگيهايي دارد كه در صورت نبود هرگونه طرح، هدف، شيطان و اعمال خوب نميتوان از آن جز لاقيدي بيرحم و كور انتظار داشت»».
در اصل واينبرگ مبارزهاي را ترتيب داده است. اگر انسانها عقيده داشته باشند كه جهان هدفي را دنبال ميكند، در اين صورت اين هدف چيست؟
زماني كه ستارهشناسان در پهنه وسيع كيهان جستجو ميكنند، با ستارگان غولپيكري مواجه ميشوند كه بسيار از خورشيد ما بزرگترند و در جهاني كه طيميلياردها سال به شدت در حال انبساط بوده، متولد شده و ميميرند. سخت است ببينيم تمام اينها چگونه به دقت هماهنگ شده تا سكونت انسانها روي يك سياره كوچك كه به دور يك ستاره گمنام ميچرخند، ممكن شود.
اگرچه جملات او خشم زيادي را برانگيخته است، دانشمندان معدودي در مواجهه با او برآمدند. با اين حال زماني كه آلن لايتمن و روبرتا براور با گروهي از كيهانشناسان برجسته مصاحبه كردند و از آنها پرسيدند كه آيا با نظر واينبرگ موافق هستند يا خير، در كمال تعجب تنها تني چند از آنها ارزيابي غمافزاي واينبرگ از جهان را پذيرفتند. يكي از دانشمنداني كه كاملاً با واينبرگ موافق بود، ساندرا فِيبر از رصدخانه ليك و دانشگاه كاليفرنيا در سانتاكروز بود كه گفته است:
««من باور نميكنم جهان براي انسانها خلق شده باشد. زمين، سيارهاي است كه از طريق فرايندهاي طبيعي ايجاد شده است و به عنوان بخشي از تداوم بيشتر اين فرايندهاي طبيعي، حيات و حيات هوشمند ظاهر شدهاند. دقيقاً به همين روش، من فكر ميكنم كه جهان نيز در نتيجه برخي فرايندهاي طبيعي ايجاد شده است و ظهور ما در آن، نتيجه كاملاً طبيعي قوانين فيزيك دربخش مشخصي از جهان است. به عقيده من مفهوم تلويحي نهفته در مسئله اين است كه نيروي محركي وجود دارد كه هدفي فراتر از وجود انسان را دنبال ميكند. من به اين عقيده ندارم. بنابراين فكر كنم كه سرانجام با واينبرگ موافق هستم كه از ديدگاه انسان اين كاملاً بيهوده است»».
اما گروه بزرگتري از كيهانشناسان تصور ميكنند واينبرگ از اساس دچار اشتباه شده و جهان هدفي دارد. حتي اگر نميتوان در مورد آن سخن گفت.
پروفسوري در دانشگاه هاروارد به نام مارگارت گلر گفته است:
««من در مورد زندگي اينگونه فكر ميكنم: شما زندگي ميكنيد و زمان آن هم كوتاه است. مسئله اين است كه تا جايي كه ميتوانيد تجربه كسب كنيد. اين چيزي است كه سعي دارم انجام دهم. من سعي ميكنم مردم را تربيت كنم»».
برخي از آنان حقيقتاً در ساخته خداوند، وجود نقطه هدفي را باور دارند. دان پيج از دانشگاه آلبرتا، دانشجوي سابق استيون هاوكينگ گفته است:
««بله من معتقدم مطمئناً هدفي وجود دارد. درست است كه از تمام اهداف اطلاعي ندارم ولي فكر ميكنم يكي از آنها اين است كه خدا انسان را آفريد تا همدمش باشد. يك هدف بزرگتر ممكن است اين باشد كه آفرينش، باعث تجليل از خدا ميشود»».
او ردپاي خدا را حتي در قوانين موجز فيزيك كوانتوم نيز مشاهده ميكند:
«« قوانين فيزيك از بعضي جهات مشابه دستور زباني به نظر ميرسند كه خداوند براي استفاده انتخاب كرده است»».
چالرز مايسنر از دانشگاه مريلند، يكي از پيشروان اوليه در تحليل نظريه نسبيت عام اينشتين با پيج موافق است:
«« احساس من اين است كه در مذهب، موارد متعددي وجود دارد، مثل وجود خدا و اخوت انسان كه حقايق جدي هستند كه يك روز خواهيم آموخت و آنها را مورد تقدير قرار ميدهيم. شايد در يك زبان متفاوت و مقياس متفاوت … بنابراين فكر ميكنم كه حقايق واقعي وجود دارند و از نظر حسي عظمت جهان معني پيدا ميكند و سرانجام ما را به احترام و تكريم خالق وا ميدارد»».
ادامه دارد …
برگرفته از کتاب جهان های موازی – میچیو کاکو
پی نوشت:
1- Steven Weinberg
2- Richard Dawkins
اصلاحیه:خط 13درون اشیا به بیرون اشیا اصلاح شود
باسلام واحترام دوستان …دنیای امروز دنیایی علم و تجربه است وفیزیک با همه شاخه هایش حرکت میکند نکته ظریف این گفتار و مقاله های جدید یک چیزه واون اشاره کوچک وزیبا از دیدگاه فیزیک با بعد فلسفی که اصلا در حیطه فیزیک نیست.واین بسیار حساس وتامل برانگیزه .جهان علم کلام و عرفان و فلسفه با هرکدام چند قرن جای خود را به اختر فیزیک و کوانتوم و…..داده است ولی نهایتا هرکدام انسان را از دریچه خود باجهان اشنا میکنند وهرکدام جایگاه خود را دارند واگر جامعه ای باز داشتیم یک حکیم ایرانی نیاز بود که همه را با نظریه Mو Fادغام کند و بگوید:خداوند در درون اشیا است نه به یگانگی ودر درون اشیا است نه به بیگانگی .ومقوله زمان ومکان وابعاد هستی را در قالبی نو مطرح کند .سوال ابوسعید ابوالخیر از ابن سینا:ای شیخ ره حقیقت ای کان سخا/مشکلی دارم جوابی فرما/گویی که خدا بود ودگر هیچ نبود /چون هیچ نبود بگو کجا بود خدا.
میدونم خیلی وقت از این مطلب گذشته اما نستونستم بی تفاوت از کنارش بگذرم.در جواب اقای فربد باید گفت:اگه دانشمندانی مثل پروفسور کاکو و هاوکینگ نبودن من و شما الان از علم فیزیک هیچی نمیدونستیم.این کاکو و هاوکینگ امثال ان ها هستند که در کنار کارهای تخصصی فیزیک که من و شما از ان ها هیچی نمیفهمیم چهار تا کتاب عامه فهم هم برای ما تالیف میکنند تا ما هم بفهمیم در دنیای شگفت انگیز اطرافمان چه میگذرد…پس باید قدردان ان ها نیز باشیم…گمان نمیکنم که وقتی شما کتاب های ترجمه شده کاکو را با مبغی زیر بیست هزار تومان خرید میکنی از لحاظ مالی سودی به حال ایشان داشته باشد.
کاکو فقط مستند میسازه ؟؟؟ ببخشید اما همین مستند ساختن هم ، همین نگرش زیبا به جهان و آینده بشر هم توانایی زیاد می خواد که خیلیا از پسش بر نمیان . گذشته از اون استیون هاوکینگ علاوه بر کتاب های عمومی ، در عرصه فیزیک بی نهایت عالی عمل کرد . کی میگه فقط بلده کتاب بده ؟ بخش اعظمی از دانسته های ما پیرامون سیاهچاله ها به خاطر هاوکینگه ! معادله آنتروپی سیاهچاله از هاوکینگ بود . کسی با معادله آنتروپی سیاهچاله و شرط بنده با ساسکیند باعث طرح اصل جهان هولوگرافیک شد ، هاوکینگ بود . اون فقط کتابای عمومی نمی نویسه مثلا کتاب ساختار بزرگ مقیاس فضا زمان از ایشون کاملا تخصص هست . یا مثلا میچیو کاکو در نظریه ریسمان جز برترین هاست و کسیه که کتاب تخصصی هم مثل نظریه میدانهای کوانتومی رو نوشته . افرادی مثل هاوکینگ و کاکو هستند که انسان رو به زیبا ترین درک نسبت به جهان می رسونند و این اشتباه محضه که اونها رو شیاد و دستاورد هاشون رو بی ارزش تلقی کنید ……
واینبرگ تنها نظرشو گفته
بعد من با این جملتون که”’ ظاهراً واینبرگ میل شیطانی مشخصی به تحریک اذهان داشته و مایل است افرادی را که ادعای بینش در معنای کیهانی جهان دارند، مورد تمسخر قرار دهد. او اقرار میکند که:
««برای سالهای متمادی من در مورد مسائل فلسفی یک بیذوق شاد بودم»».”’ کاملا مشکل دارم.
حواسمون باشه که داریم در مورد آدمی حرف میزنیم که عکم فیزیکو متحول کرد، و ایشون مثل آقای کاکو نیستن که علمو بذارن کنار و شروع کنن به درست کردن مستند و نوشتن مطالب برای عامه و یا نوشتن کتاب های (مثل کتابی که شما معرفی کردین) که هیچ ارزش علمی پیش دانشمندان نداره.
آقای واینبرگ هنوز که هنوزه مقالات طراز اول نظریه میدان و کیهان شناسی مینویسن، و آدمی مثل کاکو در حدی نیست که بخواد عقاید ایشونو (که تنها عقاید هستن و نه اصول علمی ) به این سادگی و به این لحن زننده نقد کنن.
فکر میکنم آدمایی مثل کاکو ،تو فیزیک فقط پول درآوردن از راه چاپ کتابای بی اساسو فهمیدن، که باعث تأسف جامعه علمیه ( نمونه دیگشم آقای هاوکینگ)
به نظر من هم آقای کاکو و هم پروفسور هاوکینگ دو تن از دانشمندان صاحب نظر و خبره ای هستند.
مستند علمی ساختن و کتاب نوشتن دلیل نمیشه که شما بخواهید به خاطر اون از این دو دانشمند انتقاد کنی.
در ضمن مگه شما در چه حدی هستی که میگی کتابهای ایشان بی اساس بی ارزشه؟و اینکه مگه رفتی از تک تک دانشمندان دنیا سوال کردی در مورد کتابهای ایشان؟
به نظر من اون کسی که باعث تاسف جامعه ی علمی هستن شما و امثال شماست که اینقدر بی اساس و مضحک در مورد دانشمندان اظهار نظر می کنند.
با میلاد موافقم
ببخشید ولی همین شمایید که فیزیک رو خدشه دار می کنید
تو اصلا نمیدونی هاوکینگ کی هست و چه افتخاراتی داره حالا ازش نقد میکنی؟
کی گفته میچیو کاکو از فیزیک پول در میاره؟ اگه این طوری بود که نمی رفت دکترای فیزیک بگیره .میومد مثل امثال شما ها چرت و پرت کتاب می کرد پولش به جیب می زد . برید اول فکر کردنو یاد بگیرید بعد حرف بزنید
سلام
من یک وبلاگ علمی دارم که برای اون نیاز به حساب بالاترین دارم ایا شما می توانید برای من بفرستید
toseyyedali[at]gmail.com
من با نظر واینبرگ موافقم خیام هم پیش از شبیه این همین مطالب را بیان کرده است. البته برای بعضی آدمهای ترسو پذیرفتنش مشکل هست شاید به دلیل باورهایی که از دوران کودکی به ما یاد میدهند