معرفی کتاب: در تبیین جهان
بیگ بنگ: استیون واینبرگ در این کتاب به طور مفصل و خارج از ساختارگرایی اجتماعی به تاریخ علم فیزیک و اخترشناسی پرداخته است. وی معتقد است تاریخ علم جالبترین موضوع در تاریخ بشریت است.
نام اصلی: To explain the world: to discovery of modern science
در تبیین جهان: کنکاشی در پیشرفت و تکوین علوم جدید
نوشته: استیون واینبرگ
ترجمه: یاشار مجتهدزاده، امیرنظام امیری
ناشر: سبزان
موضوع: تاریخ علم
چاپ اول: 1394
تعداد صفحه: 412
واینبرگ در بخشی از پیشگفتار کتاب نوشته:
من یک فیزیکدان هستم نه مورخ، ولی طی چند سال اخیر به شدت به تاریخ علم علاقمند شدهام. این یک داستان فوقالعاده و یکی از جذابترین آنها در تاریخ بشر است. دانشمندان زیادی هم هستند از جمله خود من که از این تاریخ بهرهبرداری فراوانی برده اند. دانش قدیم می تواند کمک و راهنما برای تحقیقات امروزی باشد. همچنین دانش حاصل از تاریخ علم، انگیزهای برای پیشبرد کارهای فعلی بسیاری از دانشمندان است. امدواریم که تحقیقات ما نیز بخش هر چند کوچکی از تاریخ بزرگ علوم طبیعی محسوب شود.
با اینکه در کارهای قبلیام اشاراتی به تاریخچه علم داشتهام، در این کتاب بیشتری روی فیزیک و نجوم از حدود قرن نوزدهم تا به امروز متمرکز شدهام. هر چند در این دوران چیزهای تازه فراوانی آموختهایم، اهداف و استاندارهای علوم فیزیک خیلی تغییر نکردهاند. اگر فیزیکدانان در سال 1900 ، از مدل استاندارد کیهانشناسی یا فیزیک ذرات بنیادی آگاهی داشتند، می توانستند موضوات جالبی را کشف کنند، ولی دانشمندان در جستجوی قوانینی بودند که دارای فرمولبندی ریاضی باشند و از نظر تجربی نیز مورد تایید قرار گرفته باشند تا بتوانند پدیدههایی را که وجود دارند، توصیف نمایند.
مدتی قبل تصمیم گرفتم که خیلی عمیقتر درباره دوران اولیه تاریخ علم، زمانی که اهداف و استاندارهای علمی هنوز به شکل فعلی درنیامده بودند، تحقیق کنم. طبق رسوم آکادمیک، هرگاه میخواهیم در مورد موضوعی چیزی فرا بگیریم، داوطلبانه به تدریس درباره آن موضوع می پردازیم. طی یک دهه اخیر، در دانشگاه تگزاس بارها و بارها کلاسهایی درباره تاریخچه فیزیک در مقطع کارشناسی و برای دانشجویانی که هیچ پیش زمینهای دربارۀ علوم، ریاضیات یا تاریخ نداشتهاند، دایر کردهام. این کتاب حاصل مقالات و درسهایم در این کلاسهاست. ولی با گذشت زمان، توانستم مطالبی فراتر از یک روایت ساده، گردآوری کنم. این کتاب چشماندازی است از فعالیتهای دانشمندان عصر جدید، درباره علوم قدیم.
نظر دانشمندان درباره این کتاب:
کتاب در «تبیین جهان» یک اثر بسیار شگفت انگیز است. این کتاب تاریخ سرد و بیروح علم را به یک موضوع جذاب و خواندنی بدل کرده است. این کار دشوار و طاقتفرسا تنها از یک دانشمند باهوش، با تجربه و متعهد مانند استیون واینبرگ برمیآید.
ایان مک ایوان
استیون واینبرگ که یکی از برجستهترین فیزیکدانان جهان است، سفری استادانه به تاریخ علم از دوران باستان تاکنون داشته، این کتاب نه تنها مطالبی درباره ماهیت جهان را آشکار میکند بلکه چگونگی دستیابی بشر را به این آگاهی و دانش توضیح میدهد. این اثر با نثر شیوا و آهنگین خود، خوانده را هرچه بیشتر به درک و فهم جهان ترغیب میکند.
-برایان گرین
میتوان گفت که واینبرگ فاتحانه و با لیاقت کامل جایزه نوبل را دریافت کرده، او دانشمندی بسیار باهوش و یک فیزیکدان نظری روشنفکر است.
– ریچارد داوکینز
استیون واینبرگ یکی از موفقترین و بزرگترین دانشمندان حال حاضر در جهان است. در جمع همین دانشمندان نیز او از جایگاهی رفیع و بیهمتا به عنوان یک دانشمند، پژوهشگر و یک نویسنده بی بدیل برخوردار است. هیچکس نتوانسته بهتر و بیشتر از واینبرگ سهمی در موضوعات علمی و آشکار کردن رابطه علم با اجتماع داشته باشد.
– لاورنس کراوس
فهرست مطالب
بخش اول: فیزیک یونانیان
1-ماده و شعر
2-موسیقی و ریاضیات
3-حرکت و فلسفه
4-فیزیک و فناوری در دوران هلنی
5-دانش باستان و مذهب
بخش دوم: نجوم یونانیان
6-کاربردهای نجوم
7-اندازهگیری ابعاد خورشید، ماه و زمین
8-مسئله سیارات
بخش سوم: قرون وسطی
9-اعراب
10-اروپا در قرون وسطی
بخش چهارم: انقلاب علمی
11-حل مسئله منظومه شمسی
12-شروع آزمایش
13-تجدیدنظر در روش های علمی
14-قوانین نیوتن