موجبيت يا دترمينيسم واژه‌ي عليت در قرون اخير در ميان فيزيك‌دانان به اين معني به كار رفته است كه اطلاع دقيق از حالت فعلي يك سيستم فيزيكي، براي پيش‌بيني آينده‌ي آن كفايت مي‌كند. به عبارتي ديگر، در جهان قوانين غير قابل تغييري وجود دارند كه به كمك آنها مي‌توان به‌طور يگانه، آينده‌ي هر سيستم فيزيكي…

اثر فوتوالكتريك – قسمت اول ظاهراً فهم اثر فوتوالكتريك ساده است. نور به عنوان يك موج الكترومغناطيس كه به سطح خارجي صفحه‌ي فلزي مي‌تابد، بر الكترون‌هاي اضافي اثر كرده و آنها را به نوسان درمي‌آورد و دامنه‌ي نوسان بر اثر تابش مداوم پرتو تابشي رفته رفته زيادتر شده، لذا انرژي الكترون‌ها از حد لازم براي…

بیگ بنگ: ماكسول، هرتز و چند دانشمند ديگر، پايه‌هاي اين نظريه را كه نور، موج الكترومغناطيسي است، استحكام بخشيدند. پديده‌هايي نظير تداخل، پراش و قطبش، ماهيت موجي نور را تأييد كردند.

« هدف از فيزيك‌دان بودن اين نيست كه بياموزيم چگونه چيزها را محاسبه كنيم، بلكه هدف اين است كه اصولي را كه بر طبق آن جهان كار مي‌كند، بشناسيم. » ادوارد ويتن، فيزيك‌دان برجسته‌ي آمريكايي (در ابراز مخالفت خود با تفكرات ابزارانگارانه تعبير كپنهاگي)

بیگ بنگ: دو فرض اينشتين، يعني اصل نسبيت و اصل ثبات سرعت نور، پيامدهاي عجيب و غريب بي‌شماري به دنبال داشته‌اند، اما تقارن زيبايي در اين نظريه وجود دارد. اين احتمال مي‌رود كه ناظران مختلف، برداشت‌هاي گوناگوني از جهان داشته باشند. ممكن است بر سر طول، زمان، جرم يا چيزهاي بنيادين ديگر با هم توافق…

بیگ بنگ: در آوريل 1987، چترباز سقوط آزاد، گرگوري رابرتسون در حين سقوط متوجه شد كه دوست چتربازش، دبي‌ويليامز، بر اثر ضربه‌اي كه در برخورد با چترباز سومي ديده بود بي‌هوش شده است و نمي‌تواند چترش را باز كند. رابرتسون كه در آن زمان خيلي بالاتر از ويليامز بود و هنوز چترش را باز نكرده…

شاعران مي‌گويند كه علم، زيبايي ستاره‌ها را ضايع مي‌كند، چون‌كه آن‌ها را صرفاً كره‌هايي از اتم‌ها و مولكو‌ل‌هاي گاز مي‌دانند. البته هيچ چيز «صرفِ» خودش نيست. من هم مي‌توانم ستاره‌ها را در آسمان شب كوير ببينم و شكوهشان را حس كنم. اما آيا كمتر از آني كه هست مي‌بينم يا بيشتر؟ عظمت افلاك، تخيلم را…

بیگ بنگ: مي‌دانيم كه نور ماهيت موجي دارد. اما رفتارهاي ديگري از نور نيز مشاهده شده‌اند كه بر پايه‌ي آنها، نور به صورت سِيلي از ذرات منتشر مي‌شود. مثلاً اگر در عكس‌برداري از نقش تداخل، به مدت چشمگيري از يك پرتو بسيار ضعيف تك‌فام، و يك تقويت‌كننده‌ي الكترونيكي، استفاده شود، در آغاز كار، نقش به…

بیگ بنگ: « دنياي متمدن نابود مي‌شود»اين عبارت، احتمالاً نخستين چيزي نيست كه دوست داريد وقتي كتابي را براي خواندن انتخاب مي‌كنيد، با آن مواجه شويد. اما حقيقت دارد. بشريت و تمام حيات موجود در عالم، رو به نابودي است. مهم نيست كه تمدن ما چقدر پيشرفته شود، مهم نيست كه روزي بتوانيم فن‌آوري جهش…

تجزيه‌ ناپذيري سيستم‌هاي كوانتومي طبق اين اصل سيستم‌هاي كوانتومي، خواص ذاتي (مستقل از مشاهده) را ندارند. يعني سيستم كوانتومي و وسايل مشاهده، يك واحد تجزيه‌ناپذير مي‌سازند و در نتيجه خواصي كه به سيستم نسبت مي‌دهيم، در واقع متعلق به مجموعه‌ي سيستم و وسيله‌ي اندازه‌گيري است. به قول فاينمن: « در مكانيك كوانتومي، يك رويداد مجموعه‌‌اي…

بیگ بنگ: كتاب حاضر گزارشي دست اول از نحوه‌ي شكل‌گيري پروژه‌اي است كه آن نامه‌ي تاريخي اينشتين به روزولت، راه‌انداز طراحي و اجراي آن شد. پروژه‌ي سري «منهتن‌ديستريكت» با هدف ساختن بمب اتمي در آمريكاي جنگ‌ جهاني دوم، پروژه‌اي كه مجريان آن علاوه بر دست‌يابي به هدف اصلي خود، توانستند روش رام و مهاركردن آن…

عليت در فيزيك كلاسيك اين امر كه هر حادثه معلول علتي است در فيزيك كلاسيك بدين صورت تعبير مي شد كه در صورت فهم و علم به حالت فعلي يك سيستم، قادر به پيش بيني آينده آن خواهيم بود. منظور از فهم در اين تعبير، تعيين و اندازه گيري دقيق تمامي كميت هاي سيستم در…

فيزيك عشق‌بازي با جان جهان است. فيزيك فرصت شناورشدن در ژرفاي ذرات تا كرانه‌هاي ناپيداي كرات است، لذت اين سفر را از دست ندهيم. – ريچارد فاينمن –    

بیگ بنگ: كار مايكلسون و مورلي، نيمي از مشكل نور را حل كرد كه توضيح انتشار نور بدون استفاده از رسانه اتر براي حمل موج بود. اما هنوز گير ديگري وجود داشت. اينبار نوبت معادلات ماكسول بود. اين معادلات در توصيف چگونگي رفتار ميدان‌هاي الكتريكي و مغناطيسي و نور شايد مهم‌ترين دستاورد فيزيك در قرن…