بیگ بنگ: تیم کوچکی از اخترشناسان موفق به یافتن روش تازه‌ای برای مشاهدۀ هاله‌های گریزان “ماده تاریک” شده‌اند که کهکشان‌ها را احاطه می‌کند؛ آنها در این راستا از تکنیکی استفاده کردند که 10 برابر دقیق‌تر از بهترین روش‌های قبلی است.

به گزارش بیگ بنگ، دانشمندان در حال حاضر تخمین می‌زنند که تا 85 درصد از جرم موجود در کیهان نامرئی است. امکان مشاهدۀ این “ماده تاریک” به صورت مستقیم وجود ندارد، زیرا مثل ماده معمولی با نور برهم‌کنش ندارد؛ ماده معمولی در تشکیل ستاره‌ها، سیاره‌ها و حیات در زمین نقش دارد. پس چطور می‌توان یک چیز نامرئی را مورد اندازه‌گیری قرار داد؟ کلید مسئله این است که اثر گرانشی اندازه‌گیری شود که ماده تاریک ایجاد می‌کند.

“پل گوری”، دانشجوی دکتری در دانشگاه فناوری سوئین‌ برن که سرپرستی تدوین مقاله را بر عهده داشت، گفت: «مثل این است که به پرچم نگاه کنی تا به میزان وزش باد پی ببری. نمی‌توان باد را مشاهده کرد، اما حرکت پرچم به ما نشان می‌دهد که باد با چه شدتی در حال وزیدن است. ما در تحقیقات جدیدمان قصد داریم بر روی همگرایی گرانشی ضعیف تمرکز کنیم که یکی از ویژگی‌های نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین است. ماده تاریک تصویرِ هر چیزی را که پشت آن قرار داشته باشد، به میزان ناچیزی تحریف می‌کند.»

استادیار “ادوارد تیلور” بیان کرد: «این تاثیر تا حدی به خواندن روزنامه از درون پایه لیوان شیشه‌ای شباهت دارد. همگرایی گرانشی ضعیف یکی از موفق‌ترین راه‌ها برای ترسیم نقشه‌ محتوای ماده تاریک در کیهان است. اکنون یکی از تیم‌های تحقیقات دانشگاه سوئین‌بورن از تلسکوپ 2.3 متری در استرالیا استفاده کرده تا آن دسته‌ از کهکشان‌های در حال چرخشی را ترسیم نماید که با همگرایی گرانشی قابل مشاهده و بررسی است. از آنجا که می‌دانیم ستاره‌ها و گاز قرار است چگونه درون کهکشان‌ها حرکت نمایند، تا حدی می‌دانیم که کهکشان‌ها چه شکل و شمایل و ویژگی‌هایی خواهد داشت. با اندازه‌گیری میزان تحریف تصاویر کهکشان واقعی می‌توان به این نتیجه رسید که چه مقدار ماده تاریک می‌تواند مشاهدات‌مان را تبیین کند.»

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این اطلاعات مربوط به سرعت چه نقش موثری در اندازه‌گیری دقیق‌ترِ اثر همگرایی گرانشی دارد. “گوری” در پایان افزود: «با این روش ِ جدید برای مشاهدۀ ماده تاریک، امیدواریم بتوانیم تصویر شفاف‌تری از محل ماده تاریک بدست آوریم و ببینیم چه نقشی در شکل‌گیری کهکشان‌ها دارد. ماموریت‌های فضایی آتی ناسا از قبیل تلسکوپ فضایی نانسی گریس رومن و تلسکوپ فضایی اقلیدس آژانس فضایی اروپا نیز با هدف اندازه‌گیری خاصی طراحی شده‌اند که شکل صدها میلیون‌ کهکشان‌ در آنها منظور شده است. تاریخ نشان داده که این اقدامات علمی همیشه ثمربخش بوده است.» جزئیات این تحقیق در ماهنامه جامعه سلطنتی اخترشناسی منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: phys.org