بیگ بنگ: وقتی بحث حیات بیگانه وسط می‌آید احتمالات بسیار خوب هستند: تریلیون‌ها کهکشان با میلیاردها میلیارد ستاره و سیاره- قطعا حیات باید جای دیگری هم وجود داشته باشد.

به گزارش بیگ بنگ، با در نظر داشتن این برتری، محققان زمان‌ زیادی را صرف جستجوی آسمان‌ کرده‌اند تا مدرکی از اینکه تنها نیستیم پیدا کنند. دامنه‌ی این کار از جستجو برای سیگنال بیگانگان تا کشف شواهدی غیرمستقیم از حیات بر روی سیارات دیگر بوده است. لحظات نویددهنده‌ی کمی با چندین سیگنال وجود داشته‌اند که در نگاه اول حامل نشانه‌هایی از حیات ِ بیگانه بوده‌اند. نتیجه‌گیری، معمولا از قبل پیش‌بینی شده است: خطایی در تجهیزات زمینی و غیره…

اگرچه بعضی از سیگنال‌ها بدون توضیح باقی مانده‌اند. آنها از تمام توضیحات منطقی دوری می‌کنند و از این‌رو تمام ذهن‌ها ناچارا به یک چیز فکر می‌کنند: آیا این کار بیگانگان است؟ جواب تا به حال « نه» بوده است اما شاید، کسی آن بیرون وجود دارد که به ما سیگنال ارسال می‌کند. اگر جستجو نکنیم شاید هیچ‌وقت پاسخ آن را ندانیم. و در سامانه‌ی خورشیدی خودمان اشاره‌هایی تجربی داشتیم که شاید تنها نباشیم. بعضی از سیارات به نظر می‌رسند محیط‌های نیمه‌زیست‌پذیر دارند، چه یک اقیانوس در زیرسطح سیاره یا شرایط باستانی زمین‌گونه. اولین تشخیص حیات می‌تواند در هر جایی باشد یا شاید هیچ‌وقت هم این اتفاق نیافتد. هر دوی آن‌ها به طریق خودشان شگفت‌انگیز هستند. حالا نظر اخترشناسان معتبر جهان را در خصوص احتمال تماس بیگانگان در گذشته، با زمین را بررسی می‌کنیم.

سیگنال اسرارآمیز از یک ستاره‌ی خورشیدمانند

در ماه می سال 2015 سیگنالی عجیب تشخیص داده شد که بعدا باعث به وجود آمدن سر و صدای زیادی در اینترنت شد. این سیگنال توسط تلسکوپ رادیویی راتان ۶۰۰ در روسیه کشف شد که از ستاره‌ای در فاصله‌ی ۹۴ سال نوری با ما به نام ۱۶۴۵۹۵ HD می‌آمد.

این سیگنال رادیویی به این علت جالب بود که به شدت قدرتمند بود و پیشنهاد می‌داد که یک پدیده‌ی طبیعی نیست. این سیگنال آن‌قدر قدرتمند بود که حتما لازم بود توسط تمدنی پیشرفته( نوع ۲ در مقیاس کارداشف که مقیاسی فرضی برای اندازه‌گیری پردازش فنی یک تمدن است) ایجاد شده باشد. این نیرو با کل انرژی مصرفی تمام بشریت برابر بود و مستقیما به سمت ما فرستاده شده بود.

متعاقبا این ستاره توسط گروهی از تلسکوپ‌ها، منجمله تلسکوپ‌هایی که توسط موسسه‌ی SETI-ستی(جستجو برای هوش فرازمینی) اداره می‌شدند؛ تحت نظر قرار گرفت. اگرچه سردرگمی‌هایی هم وجود داشت، چون روسیه‌ای‌ها در اعلام خبر کشف سیگنال تاخیر داشتند و باعث شده بود مشاهدات بعدی را سخت و دشوار کند. در سال بعدش هیچ چیز خاصی از ستاره دیده نشد. خبر بد برای جستجوکنندگان حیات هوشمند این بود که گروهی از روسیه که روی سیگنال تحقیق می‌کردند گفتند به طور قریب به یقین این سیگنال از یک ماهواره در مدار زمین آمده است. معمولا وقتی به دنبال سیگنال‌ها هستیم اخترشناسان مراقب هستند تا تداخلات دیگر از اشیاء زمینی را حذف کنند، اما در این مورد مثل اینکه از دستشان در رفته بود. 

سیگنال وآو(wow)!

احتمالا یکی از پیچیده‌ترین سیگنال‌هایی که دریافت کرده‌ایم، سیگنال وآو! است که هنوز بعد از گذشت ۴۰ سال هیچ توضیح قانع‌کننده‌ای برایش نداشته‌ایم. توضیحات زیادی ارائه شدند، اما تاکنون هیچ کدام قانع‌کننده نبودند. این سیگنال در تاریخ ۱۵ آگوست ۱۹۷۷ توسط اخترشناسی به نام “جری اهمن” تشخیص داده شد که از تلسکوپ رادیویی گوش بزرگ استفاده می‌کرد. این سیگنال قدرتمند با بسامد ۱۴۲۰ مگاهرتز( گسیل طبیعی هیدروژن) انتقال داده شده بود و به مدت ۷۲ ثانیه ادامه داشت. این سیگنال از مسیر صورت فلکی کمان یا قوس می‌آمد و آن‌قدر غیرطبیعی بود که باعث شد اهمن دور آن را با علامت وآو! خط بکشد.

با توجه به بسامد، بعضی پیشنهاد دادند که شاید این یک انتقال از طرف بیگانگان بوده باشد چون از بسامد هیدروژن( شایع‌ترین عنصر هستی) استفاده کردند و به نظر حرکت هوشمندانه‌ای است. در حالی که افراد زیادی از نظریه‌ی بیگانگان خوش‌شان آمده بود، بقیه پیشنهادهای دیگری می‌دادند. برای مثال می‌توانست به سادگی خوانشی از یک ابر هیدروژنی در اطراف یک دنباله‌دار بوده باشد.

افرادی هم تداخلات زمینی را پیشنهاد می‌دادند، البته این بسامد یک بسامد محافظت‌شده است؛ بسامدی که نمی‌توان انتقال داد و باعث می‌شد احتمال این ایده کم باشد. چند دهه گذشته و هنوز نمی‌دانیم چه چیزی باعث ایجاد این سیگنال شده است و این سیگنال هیچ‌وقت دوباره مشاهده نشد، اما در سال ۲۰۱۲ خودمان سیگنالی را به همان جهت سیگنال وآو! فرستادیم؛ بنابراین شاید آنها برایمان دوباره چیزهایی بنویسند.[راز چهل ساله سیگنال وآو]

نزدیک‌ترین سیاره‌ی زمین‌سان

آیا حیات بر روی نزدیک‌ترین سیاره به سامانه‌ی خورشیدی ما وجود دارد؟ این سوالی است که اخترشناسان امیدوارند به زودی با بررسی جزئیات پروکسیما بی به آن پاسخ دهند. این سیاره به دور ستاره‌ی پروکسیما قنطورس می‌گردد که تنها ۴.۲ سال نوری با ما فاصله دارد و نزدیک‌ترین ستاره به خورشید ماست. اگر این سیاره سکونت‌پذیر باشد احتمال دارد که بتوان حیات را هم روی سطح‌اش تشخیص داد.

کشف پروکسیما بی در سال ۲۰۱۶ اعلام شد و از آن زمان دانشمندان بر سر اینکه آیا این احتمال وجود دارد که زیست‌پذیر باشد یا نه بحث و گفتگو کرده‌اند. این سیاره ۱.۳ برابر اندازه‌ی زمین است و تنها در فاصله‌ی ۵ درصدی مدار زمین به دور خورشید به دور ستاره‌اش می‌گردد ولی چون ستاره‌ی مادرش کوتوله‌ی سرخ بسیار کم‌نورتری است، پروکسیما بی می‌تواند در دامنه‌ی زندگی ستاره‌اش قرار داشته باشد. اگرچه چیزهای زیادی وجود دارد که درباره‌ی کوتوله‌های سرخ نمی‌دانیم. احتمال دارد آنها بیشتر در معرض شراره‌های ستاره‌ای قرار داشته باشند که این امر می‌تواند وجود حیات بر روی پروکسیما بی را زیر سوال ببرد.

همچنین نمی‌دانیم که آیا آنها انرژی کافی برای حمایت سیاره از حیات را تامین می‌کنند یا نه. اگر اینطور باشد احتمال دارد قادر باشیم نشانه‌هایی از حیات را با مطالعه‌ی جو سیاره ببینیم. می‌توانیم این کار را با توجه به درخشش شفق در هنگام برخورد ذرات ستاره به سیاره انجام دهیم. رنگ شفق تولید شده به ما می‌گوید چه گازهایی در جو سیاره وجود دارد. برای مثال اکسیژن تا حدی مسئول درخش سبز شفق قطبی ماست. البته تشخیص مستقیم حیات اینجا می‌تواند سخت و دشوار باشد.

ترجمه: امیرحسین سلیمانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: مجله all about space شماره‌ 71

ادامه دارد »»»