بیگ بنگ: آنچه دانشمندان نقطه‌ی سرد می‌نامند ناحیه‌ای در تابش پس زمینه است که به طور غیر عادی سرد است و از زمان بیگ بنگ تاکنون وجود دارد. پوشش تابشی که تابش پس زمینه‌ی کیهانی(CMB) نام دارد پر از تغییرات درجه حرارت ظریف است و نقطه‌ی سرد که در آن قرار دارد همچون رازی برای دانشمندان که نمی‌توانستند دلیل سردتر بودن این نقطه نسبت به اطراف آن را توضیح دهند باقی مانده است.

به گزارش بیگ بنگ، اختلاف دمای این نقطه- 0.00015 سلسیوس سردتر از اطراف آن- دانشمندان را به این سمت سوق داده بود که پیشنهاد دهند نقطه‌ی سرد می‌تواند به دلیل یک ابرخلاء بسیار بزرگ که به اندازه‌ی 1.8 میلیارد سال نوری گسترده است به وجود آمده که به طور تخمینی شامل 10000 کهکشان گم شده است. این بزرگترین خلاء در نوع خود است که نسبت به بقیه‌ی کیهان 20 درصد ماده‌ی کمتری دارد، اما بر اساس یک مطالعه‌ی جدید که ستاره‌شناسان دانشگاه دورهام در انگلیس انجام داده اند، نقطه‌ی سرد ممکن است به هیچ عنوان حاصل ابرخلاء نباشد.

تیم تحقیقاتی با استفاده از تلسکوپ انگلیسی-استرالیایی انتقال به سرخ 7000 کهکشان را بررسی کرده و نموداری از منابع نوری که به دلیل گسترده شدن جهان از زمین دور می‌شوند رسم کرده‌اند. آنها می‌گویند با این مجموعه‌ی جدید از داده‌ها هیچ ابرخلائی قادر به توضیح نقطه‌ی سرد در نظریه‌ی استاندارد کیهانی نمی‌باشد. محققان پیشنهاد می‌دهند که نقطه‌ی سرد به جای ابرخلائی عاری از کهکشان از تعدادی خلاء کوچکتر ساخته شده است که این خلاءها توسط خوشه‌های کهکشانی در برگرفته شده‌اند.

ساختار این شبکه شبیه به کفی از حباب‌های صابون است. محققان می‌گویند چگالی کلی ماده‌ در خلاءهای کوچکتر در نهایت مشابه با چگالی کیهان در خارج از نقطه‌ی سرد می‌باشد. “روری مکینز” که یکی از اعضای تیم تحقیقاتی است می‌گوید:« خلاءهایی که ما شناسایی کرده‌ایم قادر به توضیح نقاط سرد در نظریه‌ی استاندارد کیهان شناسی نیستند. احتمال دارد برخی مدل‌های غیر استاندارد برای ارتباط دادن این دو در آینده پیشنهاد شوند، اما داده‌های ما محدودیت‌های قدرتمندی بر روی هر تلاشی در این راستا قرار داده است.»

محققان می‌گویند شانس یک در پنجاهی وجود دارد که ناحیه‌ی سرد به دلیل تغییرات تصادفی تحت مدل استاندارد کیهانشناسی پدید آمده باشد. اما از این احتمال پایین که بگذریم ممکن است لازم باشد دنبال توضیحاتی عجیب و غریب برای چگونگی تشکیل نقطه‌ی سرد باشیم. “تام شانکس” ستاره شناس عضو تیم تحقیقاتی می‌گوید:« شاید هیجان انگیزترین توضیحات این باشد که نقطه‌ی سرد حاصل برخورد میان جهان ما و حباب جهانی دیگر باشد.» ایده‌ی چند جهانی که بر اساس آن جهان ما در جباب خود و جهان‌های موازی دیگر نیز در حباب خود قرار دارند در حال حاضر فقط در قلمرو فرضیه است. اما دانشمندان همیشه به دنبال شواهد عجیب و غریب در جهان می‌باشند تا بتوانند از این ایده حمایت کنند. نوسانات در تابش زمینه‌ی کیهانی گاهی به عنوان مثالی در این رابطه مطرح می‌شود.

محققان اذعان می‌کنند که شواهد مستقیمی در نتایج آنها مبنی بر تایید این احتمال وجود ندارد اما آنان همچنین اشاره می‌کنند که در حال حاضر که احتمال وجود ابرخلاء حذف شده است احتمالات دیگر حتی اگر غیرطبیعی باشند، قدرت گرفته‌اند. شانکس می‌گوید:« اگر علاوه بر آن جزئیات بیشتر از آنالیز تابش زمینه‌ی کیهانی این نظریه را تایید کند نقطه‌ی سرد می‌تواند اولین گواه چندجهانی  باشد و ممکن است میلیاردها جهان دیگر همچون جهان ما وجود داشته باشد.»

به عبارت دیگر در حال حاضر هنوز نمی‌دانیم چگونه نقطه‌ی سرد پدید آمده، اما هر چه بیشتر در مورد نقطه‌ی سرد و تابش زمینه‌ی کیهانی بدانیم ممکن است دروازه‌ای جدید به سوی علمی جدید به رویمان باز شود و برای فهمیدن این احتمال بسیار هیجان زده هستیم. جزئیات بیشتر این پژوهش در“یادداشت های ماهانه انجمن نجوم سلطنتی” منتشر شده است.

ترجمه: معصومه رحیمی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com