احتمالاً تاکنون چیزهایی درباره جهان های موازی شنیده اید. بر اساس نظریات مطرح در کیهان شناسی، این جهان ها در واقع حوزه های فضا-زمانی مستقلی از جهان ما هستند. این حوزه های فضا-زمانی مستقل در ابعادی فراتر از چهار بُعد فضا-زمانی جهان ما در پهنه بیکران کائنات شناورند.

شاید تصور کنید که همه این جهان ها از جهان ما بسیار دور هستند و در فواصل فراکیهانی نسبت به جهان ما قرار گرفته اند اما لزوماً چنین نیست. هرچند شاید باور نکنید ولی در واقع برخی از این جهان های موازی ممکن است حتی از فاصله‌ای که شما هم‌اکنون از صفحه مانیتور خود دارید هم به شما نزدیک‌تر باشند! اما ببینیم چگونه؟

راز این معمای شگفت انگیز به حدود دو دهه قبل باز میگردد. در سال 1995 میلادی، دو فیزیکدان به نام‌های ادوارد ویتِن (1) از موسسه مطالعات پیشرفته پرینستون آمریکا و پائول تاونسند (2) از دانشگاه کمبریج انگلستان، نسخه‌های مختلف نظریه مشهور اَبَرریسمان را در فیزیک تعمیم داده و با این کار، نظریه جدیدی به نام “نظریه M” را ارائه دادند (M حرف اول واژه “مادر” یا “اسرارآمیز” به زبان انگلیسی است).

بر مبنای نظریه M، کل هستی، یازده بعدی است که ده بعد آن، ابعاد مکانی و یک بعد آن، بعد زمان است (3). این هستی یازده بعدی مجموعاً حوزه نامتناهی و اسرارآمیزی به نام ابرجهان را تشکیل می‌دهد. براساس نظریه M، جهان ما در واقع یک حباب – یا بهتر بگوییم، یک ابرحباب – چهار بعدی شناور در ابرجهان است. اما برمبنای نظریه M علاوه بر ابرحباب جهان ما، اَبَرحباب ها یا جهان‌های بی‌شمار دیگری نیز در گستره ابعاد بالاتر اَبَرجهان شناورند ولی ازآنجائیکه این جهان‌ها در خارج از ابعاد جهان ما واقعند متوجه حضور آنها نمی‌شویم.

Parallel_Universe_by_VisionGfx

برای درک بهتر این موضوع و با توجه به آنکه ذهن بشر نمی‌تواند بیش از سه بعد مکانی را تجسم کند، مسأله را به یک بعد کمتر تقلیل می‌دهیم تا قابل تجسم باشد. فرض کنید جهان ما بجای سه بعدی، دو بعدی بود (مثلاً مثل سطح یک کُره). در این صورت ما انسان ها نیز موجوداتی دو بعدی بودیم که در این جهان یعنی روی سطح این کُره زندگی می‌کردیم. در این مثال، جهان‌های دیگر همانند کُره‌های دیگری هستند که در عرصه بیکران ابرجهان سه بعدی شناورند. آدم‌های دو بعدی هیچ درک و تصوری از بعد سوم ندارند. به همین دلیل هم حتی اگر برخی از این کُرات – یا همان جهان‌های دیگر – به کُره آنها بسیار نزدیک هم باشند، بازهم آنها متوجه حضورشان نخواهند شد. این آدم‌های دو بعدی ممکن است با تلسکوپ‌هایشان قادر باشند تا دوردست‌های روی سطح کُره (جهان) خودشان را هم ببینند ولی از حضور کُرات دیگری که ممکن است حتی بغل گوششان باشند بی‌خبرند. به همین ترتیب ما هم هرچند با تلسکوپ‌های قدرتمند خود می‌توانیم تا مرزهای افق کیهانی جهان خود را رصد کنیم اما از وجود جهان‌های دیگری که ممکن است فقط یک قدم با ما فاصله داشته باشند بی‌خبریم.

بدین ترتیب برمبنای نظریه M در کیهان شناسی نوین، جهان ما با جهان های ناپیدای بیشماری احاطه شده است. این جهان های اسرارآمیز و ناپیدا در واقع ممکن است همان جهان هایی باشند که فلاسفه، حکما و روشن بینان عصر کهن از دیرباز با مضامینی نظیر جهان های غیبی، هفت آسمان و … به وجود آنها اشاره کرده بودند. برخی از این جهان ها ممکن است از جهان ما بسیار دور باشند و برخی دیگر ممکن است در همین یک قدمی جهان ما باشند.

اما آیا روزی سفر به این جهان‌های موازی محقق خواهد شد؟ آیا می‌توان پیامی را به این جهان‌ها ارسال و یا از آنها دریافت کرد؟ آیا این جهان ها بر روی جهان ما تأثیر می گذارند و از جهان ما تأثیر می پذیرند؟ چند جهان دیگر غیر از جهان ما در پهنه کائنات وجود دارد؟ آیا در سایر جهان ها هم مثل جهان ما موجوداتی زندگی می کنند؟…
اینها برخی از سوالات شگفت انگیزی هستند که همچنان ذهن بشر را به چالش می کشند.

پی نوشت:
1- Edward Witten
2- Paul Townsend
3- البته بر اساس برخی از نسخه های ارائه شده از این نظریه، حتی زمان هم بیش از یک بُعد دارد

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

34 دیدگاه

  1. فقط اینو میدونم که ی روز من همراه برادرزاده که تقریبا همسنیم رفته بودیم داخل ی پناهگاه خیلی قدیمی خداروشاهدمیگیرم با چشامون دیدیم که ی موجودی تقریبا نیم متری شبیه انسان ولی زشت تر بعداز چشم تو چشم شدن باهاش بدن من برادرزاده واسه چند دقیقه قفل شد جوری که نمی تونستیم حتی پلک بزنیم،دیدیم اون موجود رو هوا پرواز کرد واز سقف بتنی با سر خارج شد و از دید ما ناپدید شد.الان میفهمم جهان چند بعدی یعنی چه؟چطورتونست از سقف عبور کنه اصلا اون چی بود که ما دیدیم

  2. درود.به نظر من طرح این مثال کره برای درک کردن ابعاد بیشتر از پایه غلطه…یعنی جواب نمیده،نمیتونه برای فکر ساده سازی انجام بده..وقتی داریم از دو بعد و سطح حرف میزنیم نباید در مورد حجم هایی مثل کره حرفی بزنیم..کره در حالت پوسته شکل هم (اگر فرض کنیم فضا زمان جهان ما تخت نیست و کره شکله) باز نیاز منده به سه بعده….اگه بخوایم مختصات یک نقطه رو تو این سطح کره دو بعدی مثال بدیم،میشه با دو تا پارامتر مشخص کرد مکان اون ذره روی کره کجاست؟؟؟؟ دو بعد یعنی تخت….صفحه؛هرچیزی که با دو مختصات طول و عرض میشه مکانش رو تعیین کرد…شاید بهتر بود از شخصیت های کارتونی برای واضح درک کردن چند بعدی استفاده میشد….اما باز هم من خودم درک نکردم که چطور ممکنه با جرم و حواس خودمون؛هیچ تاثیری از این دنیاهای دیگه نزدیک بهمون رو درک نکیم….جرم این دو دنیا که باید با هم کنش کنه،،،مگر اینکه اون دنیا کلا تابع موج آحتمالکوانتومی کاملا متفاوت با فرکانس تابع موج احتمال دنیاب ما رو داشته باشه و تنها چیزهایی که در اون فرکانس موج احتمال و ذره هستند بتونند بر هم دیگر کنش کنن….

  3. نکته اینجاست که چیزی به نام بعد وجود ندارد چون همه چیز دیدنی سه بعدی هستند علت وجود سه تا بعد هم اینکه ما داخل زمان و گرفتار تفاوت گذاشتن میان زمان ها هستیم و گرنه چیزی یا وجو داره یا ندارد یا دیده می شود یا نمی شود…

  4. اطلاعات کافی نبود.. مثلا ده بعد مکانی را تعریف نکردید. ما فقط سه تا آنها می شناسیم.

  5. هر چی بیشتر در مورد فیزیک فکر میکنی بیشتر ازش لذت میبری، بیشتر به آرامش میرسی و بیشتر میفهمی که “هنوز چیزی نمیدونی”
    هیچ دینو مکتبی نمیتونه به اندازه ی فیزیک انسانو به خدا نزدیکتر کنه و به سمت خداشناسی سوق بده

  6. با سلام خدمت تمامی دوستان
    نظریه m نظریه ای هست که بر طبق آن ما باید فضا و زمان را در هم بشکنیم تا از یک بعد به بعد دیگر برویم وشاید سیاره،جهان ویا کهکشان های نزدیک ما در یکی از این بعد ها پنهان شده باشند که برای این کا ما باید بتوانیم سفینه ای با سرعت 2 تاتیکل بر ثانیه بسازیم که 200 برابر سرعت نور است و ان را در یک مسیر دارای اکسیژن قرار دهیم و در یک لحظه ان را با یک پروتن در یک زاویه خاصت بر خورد دهیم تا خلع میان دو بعد ایجاد شود و تازه باز هم معلوم نیست افراد داخل سفینه زنده بمانند و اگر زنده بمانند ممکن است به 1000 دلیل علمی دیگر از بین بروند والبته سرعت و زاویه و مقدار وزنی پروتن از رابطه k+sin<2alfa * omega*jthqg *مقایس سرعتی سفینه*2nبه توان بی نهایت در 4الفا دو تقسیم بر جاذبه در توان بی نهایت در فاصله زمین تا جو -مقابله هوا +فشار سفیه در الفا 2m در m بهتوان دو در 3m-2.7 در مقدار سوخت سفینه در عدد اتمی ماده در 360 درجه

    پایان

  7. برای درک بهتر این پدیده لطفا کتاب (جهان های موازی ) میچیو کاکو رو مطالعه کنید
    یک موضوع هم اینکه کسی با مدرکش علمش ثابت نمیشه !

  8. اگر به ابعادبالاتر اعتقاد داریم حتما باید قبول کنیم که جهان ما جزء کوچکی از ابعاد بالاتر است.
    ما در جهان 9 بعدی زندگی می کنیم این جهان 9بعدی ترکیب شده از میلیاردها میلیارد ذرات
    حال اگر ابرجهان 27 بعدی باشد که هست باید از میلیاردها میلیارد جهانهای 9بعدی درست شده باشد

  9. یک نکته: باور کنید غیرممکن غیرممکن است و ممکن ممکن!
    در فضای علمی و در یک بحث علمی و میان این افراد اهل دانش، مایه تعجب و شرمندگی است که بارها تکرار میشود که ((غیرممکن وجود ندارد)) یا ((هیچ چیز غیرممکن نیست)).
    این جمله قصار آخری که ((فقط غیرممکن غیرممکنه))، بزرگترین ابهام تاریخ فلسفه را برطرف کرده و استنتاجی ماورایی ارایه کرده است. دوست عزیز! ای کاش در ادامه میگفتید ((و فقط ممکن ممکنه)). به این ترتیب این مشکل تاریخی به طور کامل و برای همیشه حل میشد.
    علمای عزیز! اموری وجود دارند که وقوعشان شدنی نیست و بواقع نشدنی هستند و راهی هم نیست و باور کنید اگر جان بکنیم هم واقع نمیشوند و با معجزه هم مشکل حل نمیشود. باور کنید!
    این مشکل عمومیت دارد و از عوام جامعه تا علما و متفکران و … دچار آن هستند. حکایت این مشکل مربوط به زمانهای دور است. آدمیان این سرزمین از دوران کهن اشتیاقی چشمگیر به تن آسایی و تنبلی داشتند و از این رو، بیشتر کارهای شدنی را در زمره امور غیرممکن پنداشتند تا از انجام آنها خلاص شوند و اینگونه، هر چه بود غیرممکن شد. حاکمان به تازیانه توسل جستند و چون زور برآمد، آدمیان به ناچار تلاش نمودند و وقتی بدیدند که امری نشدنی با تلاش محقق شد، به حیرت دچار گشتند. پس بیشتر تلاش کردند و نشدنی ها از پی هم شدنی گشتند و مایه حیرت. بدین ترتیب، نیاکان ما صاحب این فهم ناقص گشتند که اگر تلاش باشد، هر غیرممکنی ممکن میشود.
    دوستان! امور غیرممکن وجود دارند. بیشمار و بیشمار و بیشمار!

    1. شما با چیزی به نام سینگیو لاریتی آشنا هستید ؟؟؟؟؟؟؟
      یک مطلب لطفا مدیر سایت درباری اون بذاره دیگران هم آشنا بشند

  10. هرچیزی در فیزیک ممکنه کل کائنات توسط خدا براساس قوانین فیزیک زیباوبی نقص خلق شده نظریه M هم همینو میگه بنظر من فرزندان ما هم در اینده با همین قوانین حاکم برهستی سفر در زمان ایندرو تجربه خواهند کرد. فقط غیرممکن غیرممکنه.

  11. سلام دوستان
    از لحاظ افراد متغیر نظریه ریسمان هم متغیرا پیچیدست پیچیدگی نظریه ریسمان همانند پیچیدگی مغز و تفاوت افکار هر انسان با نظرات گوناگونه
    درسته تا به امروز نظریه ریسمان نه تایید و نه رد شده
    پس بهتر اینه که منتظر خلاقیت باشیم که متاسفانه ما فقط منتظر این هستیم که یک نفر دیگه مسائل رو حل کند و ما مصرف کننده باشیم
    حالا سوال اینجاست که…؟ ریسمان؟؟؟

  12. تا چند سال ديگه براي بشر اين مسايل عادي ميشه چون گذشت زمان ثابت كرده كه
    كار نشد نداره

  13. در صدد داوری درباره ی نظریه ی M نیستم ؛ اما این را میدانم که آنچه که در فلاسفه و دین تعبیر به “هفت آسمان” یا غیره میشود ، نمیتواند با این نظریه تطبیق داشته باشد. به دلیل عدم قابلیت ِ ماده نسبت به گنجایش ِ ماوراء طبیعت. لازم به ذکر است این نکته را باید در پرتو چارچوب اندیشه ی فلسفی ِ معهودالذکر (آن فلسفه ایکه قائل به هفت آسمان است) درک کرد و گرنه به سادگی میتوان این سخن را نپذیرفت….

  14. سلام خدمت همه دوستان عزیزم
    وقتتون بخیر من هم مثل خیلیا فقط به فیزیک علاقه دارم و همیشه حسرت میخورم که به دلیل نا اگاهی رفتم یک رشته دیگه درس خوندم من بیشتر با نظر احمد موافقم بحث جهان های موازی یا نظریه M یا جهان هولوگرافیک فقط در حد فرضیه هستن ولی به هرحال فرضیه های قوی ای هستن که میتونه برخی از پدیده هارو توضیح بده من کتاب جهان های موازی میچیو کاکو رو خوندم البته تو اون کتاب 400 صفحه ای از همه چی حرف زده اما در مورد اثبات جهان های موازی دلایل محکمی ذکر نشده و فقط گفته الزامات نظریه کوانتوم هست…
    خود نظریه کوانتوم هم که واقعا حیرت انگیزه و تا به حال تو هیچ ازمایش شکست نخورده فقط تو مقیاس زیراتمی صادقه حداقل به چشم انسان…
    در مورد حرف علیرضا هم باید بگم تو قران ایات زیادی درباره انبساط جهان هست اما ایه ای هم داریم که میگه جهان مثل طومار نوشته هست که بازش کردیم و در نهایت اون رو خواهیم بست که با جمله همیشه در حال گسترش که خودت ذکر کردی متناقضه البته ممکن واقعا این اتفاق در مورد جهان ما فقط بیفته و جهان به طور کلی همیشه در حال گسترش باشه و اگه منظور قران واقعا بیگ بنگ و بعدش بیگ کرانچ باشه فقط در مورد جهان ما اتفاق بیفته…
    واقعا نمی دونم در طول روز همیشه بخشی از ساعات بیکاری مو به این چیزا فکر می کنم یا مطالعه می کنم ولی دنیا واقعا عجیب و همون طور که علیرضا میگه قران واقعا عجیب …

    1. سلام- من با شما موافقم هر چیزی را که روی کاغذ نمیتوان ثابت کرد ما هنوز راز محکم شدن سیمان که چرا دربرابر اب واکنش نشان میدهد را نمیتوانیم رد کنیم و بگوئیم وجود ندارد چون از نظر علمی هنوز اثبات نشده .حال اگر کسی توانسته باشد ان را دیده باشد چگونه باید اثبات کند؟

  15. سلام بر همگی.راستش من دانشجوی نرم افزارم ولی علاقه ی بسیاری به فیزیک وریاضیات دارم .پیشنهادم اینه که از قران کمک بگیریم واقعا شگفت انگیزه مثلا یه جایی فرموده “ما این جهان راافریدیم وپیوسته ان را گسترش میدهیم “این موید اینکشف بزرگ درقرن اخیره که انرژی سیاهه که جهان رو وکهکشانها روواقماروسیارات رو وحتا در اینده (البته اینده دور)اتمها رواز هم دور می کنه.با سپاس

    1. علیرضا قران کتاب علمی نیست و از این پیشنهاد تو نه نفعی برای دین و نه علم میشه تصور کرد. به توجیه کردن ختم میشه آخرش که نه دین توجیه رو می پذیره و نه علم رو راضی میکنه. این سه تا لینک بد نیستند:
      http://en.wikipedia.org/wiki/Scientific_foreknowledge_in_sacred_texts
      http://wikiislam.net/wiki/Scientific_Errors_in_the_Qur'an
      http://wikiislam.net/wiki/Scientific_errors_in_the_Quran_(response)

  16. آرش منظورم از ذکر نسبیت عام مدت زمانی بود که طول کشید تا انیشتین بالاخره نسبیتو اثبات بکنه؛ به خصوص بعد از شکست اردوی رصداول به خاطر جنگ و بعدشم که کمپل با نتایج رصدش می گفت اشتباه کرده… ولی آخرش مشخص شد که اشتباه از کمپل بود.
    دیگه فک کنم همه میدونن نوبل انیشتین به خاطر فوتو الکتریک بود!

    1. مریم، هیچ نظریه ای ذاتاً قابل اثبات نیست. نظریه ها تا زمانی صحیح فرض میشن که در رابطه با کاربردی که برامون مطرح هست با آزمایشها هماهنگی داشته باشه. نظریه مکانیک نیوتونی (با اینکه با نسبیت همخونی نداره) هنوز برای کاربردهای روزمره، صحیح “فرض” میشه. اگه نظریه ای نتونه با نتایج آزمایش همخونی داشته باشه، از اون لحظه به بعد مردود حساب میشه.
      اینشتین نظریه های نسبیت رو اثبات نکرد. پیشنهادش داد، کامل اونو ارائه کرد، توضیحش داد، فرموله بندیش کرد و مهمتر از همه آزمایشی رو طراحی کرد که بر اساس سایر نظریه ها جواب دیگه ای می دادند و بعد ها نشون داده شده نظریه ی نسبیت درست ترین جواب رو به آزمایش پیش بینی کرده.
      منظورم این بود، نظریه ها تنها بعد از در اومدن از بوته ی آزمایش، تازه جدی میشه بهشون تکیه کرد. قبل اون خیلی شیک و با کلاس هستن فقط.
      منظورم از ذکر جایزه نوبل و اینشتین این بود که از نظر کمیته نوبل ارائه ی فرضیه ی جدید هر چقدر هم تغییر ایجاد کنه؛ به جایزه منتهی نمی شه. جایزه نوبل تو همه ی زمینه ها تنها به کاربردها داده میشه. نظریه ریسمان هم در صورت درست بودن، جایزه ای نخواهد برد.

  17. بازم سلام
    من اصلا منظورم توهین به شما نبود احمد، در اینکه شما سواد فیزیکی دارین شکی نیست،حداقل از کامنتاتون اینجوری به نظر میاد. من فعلا کارشناسی فیزیکم،گاهی علاقم به یه سری مطالب باعث میشه جبهه بگیرم در بارشون(البته میدونم خوب نیس…) در هر صورت دوست ندارم تو سایتی به این خوبی باعث ناراحتی یا ایجاد سوء تفاهم با اعضا بشم! حالا آشتی؟؟؟ من با منطق و سواد کم خودم قضیه رو میسنجم و معتقدم هر چیزی امکان پذیره… امیدوارم بازم از کامنتای خوبتون تو سایت استفاده بکنیم و منم بتونم گاهی که در مورد مطلبی سوالی پیش میاد از شماو بقیه اعضای عزیز کمک بگیرم

  18. احمد از همه ما در موردفیزیک باسوادتره و مشخصا بحثی که در مورد ریسمانهاو جهانهای موازی دراین پاراگرافها بین چند نفر ازنواموختگان علاقه مند پیش میرود شبیه متافیزیک است تافیزیک چون در فیزیک امیدو ارزو کارکرد ندارد بلکه پشتکارم میطلبدو ممارست که فیزیکدانان مجرب دراین راه کوتاه بیا نیستند موفق باشیم..

  19. در ضمن نسبیت با ریسمان ها کلا داستانشون فرق داره.
    منم که دستمو زیر چونم نذاشتم بگم ریسمان ها چرتن و فکر نکنم درموردش.

  20. سلام ابجی مریم.
    من کی گفتم رد شده.الان خیلی بخواییم خوش بین باشیم و این نظریه رو جوون در نظر بگیریم 40 سال از عمرش میگذره ولی هنوز دریغ از یک جواب کامل دادن این نظریه.وقتی میگم کسی نوبل نبرده چون این نظریه فقط یک تئوری هست(میباشد،بوده است،خواهد گردید …).
    من فوق لیسانس فیزیک هستم.جوون تر که بودم فکر میکردم با این دوتا قانون بچه هانه فیزیک میشه به خیلی چیزا جواب داد و به قولی من طبیعت رو میفهمم.
    ولی حالا میگم هیچی نمیدونیم.بدمم میاد کسی با این اعتماد به نفس و قاطیت حرف بزنه.
    من نسبت به نظریه ریسمان ها بدبین یا خوشبین نیستم فقط واقع گرام.
    در ضمن این متنتون:
    به امید روزی که خیلیامون واقعابپذیریم چیزی از دنیای اطرافمون نمیدونیم.
    منظورتون من بودم؟
    ————–
    نه به صورت عمومی،به صورت کاملا تخصصی میتونیم درمورد نظریه ریسمان ها(از منطق ریاضی تا توضیح انواع ویژگی ها و ..)با هم بحث کنیم،اگه موافق باشید؟

  21. سلام
    بله ارائه شده ولی این نظریه هنوز به طور کامل رد نشده؛ مسلما هر نظریه ای موافقان و مخالفانی داره… بهر حال بهتره منتظر باشیم و ببینیم کی تو این جدال موفق تره

  22. سلام مریم.
    فک کنم شما نمیدونید تا حالا اندازه موهای سرتون ایده مخالف و جایگزین ارایه شده

  23. به نظرم احمد زیادی به این نظریه بدبینه، درسته که نظریه ی ریسمان اثبات نشده ولی دلیلی هم برای ردش وجود نداره؛اگه دلیلی پیدا شده بود تا الان این نظریه بکلی فراموش شده بود… نکنه فراموش کردین چقدر طول کشید تا انیشتین نسبیتو اثبات بکنه؟ اون موقعم اگه همه میخواستن دستشونو زیر چونشون بذارنو بگن که این نظریه اثبات نشده و کسی به خاطرش نوبل نبرده و … الان از خیلی چیزا عقب میموندیم. من ترجیح میدم امیدوار باشم این نظریه هرچه سریعتر اثبات بشه و با اطمینان بیشتری رو نتایجش سرمایه گذاری بشه… به امید روزی که خیلیامون واقعابپذیریم چیزی از دنیای اطرافمون نمیدونیم؛ شاید اون موقع واسه بیشتر دونستن, بیشتر سعی بکنیم…

    1. احمد حرفی مبتنی بر بدبینی نگفت. نظریه ریسمان جداً زیبا و در عین حال پیچیده هستش. تا حالا کاری که کرده توجیه یه سری پدیده هست که به خوبی با نظریه های دیگه هم میشه توجیهشون کرد. مشکل نظریه ی ریسمان در حال حاضر آزمایش ناپذریشه. یعنی نشده که یه آزمایش طراحی کرد بر اساس خواص ریسمان ها (ممبرین ها و سایر اجزا) و نتیجه ی پیشبینی رو با آزمایش انجام شده مقایسه کرد.
      نکته ی دیگه اینه که فرضیه ها، ذاتاٌ اثبات پذیر نیستند. از اسمش هم پیداست که “فرض میشود که درستند”. در حقیقت تنها می شه نادرستی یه قضیه رو (در صورت نادرست بودن البته) نشون داد.
      یه نکته ی نا مرتبط: اینشتین برای فرضیه نسبیت نوبل نگرفت.

  24. سلام.
    نظریه ریسمان ها از پایه ریاضی قوی برخوردار هست ولی این دلیل نییست که در واقعیت وجود داشته باشد.
    نظریه ریسمان ها به دلیل اینکه توانسه چند پیدیه را به خوبی توضیح دهد و نه لزوما درست مورد توجه هست.فکر کنم بدانید تا اکنون هیچ کس برای کار بر روی نظریه ریسمان ها جازه نوبل نبرده.
    تئوری جهان های موازی تایید نشده و در حد یک نظریه هست.
    نظریه تورم هم فقط پیشرو هست.
    ممنون.از خوندن متن.
    احمد-علم و صنعت

  25. بسیار جالب بود.امیدوارم روزی بتوانیم این جهان ها را کشف کنیم و بتوانیم با حیات هوشمند آن جهان ها (البته در صورت وجود) ارتباط برقرار کنیم.زنده باد علم.

  26. فکر میکنم منظور از هفت آسمان هفت فلک بوده که به دور زمین میگشته نه جهانهای موازی