آموزش نجوم و اخترفیزیک مقدماتی – کهکشان‌ها – قسمت دوم

کهکشان‌های بیضوی

کهکشان‌های بیضوی که با E نمایش داده می‌شوند. شکل یک کره‌ی پخ را دارند (شاید هیچ توافق عمومی مبنی بر این‌که آنها پخ، کشیده‌ شده یا سه‌ محوری‌اند، وجود نداشته باشد؛ ما به هر حال آنها را پخ می‌گوییم).

این کهکشان‌ها در آسمان به صورت قرص‌های بیضی‌شکل نورانی ظاهر می‌شوند. (مثل کهکشان M32، از نوع E2 و همدم کهکشان‌ زن به زنجیر بسته).

توزیع نورشان یکنواخت است و درخشندگی سطحی از مرکز به طرف بیرون تقریبا به صورت LogI(r)  متناسب با r به توان منفی یک‌چهارم کاهش می‌یابد.

کهکشان‌های بیضوی بر طبق کشیدگی شکل تصویرشده‌ی ظاهری‌، رده‌بندی می‌شوند. یعنی اگر a و b محورهای بلند و کوتاه بیضی ظاهری باشند، آنگاه طبق فرمول  ۱۰(a-b)\a   بیضویت مشاهده شده را بیان می‌کند. چون سمت‌گیری یک کهکشان معین نمی‌تواند تعیین شود،‌  بیضویت واقعی نمی‌تواند به دست آید. بنابراین، یک کهکشان E0 دایره‌ای به نظر می‌رسد، در حالی‌که آنهایی که به طور صعودی بیضوی شکل می‌شوند، از E1 تا E7 اسم‌گذاری می‌شوند. (آخرین آنها، مسطح‌ترین کهکشان مشاهده شده است).

کهکشان‌های E،  هیچ محور چرخشی‌ای ندارند. ستارگان آنها مدارهایی با شیب‌های مختلف دارند. مطالعات آماری ما را به این نتیجه می‌رسانند که بیضویت حقیقتی این کهکشان‌ها به صورتی یکنواخت از E0 تا E7 نمایش داده می‌شوند.

کهکشان‌های cD

یک رده‌ی اضافی کم‌ و بیش مشابه کهکشان‌های cD می‌باشد که توسط دبلیو دبلیو مورگان (W.W.Morgan) معرفی شده است. (به طور تاریخی C در نام‌گذاری نجومی برای ابرغول‌ها و D برای پخش به‌کار می‌رود).

این‌ها به طور ظاهری بیضوی به نظر می‌رسند، اما دارای پوشش‌های گسترده و به ندرت،‌ هسته‌های چندگانه می‌باشند. قطر آنها تا چند مگاپارسک است. محتمل‌ترین منشأ برای کهکشان‌های cD،  رشد با خوردن یک بیضوی عادی ابرغول واقع در مرکز یک خوشه می‌باشد. (به این مبحث در آینده خواهیم پرداخت).

ادامه دارد ….