اندازهگیری تابش دریافتی توسط مسافران مریخ
دانشمندان با نصب آشکارسازی بر روی کاوشگر کنجکاوی (Curiosity) مریخ دریافتهاند که فضانوردانی که به مریخ میروند نزدیک به دوسوم حد مجاز، تابش دریافت میکنند. نزدیک به 95 درصدِ این تابشِ دریافتی، از پرتوهای کیهانیِ کهکشان سرچشمه میگیرد که بر روی تندرستی انسانها ضرر دارد.
فضانوردانی که به مریخ رفت وآمد میکنند با خطراتِ تازه و ناپایداری روبرو میشوند. خوشبختانه کاوشگرِ کنجکاوی مریخ، تردیدها دربارهی یکی از این خطرها را برطرف کرده است: خطرِ قرارگیری در معرضِ تابش. فضای درونِ فضاپیمایی که کاوشگرِ کنجکاوی مریخ را با خود میبرد، محافظت شده است. با این وجود نتایجِ اندازهگیریِ تابشی که این منطقه دریافت میکند نشان میدهد که یک فضانورد، در طولِ سفری یک ساله به گردِ مریخ، تابشی دریافت میکند که نزدیک به دوسومِ حدِ تابشِ حرفهایست که توسطِ برخی آژانسهای فضایی تعیین شده است. علاوهبراین هنگامی که فضانورد بر روی سیاره و بیرون از سفینهی فضایی قرار گیرد به میزانِ بیشتری در معرضِ این تابش خواهد بود.
میزانِ تابشی که پژوهشگران محاسبه کرده و در سیویکم ماهِ می به مجلهی Science گزارش کردهاند برابر با 0.66 سیورت است. درحالیکه حدِ تعیینشده برای فضانوردان توسطِ آژانسهای فضایی 1 سیورت است. دریافتِ 1 سیورت تابش بر روی زمین خطرِ ابتلا به سرطان را نزدیک به 5 درصد افزایش میدهد. گرچه دانشمندان نمیدانند که تابشهای موجود در فضا نیز چنین تاثیری دارند یا نه.
فضاپیمای آزمایشگاهِ علومِ مریخ (که در شکل آورده شده)، کاوشگرِ کنجکاوی را به مقصدِ مریخ حمل میکند. این کاوشگر ابزاری در دست دارد که اندازهگیریِ میزانِ تابشِ دریافتی در طولِ سفرهای چندماهه را ممکن میسازد.
دیوید برِنر (David Brenner) مدیرِ مرکزِ پژوهشهای رادیولوژی (Center f or Radiological Research) در دانشگاهِ کلمبیا میگوید: «شخصی که به مریخ میرود در معرضِ تابشهایی قرار میگیرد که با هرگونه تابشی که ما روی زمین دریافت میکنیم، متفاوت است. بنابراین ما هیچ تجربهی مستقیمی در دست نداریم که این تابشها ممکن است چه خطراتی را برای تندرستیِ فضانوردان داشته باشند».
تاکنون اندازهگیریهای پیشین دربارهی تابشِ موجود در فضا، بیرون از سفینه انجام شده است. خوشبختانه اندازهگیریهای نوین، درونِ سفینه ممکن شده است. این اندازهگیریها به کمکِ آشکارسازِ سنجشِ تابش انجام میگیرد که ابزاری به اندازهی یک قوطیِ قهوه بوده و به کاوشگرِ کنجکاوی متصل شده است. طراحِ این ابزار، آن را به منظورِ اندازهگیریِ تابش بر روی سطحِ مریخ ساخته است، نه برای اندازهگیریها درونِ سفینهای که کاوشگر را حمل میکند.
دونالد هِسلر (Donald Hassler) یکی از مولفانِ این مقاله و از اعضای موسسهی پژوهشیِ جنوبِ غربی (Southwest Research Institute) واقع در بولدرِ کلورادو میگوید: «به هنگامِ آمادهشدن برای نصبِ این آشکارساز دریافتیم که با این ابزار میتوان در طولِ گردش به دورِ مریخ، میزانِ تابشِ موجود در فضای درونیِ سفینه را نیز اندازهگیری کرد». چنین پیشبینی میشد که 95 درصد از میزانِ تابشی که یک فضانوردِ عازم به سوی مریخ دریافت میکند، از پرتوهای کیهانی کهکشان راه شیری سرچشمه میگیرد. اندازهگیریهای کاوشگرِ مریخ نیز این پیشبینی را تایید میکند. برِنر میافزاید: «به سببِ وجودِ جوِ زمین، انسانها معمولاً از این پرتوها در امان هستند، و به همین دلیل است که تاثیرِ این پرتوها بر روی تندرستیِ ما هنوز شناخته نشده است».
با این وجود به گفتهی وی، این اندازهگیریها سودمند هستند چون به پیشبینیهای نظری دربارهی قرارگیری در معرضِ تابش، نزدیک هستند.
نویسنده خبر: دلارام میرفندرسکی
سلام
این نظر رو بهعنوان یک نظر شخصی مینویسم:
تیتر مقاله گمراهکنندهس: «اندازهگیری تابش دریافتی توسط مسافران مریخ» باعث میشه خواننده تصور کنه مسافران مریخ تابش دریافتی رو اندازهگیری کردهاند، در حالی که منظور اینه که دانشمندان تابشی رو که مسافران مریخ در آینده دریافت خواهند کرد اندازهگیری کردهاند. به نظر من، توسط کاملاً اضافهس و با حذف اون تیتر خیلی بهتر میشه؛ نهایتاً، میتونید یه کسره اضافه کنید و بنویسید: «اندازهگیری تابش دریافتیِ مسافران مریخ».
ارادتمندم