بیگ بنگ: نزدیک‌ترین ستاره به زمین را همه می‌شناسیم: خورشید؛ ستاره فروزانی که حیات و مرگ همه ما زمینی‌ها به بود و نبود او وابسته است.حال ستاره شناسان می گویند دورترین ستاره های شناخته شده در راه شیری را کشف کرده اند.

یک تیم اخترشناسی دو ستاره غول پیکر کشف کردند که در فاصله بسیار دور از کهکشان ما قرار دارند.
یک تیم اخترشناسی دو ستاره غول پیکر کشف کردند که در فاصله بسیار دور از کهکشان ما قرار دارند.

به گزارش جام جم، بعد از خورشید نزدیک‌ترین ستاره به ما پروکسیما ـ قنطورس است که 4.3 سال نوری از ما فاصله دارد. از آنجا که درک ابعاد حقیقی چنین فاصله ای برای ما تا حدودی غیرممکن است، خوب است بدانید با وجود فناوری پیشرفته ما، کماکان رسیدن تا پروکسیما ـ قنطورس با فضاپیماهای امروزی چیزی حدود 40 هزار سال زمان می برد! تازه این نزدیک ترین ستاره به ما پس از خورشید در میان 200 میلیارد ستاره کهکشان راه شیری است. ستاره ها در کهکشان ما در قالب مجموعه ای مارپیچی به دور ابرسیاهچاله مرکزی کهکشان در حال گردش هستند. قطرکهکشان ما حدود صدهزار سال نوری است.

واقعیت شگفت آور دیگر این است که تقریبا بیشتر ستاره های درخشانی که هنگام شب بالای سر خودمان با چشم غیرمسلح می بینیم، ستاره هایی بسیار بزرگ تر و درخشان تر از خورشید هستند که به لحاظ مقیاس فضایی، بیشترشان جزو همسایه های ما در کهکشان راه شیری به شمار می آیند. از همین روست که وقتی فاصله آنها را تا زمین بررسی می کنیم می بینیم حدود چند ده یا چند صد سال نوری از ما فاصله دارند. بیشتر ستاره های کهکشان راه شیری در نواری مه آلود در آسمان شب به نام نوار راه کهکشان جا خوش کرده اند. نوار شبح گون و زیبای راه کهکشان را این شب ها در محدوده صورت های فلکی قوس و عقرب و عقاب و دجاجه، به شرط تاریک بودن آسمان، از نواحی کویری و کوهستانی خارج از شهر می توان با چشم غیرمسلح دید.

اخترشناسان مدعی کشف دو ستاره هستند که یکی از این ستاره ها در فاصله تقریبی 780 هزار سال نوری در صورت فلکی جوزا و دیگری در فاصله 890 هزار سال نوری و در صورت فلکی برج حوت از زمین واقع شده اند. این در حالی است که قطر کهکشان ما یک هفتم این مقدار بوده و حتی کهکشان نامنظم و کوچک ابر ماژلانی بزرگ که قمر کهکشان راه شیری است، حدود یک پنجم این فاصله را دارد. در مقایسه با فاصله کهکشان آندرومدا می توانیم بگوییم که شبیه ترین کهکشان نزدیک به راه شیری است، در فاصله بیش از سه برابر دورتر از این دو ستاره واقع شده و بیش از دو میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. معنای وجود داشتن ستاره ای در فاصله ای این چنین دور، این است که ستاره شناسان توانسته اند ستاره ای در فضای میان کهکشانی کشف کنند. تا به امروز فقط هفت ستاره در فاصله بیش از 400 هزار سال نوری از زمین کشف شده است.

تصویری هنری از ساختار مارپیچی و بازوهای کهکشان راه شیری
تصویری هنری از ساختار مارپیچی و بازوهای کهکشان راه شیری

اخترشناسان مطالعات شان را برای پیداکردن این ستاره ها روی طیف ستاره های غول سرخ انجام داده اند که در مشاهده اجرام ژرف آسمان در محدوده فروسرخ رصد شده بودند. غول های سرخ ستاره های به نسبت پیری هستند که با سوختن هیدروژن در هسته شان منبسط می شوند و حجم شان افزایش می یابد و در نتیجه پوسته ای اطراف خود شکل می دهند. باید توجه داشته باشیم که در دنیای نجوم غول های سرخ از کوتوله های سرخ متفاوت هستند. شکل تولید نور و گرما در این دو بکلی متفاوت است. غول های سرخ و کوتوله های سرخ الگوی دما و رنگ شبیه هم دارند؛ ولی غول های سرخ چیزی حدود ده هزاربار روشن تر از کوتوله ها هستند. همین روشنایی زیاد موجب می شود که در فواصل دور کشف شوند. وجود چنین ستاره هایی در فواصلی تا این حد دور از راه شیری و خارج از آن می تواند تاریخچه پیدایش کهکشان ما را با نگاهی تازه و متفاوت برای اخترشناسان روایت کند.

علت مطالعه این ستاره های دوردست نیز در حقیقت پیداکردن سرنخ های روشن تری از پیدایش و تحول کهکشان ها بوده است. نکته مهم این کشف این است که به دلیل کاهش تراکم ستاره ها در فواصل دورتر کهکشان، ستاره ها و اجرام دیگر براحتی در آن نواحی کشف نمی شود. بعلاوه معمولا در مدل هایی که اخترشناسان برای پیدایش کهکشان مطرح می کنند، وجود این ستاره های دوردست در نظر گرفته نمی شود. به این دلیل شاید شاهد دگرگونی در ارائه نظریه های پیدایش و تحول کهکشان ها باشیم.

مطالعه بیشتر در: scientificamerican

دیدگاهتان را بنویسید

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.