بیگ بنگ: هرگز فکر نکنید آن‌قدر کوچک هستید که نمی‌توانید تفاوتی ایجاد کنید. در نظریۀ آشوب، باور بر این است که بال زدن پروانه‌های کوچک می‌تواند به شکل غیرمنتظره‌ای به گردباد شدیدی تبدیل شود.

به گزارش بیگ بنگ، در حال حاضر دانشمندان نشان داده‌اند که چگونه بعضی از کوچکترین موجودات در اقیانوس می‌توانند تاثیر بی‌نظیر مشابهی در زیر موج‌ها داشته باشند- یعنی گروه‌هایی از موجودات دریایی به طور ناگهانی جریان‌های قدرتمندی را ایجاد می‌کنند که محیط آشفته‌ای را در زیر دریا را نامنظم و مخلوط می‌کنند. مهندس مکانیک سیالات، جان دبیری، از دانشگاه استنفورد، توضیح می‌دهد: «حیوانات شناگر می‌توانند نقش قابل توجهی در مخلوط کردن اقیانوس داشته باشند- ایده‌ای که در اقیانوس‌شناسی، بدعت‌آمیز بوده است.در حال حاضر بسیاری از مدل‌های اقلیم شامل تاثیر حیوانات نمی‌باشد؛ یا اگر هم شامل تاثیر حیوانات باشد، به صورت شرکت‌کنندگان منفعلی در این فرآیند هستند.»

تفکر ماورای آن استثناء، غیرقابل درک است. مهم‌تر از همه، انواع موجوداتی که تیم دبیری در تحقیق جدید خود بررسی کردند- میگوی آب شور- بسیار کوچک هستند و اساساً حشرات زیرابی هستند که در گذشته در کتاب‌های کاریکاتوری به صورت حیوانات اهلی و جدید آکواریومی- میمون‌های دریایی- نشان داده می‌شدند. این پلانکتون‌های جانوریِ کوچک چگونه می‌توانند اقیانوس آبی را تکان دهند؟

وقتی تعداد آنها بسیار زیاد باشد، به صورت گروه‌هایی از موجوداتی درمی‌آیند که روزانه در ستون‌های عمودی حرکت می‌کنند و شب‌ها قبل از اینکه صدها متر عقب‌نشینی کنند و قبل از اینکه صبح شود، از سطح اقیانوس تغذیه می‌کنند. دبیری به NPR گفت: «تریلیون‌ها موجود هر روزه این حرکت و مهاجرتِ عمودی را انجام می‌دهند. وقتی شروع به شنا کردن به سمت بالا می‌کنند، هر یک از آنها کمی مایع را به عقب می‌رانند، و خیلی زود این لگدهای عمودیِ رو به بالای این میگوها ایجاد می‌شود و آب به وسیلۀ این مجموعه ضربه‌های پی در پی، به سمت پایین حرکت می‌کند.»

این تیم برای بررسی اثرات این تاثیر گلوله‌برفی، میگوی آب شور را در مخزن‌های عمودی پر از آب شور قرار دادند، و حرکت‌های بالا و پایین و روزانه و شبانة حیوانات را از طریق چراغ‌هایی که طلوع و غروب خورشید را تقلید می‌کرد، ایجاد کردند. این محققان سپس با کمک رنگ‌ها و دانه‌های شیشه‌ایِ کوچک، از جریان آب فیلم‌ برداری کردند تا بتوانند قدرت گرداب‌هایی که این گروه‌ها ایجاد می‌کنند را نشان دهند.

این تیم به وسیلۀ این فیلم‌ها کشف کردند که حیواناتی که عبور می‌کنند نه تنها آب را در مناطق کوچک و نزدیک پخش می‌کردند بلکه تقریبا هر کجا که می‌رفتند حجم‌ قابل توجهی از اقیانوس را مخلوط می‌کردند و به هم می‌زدند. یکی از اعضای تیم، ایزابل هوتون، توضیح می‌دهد: «آنها فقط مایعی که بعدا به مکان اصلی خود برمی‌گشت را جابه‌جا نمی‌کردند. همه چیز به طور برگشت‌ناپذیری مخلوط می‌شد.»

تاکنون، این تاثیرات فقط در آزمایشگاه مشاهده شده است، اما اگر این اتفاق در دنیای واقعی رخ دهد، زیست‌شناسان و اقیانوس‌شناسان باید در این مورد تجدیدنظر کنند که زندگی دریایی چگونه منجر به طوفان‌ اقیانوسی می‌شود- به ویژه وقتی این اتفاق با حیوانات بزرگ‌تری مانند چتردریایی، ماهی مرکب، ماهی و حتی پستانداران بزرگ رخ دهد. با این حال برخلاف این استعاره که بال‌های پروانه، در آن سوی سیاره گردباد ایجاد می‌کند، تاثیرات مخلوط شدن اقیانوس احتمالا سفر دریایی و اقیانوسی شما را به هم نمی‌زند.

اما آنها می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر چگونگی ارزیابی پدیده‌هایی مانند انتقال مواد مغذی در زیر آب، و اینکه چیزهایی مثل دی‌اکسیدکربن چگونه در زیر آب پخش می‌شوند و در فضا منتشر می‌شوند، دارند- و همۀ این‌ها به این دلیل است که وقتی زندگی شکل می‌گیرد، ما به خاطر وجود آن قوی‌تر هستیم. حتی اگر شما یک میمون دریایی به طول یک سانتی‌متر باشید. دبیری افزود: «مطالعات قبلی به دنبال آشفتگی و تلاطم یا گردباد در مقیاس اندازه جانوران بودند. این مقاله برای اولین بار به ما می‌گوید که به دنبال چه باشیم.» این یافته‌ها در مجله Nature منتشر شده است.

ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com