نخستین ستارگان کیهان جوانتر از آنچه تصور می شد، بودند!
بیگ بنگ: دانشمندان آژانس فضایی اروپا با بررسی نقشههای جدید ماهوارۀ پلانک، از تابش پس زمینه کیهانی به این نتیجه رسیدند که نخستین ستارگان کیهان جوانتر از آنچه تصور می شد، بودند.
یکی از منابع اصلی دانشمندان در این تحقیق، استفاده از تابش پس زمینه کیهانی (CMB) است. این مولفه در واقع، نوری است که 380 هزار سال پس بیگ بنگ به وجود آمد، یعنی زمانی که جهان داغ و متراکم بود؛ به دلیل انبساط جهان، این نور امروزه مشاهده میشود و تمامی کیهان را با طول موج های ریزموج پوشانده است.
بین سال های 2009 و 2013 ماهواره پلانک، سراسر آسمان را برای بررسی این نور باستانی در جزئیات بیسابقه بررسی کرد. وجود تفاوتهای ریز در دمای تابش زمینه کیهانی، نواحی با تراکمهای اندکی متفاوت در آغاز جهان را نشان میدهد؛ این تفاوتهای ریز در واقع، بذرهای ستارگان، کهکشانها و تمامی اجرام کیهانی آتی بودهاند. اكنون محاسبات جديد این ماهواره نشان می دهد كه اين دوران روشنايي 100 ميليون سال بیشتر از تخمين قبلی یعنی در حدود ۴۵۰ میلیون سال پس از بیگ بنگ شروع شده است.
تعدادي از اولين ستارهها و كهكشانهايي كه در ابتداي جهان متولد شدهاند، به پايان بخشيدن عصر تاريكي در جهان كمك كردند. ستارهها نه تنها با نور خود فضا را روشن كردند، بلكه غبار اتمهاي هيدروژني را كه سرتاسر جهان را فرا گرفته بودند، پراكنده ساختند. اين غبار گازي كه جهان را انباشته ساخته بود، طول موج هر نوع نوري را مسدود ميكرد، از اين رو اين دوران به عصر تاريكي شهرت يافتهاست. اما فوتونهاي قدرتمندي كه ستارگان ايجاد كردند از دل اين اتمها عبور كرده و آنها را يونيزه ساخت و در همين دوران بود كه كهكشانهايي به نام اختروش ها متولد شدند.
رصدهاي تلسكوپ هابل نشان ميدهند جهان در حدود 900 ميليون سال پس از بیگ بنگ خالي از مه هيدروژني شده است. رصدهاي پيشين پلانك نشان داده بودند كه دوران يونسزاسيون گاز هيدروژن در حدود 450 ميليون سال پس از بیگ بنگ آغاز شده است. بر اساس مشاهدات پلانک، ستارهها احتمالا جوان تر از آن هستند که تصور میشد و این یافتهها اثرات مهمی بر روی تلاش جامعه علمی جهت درک اجزای مبهم جهان خواهد داشت. جزئیات این پژوهش در arxiv منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ / منابع بیشتر: nbcnews , sciencedaily