19 خرداد 1392 0

گالیله و دادگاه تفتیش عقاید – قسمت سوم

    (از سري مقالات تاريخ علم) گاليله در فلورانس دوباره بيمار شد و سال‌هاي 1617 و 1618 اغلب دچار افسردگي بود. او در هنگام ظاهرشدن سه ستاره‌ي دنباله‌دار در آسمان شب و در طول 4 ماه آخر سال 1618 توان كافي براي مطالعه و نظريه‌پردازي درباره‌ي آنها را نداشت. گاليله تنها زماني‌ به عمل…

18 خرداد 1392 0

گرانش، از نیوتن تا اینشتین – قسمت آخر

(از سري مقالات تاريخ علم) سخنان ادينگتون مخالفاني نيز داشت. مشخص‌تر از همه مخالفت يك مهندس راديو به نام اوليور لاج (Oliver Lodge) بود. او بيشتر مانند يك دانشمند زمان ملكه ويكتوريا بود و دانش او زمينه‌اي از آموزش‌ها و عقايد نيوتون را در بر داشت. در حقيقت، او هنوز به وجود اتر اعتقاد داشت…

16 خرداد 1392 3

ویروس شرودینگر

فیزیک‌دانان درتلاشند با قرار دادن یک ویروسی در وضعیت نه‌جاندار-نه‌بیجان، یکی از مهم‌ترین اصول مکانیک کوانتومی را بیازمایند.    معلق نگاه داشتن یک گربه بین مرگ و زندگی، یکی از شناخته شده‌ترین مسائل نظری در مکانیک کوانتوم است. اکنون پژوهشگرانی از کشورهای آلمان و اسپانیا، انجام یک آزمایش واقعی را پیشنهاد می‌کنند تا بتوان بررسی…

16 خرداد 1392 1

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت پنجم

پارادوكس‌هاي نسبيت – قسمت سوم اينشتين تلاش كرد  از قوانين نسبيت براي توصيف جهان به صورت يك مجموعه‌ كامل استفاده كند. او ناگزير بود بالاخره با پاردوكس بنتلي كه قرن‌ها پيش ارائه شده بود، مواجه شود. در دهه‌ي 1920، اغلب ستاره‌شناسان عقيده  داشتند كه جهان يكپارچه و ايستا است. بنابراين اينشتين با اين فرض شروع…

10 خرداد 1392 0

مفاهيم طرح‌واره رده‌بندي كهكشان‌ها – قسمت اول

آيا رده‌بندي كهكشاني مهم است؟ اجازه دهيد سه مشاهده‌ي مهم را مرور كنيم: 1)       رنگ يك كهكشان به طور قوي به نوع ريخت‌شناسي بستگي دارد. 2)      نوع طيفي جمع‌شده ناحيه‌ي هسته‌اي،  به طور قوي به نوع ريخت‌شناسي بستگي دارد. 3)     مؤلفه‌هاي كره‌ وار كهكشان‌ها از قانون r  به توان منفي 1/4  و مؤلفه‌هاي قرص از…

9 خرداد 1392 0

جرم و نوترينو‌هاي جرم‌دار و ميدان هيگز (قسمت دوم)

مفهوم جرم، و بوزون هيگز: نيروي الكترومغناطيس نيرويي است كه حاملان آن فوتون آشناي الكترومغناطيس و بوزون‌هاي W و Z هستند. W و Z مسئول برهمكنش ضعيف‌اند كه نه تنها همجوشي در خورشيد را موجب مي‌شوند بلكه عامل برخي انواع پرتوزا ايي هستند. اما، اگر اين اثرها اينقدر در هم تنيده‌اند، چرا در تجربه‌هاي روزانه…

8 خرداد 1392 1

گاليله و دادگاه تفتيش عقايد – قسمت دوم

(از سري مقالات تاريخ علم) گاليله به زودي با رويداد محرك ديگري براي اعلام عقيده خود در مورد نظام كوپرنيك مواجه شد.  يكي از شاگردانش به نام “بندتو كاستلي”  سمت قبلي گاليله يعني كرسي رياضي پيزا را به دست آورد. او در نامه‌اي به گاليله نوشت كه اخيراً مصاحبه‌اي آزاردهنده با “گرانددوشس پيوس كريستين”  داشته…

8 خرداد 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت هشتم

(از سري مقالات تاريخ علم) از تعداد شانزده عكسي كه توسط گروه پرين‌ سي‌پي گرفته شده بود،‌ اكثراً به وسيله‌ي لكه‌هاي ابر كه ستارگان را تيره و غير قابل رؤيت مي‌ساخت،‌خراب شده بود. در واقع در لحظات كوتاهي كه آسمان صاف مي‌شد، گرفتن تنها يك عكس كه ارزش علمي داشت، امكان‌پذير گرديد. ادينگتون در كتابش…

1 خرداد 1392 1

جرم و نوترينو‌هاي جرم‌دار و ميدان هيگز ( قسمت اول )

در مدل استاندارد فرض مي‌شود كه نوترينو بي‌جرم است. چون اندازه‌گيري جرم آن هر قدر هم كه باشد، هنوز در پرده‌اي از ابهام است. مقدار آن به اندازه‌اي كم است كه شايد صفر باشد. با اين حال، هيچ اصل بنيادي شناخته‌شده‌اي را نمي‌دانيم كه بي‌جرم بودن نوترينو را ضروري شمارد. در واقع اكنون مي‌دانيم كه…

31 اردیبهشت 1392 1

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت چهارم

پارادوكس‌هاي نسبيت – قسمت دوم: سال‌ها زمان لازم بود تا نوع نگرش اينشتين به وسيله‌ي جوامع علمي به رسميت شناخته شود. ولي اينشتين منتظر نماند. او مي‌خواست نظريه‌ي جديد نسبيت خود را كه نسبيت عام نام گرفت، به گرانش نيز تعميم دهد. اينشتين مي‌دانست كه اين كار چقدر مي‌تواند مشكل باشد. واضح بود كه نظريه‌ي…

31 اردیبهشت 1392 0

گرانش، از نيوتن تا اينشتين – قسمت هفتم

(از سري مقالات تاريخ علم) با اين‌كه ادينگتون يك روشنفكر مستعد بود و اعتماد لازم را براي رهبري يك گروه تحقيقاتي به دست‌ آورده بود،‌او همچنين به اندازه‌اي قوي و نيرومند بود تا از يك سفر پرماجراي سخت منطقه‌اي حاره‌اي، سالم برگردد و اين امر مهمي بود. زيرا سفرهاي تحقيقاتي نجومي، چون بسيار سخت و…

25 اردیبهشت 1392 1

کوانتای انرژی اینشتین (فوتون‌ها) – قسمت دوم

اينشتين با توجه به كاربردهاي ويژه‌اي كه در اصل موضوع كوانتوم يافت به تعبير ذرات نور رسيد و مهم‌تر از آن در يكي از مقاله‌هاي 1905 نشان داد كه نتايج تجربي، گواهي برانگيزاننده‌اي در مورد وجود ذرات نور ارائه مي‌كند كه تناقض اساسي با آزمايش‌هاي قبلي بر مبناي نظريه‌ي به ظاهر غير قابل رد موجي…

22 اردیبهشت 1392 2

مشهورترین پارادوکس‌های تاریخ – قسمت سوم

پارادوكس‌هاي نسبيت – قسمت اول اينكه بزرگترين انقلاب در فيزيك،‌ از زمان نيوتون تا به حال،‌ از جايي مثل اداره ثبت اختراعات آغاز شود، بسيار نامحتمل به نظر مي‌رسد. ولي با اين حال، كار در چنين موقعيتي از بعضي جهات مؤثر بود. اينشتين به سرعت به كارهاي ثبتي انباشته‌شده روي ميز رسيدگي مي‌كرد. سپس روي…

20 اردیبهشت 1392 1

گاليله و دادگاه تفتيش عقايد – قسمت اول

(از سري مقالات تاريخ علم) گاليله شخصي اجتماعي بود كه در بين اشخاص با نفوذ، همراهان روشنفكري يافت. با ارزش‌ترين دوستي او در اين ميان با جوان با استعداد و بلند همتي به نام «فيليپو سالوياتي» (Filippo Salviati) بود. گاليله و دانشجويانش به طور منظم در ويلاي زيباي سالوياتي واقع در 15 مايلي فلورانس ديدار…